Ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια που εντοπίζει κανείς σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα άγχους είναι οι συμπεριφορές αποφυγής και οι συμπεριφορές ασφαλείας που υιοθετούν. Στόχος των συμπεριφορών αυτών είναι η ελάττωση του άγχους και η εξάλειψη του κινδύνου.
Τις περισσότερες φορές ωστόσο ο κίνδυνος είναι μεγεθυμένος και το αποτέλεσμα που προέβλεπε το άτομο ότι θα συμβεί τελικά ποτέ δεν συνέβη. Όση επιχειρηματολογία και αν ασκούσε κανείς για να υποστηρίξει την υπερβολική φύση του καταστροφολογικού σεναρίου θα κατόρθωνε τελικά να στρέψει εναντίον του τον άνθρωπο που βιώνει το συναίσθημα του άγχους.
Ο κίνδυνος για τα άτομα που ταλανίζονται από αγχώδεις διαταραχές ακόμη και αν είναι υπερβολικός στα μάτια μας, δεν παύει να είναι μια ειλικρινής συναισθηματική κατάσταση η οποία είναι ρεαλιστική ακριβώς επειδή βιώνεται από το ίδιο το άτομο.
Οι σχεδιασμένες συμπεριφορές αποφυγής και οι συμπεριφορές ασφαλείας έχουν τις περισσότερες φορές τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Καταλήγουν να διαιωνίζουν το πρόβλημα του άγχους και των σύνοδων συναισθηματικών εκφράσεων, παγιδεύοντας το άτομο σε ένα φαύλο κύκλο δυσφορίας και πολλές φορές δυσλειτουργικής συμπεριφοράς. Πώς όμως μια συμπεριφορά σχεδιασμένη να μειώσει το άγχος λειτουργεί τελικά σε αντιπαράθεση με το στόχο της;
Μια σειρά επιστημονικών και εμπειρικών κλινικών δεδομένων αναδεικνύει ότι αρχικά η αποφυγή αποτελεί εμπόδιο στην εκμάθηση τρόπων ανοχής του άγχους. Αποφεύγοντας την κατάσταση που προκαλεί άγχος το άτομο καταφέρνει να στερηθεί της ευκαιρίας να μάθει νέους τρόπους ανοχής του άγχους. Στη συνέχεια έρχεται αντιμέτωπο με την απώλεια εκμάθησης νέων στρατηγικών διαχείρισης της κατάστασης που πυροδοτεί άγχος και αναλογες συναισθηματικές αντιδράσεις.
Χάρη στην αποφυγή το άτομο θα απωλέσει την ευκαιρία να αναγνωρίσει ότι η κατάσταση ίσως δεν είναι και τόσο καταστροφική όσο σκέφτεται. Τέλος η αποφυγή οδηγεί σε μείωση της ικανότητας να ανακαλύψει το άτομο αν είναι και πόσο ικανό να αναμετρηθεί με την πυροδοτική κατάσταση.
Διαβάστε σχετικά: Άγχος- εισβολέας ή σύμμαχος;
Από την άλλη οι συμπεριφορές ασφαλείας αφορούν σε στρατηγικές αντιμετώπισης που υιοθετεί κάποιος όπως για παράδειγμα να έχει μαζί του πάντα ένα μπουκαλάκι νερό ώστε αν νιώσει ζάλη να το χρησιμοποιήσει. Συχνά στη σύγχρονη εποχή βλέπουμε ανθρώπους να κουβαλούν μαζί τους κάποιου είδους φάρμακο ιδιαίτερα άνθρωποι που μπορεί να πάσχουν από κάποιου είδους αγχώδη διαταραχή όπως είναι οι κρίσεις πανικού.
Είναι επίσης συχνό να υπάρχει στις συντομεύσεις των κλήσεων του κινητού κάποιο πρόσωπο ασφαλείας του ανθρώπου στο οποίο θα ανατρέξει αν νιώσει άγχος, φόβο ή πανικό. Τελικά οι συνέπειες των συμπεριφορών ασφαλείας ενώ έχουν σχεδιαστεί για να μειώσουν τον κίνδυνο, είναι να επιδεινώνουν το άγχος ακριβώς επειδή αυξάνουν την πεποίθηση του ατόμου ότι η κατάσταση είναι επικίνδυνη.
Ενώ τελικά τα παραπάνω σχεδιάζονται για να αντιμετωπίσουμε το άγχος η έκβασή τους διαφέρει. Συγκεκριμένα γίνεται φανερό ότι οι συμπεριφορές ασφαλείας κρατούν τον άνθρωπο εστιασμένο στον κίνδυνο και υποστηρίζουν την πεποίθηση ότι η κατάσταση είναι πράγματι πολύ επικίνδυνη. Επίσης αποτελούν εμπόδιο στην αντιμετώπιση του φόβου.
Αντίθετα μια καλή στρατηγική αντιμετώπισης εμπεριέχει την προσέγγιση αυτού που φοβόμαστε και τη διαχείριση των αντιδράσεών μας και της αγχογόνου κατάστασης. Ενώ λοιπόν οι συμπεριφορές ασφαλείας και οι αποφυγές αυξάνουν και διατηρούν το άγχος οι στρατηγικές αντιμετώπισης μειώνουν μακροπρόθεσμα τα συναισθήματα άγχους.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
