Από το 1974 ώς το 2022...... σχεδόν μισός αιώνας τραύματα. Δεν έζησα το πραξικόπημα, την εισβολή, τον πόλεμο, την προσφυγιά γεννήθηκα πολύ μετά, αλλά το τραύμα αυτό το γνωρίζω πολύ καλά. Γνωριστήκαμε μέσα από τις αφηγήσεις των βιωμάτων των γονέων και των παπούδων μου. Γνωριστήκαμε από τα δικά μου αναγνώσματα τοπικής ιστοριογραφίας, από τις σειρήνες του Ιούλη, τα μνήματα και τα μνημόσυνα, τις ευχές και τις επικλήσεις.
Ο όρος ιστορικό ή διαγενεακό τραύμα αναφέρεται σε ένα τραυματικό γεγονός που μεταγγίζεται μέσω προβλητικών ταυτίσεων στο βρέφος (Βασλαματζής, 2014). Πρόκειται για ένα τραυματικό γεγονός που μεταδίδεται με ασυνείδητους μηχανισμούς, και κατά κάποιον τρόπο «στοιχειώνει» μία οικογένεια μέσω της ψυχοκοινωνικής επιρροής του.
Το διαγενεακό τραύμα και η σημασία που έχει για τους απογόνους, αλλά και για όλη εν τέλει τη κοινωνία καθρεφτίζεται στις συλλογικές εκδηλώσεις – τελετές μνήμης, που αφιερώνονται στη μνήμη εκείνων που έχουν χαθεί. Οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούν ή σχηματίζουν μια «συλλογική φαντασιωτική οθόνη, η οποία προσφέρει στον απόγονο της γενιάς που υπέστη τον ιστορικό κατακλυσμό ένα πεδίο μετατραυματικής επεξεργασίας, ανάλογης με εκείνη που εγκατέστησε ο ψυχαναγκασμός της επανάληψης» (Synodinou, 2000). Πώς όμως ένας άνθρωπος εμπλέκεται σε μια ιστορία που ανήκει σε κάποιον άλλον; Πώς μια ιστορία μεταδίδεται από τη μία γενιά στην άλλη; Και ποια ιστορία να δεχτούμε ως αληθινή;
Μάθαμε να είμαστε οχτροί εκείνοι και μεις. Θα είχαν άραγε και κείνοι, οι οχτροί, διαγενεακά τραύματα; θα τους είπαν και κείνους άλλες ιστορίες...
Οι παιδικές τραυματικές εμπειρίες αποτελούν διεθνώς ένα αρκετά συχνό φαινόμενο το οποίο φαίνεται ότι επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την μετέπειτα εξέλιξη του ατόμου. Οι έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες σε πρώιμη ηλικία παρουσιάζουν βαθιές αλλαγές στη ταυτότητα τους και του τρόπου που συσχετίζονται με τους άλλους (Dorahy et al., 2009. Taylor et al., 2006. Van der Kolk et al., 2005), ενώ αυξάνεται και η ευαλωτότητα τους σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές (Herman, 1992b).
Διαβάστε σχετικά: Κατανοώντας το διαγενεακό τραύμα
Τι τα κάναμε τόσα τραύματα, τόσες γενιές..; που τα κρύβουμε για να ξυπνάνε μόνο κάθε Ιούλη; Στοιχειώσαμε την μνήμη μας με γεγονότα που δεν ζήσαμε αλλά ακόμη έχουν το αποτύπωμα τους στην μοναδική διαμοιρασμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Είναι πολλά τα ερωτήματα πολλές οι αναγνώσεις, πολλές οι οδοί κατανόησης, πολλές οι οπτικές γωνίες.
Ανάλογα με την κοσμοαντίληψη, την κοσμοθεωρία του, τον βαθμό συνειδητοποίησης, το γνωσιολογικό υπόβαθρο, την πνευματικότητα, την ωριμότητα, την κριτική ικανότητα ο καθένας μπορεί να τοποθετηθεί απέναντι σε αυτά τα γεγονότα όπως τα αφηγείται και τα βίωσε η κάθε πλευρά.
Εδώ γεννάται το παράδοξο πώς ένα τραύμα θεραπεύεται όταν το ανοίξεις και μιλήσεις για αυτό, όταν βρείς μια άλλη αφήγηση, ένα άλλο τρόπο πλαισίωσης. Τι γίνεται όμως με ένα ιστορικό τραύμα που χρειάζεται να θυμόμαστε γιατί η θεραπεία του είναι συνυφασμένη μονάχα με την επιστροφή στα σπίτια μας όπως τα ξέραμε, στον τόπο που μας γέννησε;
Η συντήρηση του τραύματος είναι η εγγύηση της εν δυνάμει θεραπείας του. Η θεραπεία του αυτή όμως, είναι δυνατή για μας αδιανόητη για τους άλλους. Και έτσι γίνεται αυτό το τραύμα πολυεπίπεδο, βαθύτερο, ασήκωτο.
Χρειαζόμαστε όλοι θεραπεία, έλεγε μια εικόνα του πενταδακτύλου από την άλλη πλευρά. Είχε δίκαιο! Χρειαζόμαστε όλοι θεραπεία, μόνο έτσι μπορεί να θεραπευτεί το δικό μας ασήκωτο τραύμα και το δικό τους!
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
