Στη θέση αβοηθησίας του Τζόνυ μπορεί να βρει τον εαυτό του ο ψυχιατρικός ασθενής, ίσως με λιγότερη επιμονή στις εκφραζόμενες επιθυμίες του, εξαιτίας της ασυλοποίησής του. Πόση ψυχική δύναμη χρειάζεται κανείς άραγε για να συνεχίσει να δίνει ενέργεια σε έναν αμετακίνητο χρόνο εντός ενός αποστειρωμένου χώρου;
Η εικόνα του τραυματία πολέμου, καθηλωμένου σε ένα κρεβάτι κλινικής, απομονωμένου από τον υπόλοιπο κόσμο, στην ταινία «Ο Τζόνυ πήρε το όπλο του», αποδίδει στην ολότητά του το βάρος του φορτίου που κουβαλάει ο ιδρυματοποιημένος ψυχιατρικός ασθενής.
Ο πρωταγωνιστής είναι τραυματίας του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, ακρωτηριασμένος, τυλιγμένος με γάζες σε όλο το κορμί, με μόνη δυνατότητα τη σκέψη του. Η σκέψη που μέχρι πρότινως κινούταν στα στενά, καθορισμένα όρια των κυρίαρχων επιταγών και του ηθικισμού της εποχής, λειτουργεί στο ζοφερό παρόν του σαν απελευθερωτικό εργαλείο.
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας με διαταγή του συνταγματάρχη - αρχίατρου απομονώνεται σε ένα δωμάτιο που χρησιμοποιείται σαν αποθήκη, με κλειστά παράθυρα, κλειδωμένη πόρτα, σε απόμερο σημείο του κτιρίου. Ο γιατρός υπενθυμίζει στους νοσηλευτές που αναλαμβάνουν την καθημερινή του φροντίδα πως οποιαδήποτε βίαιη και επαναλαμβανόμενη κίνηση του αρρώστου εκδηλωθεί πρέπει να καταστέλλεται με νάρκωση, αποδίδοντάς τη σε αντανακλαστικό σπασμό και όχι σε εκούσια κίνηση.
Τονίζει τη σημασία της απομόνωσης των συναισθημάτων από την ιατρική φροντίδα. Αφαιρεί μετά βεβαιότητας την πιθανότητα ύπαρξης συναισθημάτων, επιθυμιών, σκέψεων από μέρους του ασθενή. Θεωρεί πως ο εγκέφαλός του δε λειτουργεί οπότε δεν χρήζει επαφής και επικοινωνίας. Εντολές που συνοδεύονται με τη κοινότυπη φράση «για το καλό του», μεταμφιέζοντας τις ανάγκες επιβολής του προσωπικού προς τον ασθενή σε μέτρο προφύλαξης και φροντίδας.
Από την άλλη πλευρά, ο κόσμος του Τζόνυ ξετυλίγεται με πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτό που θέλουν να του προσδώσουν. Κατακλύζεται από επιθυμίες, πόνο, φόβο, συναισθήματα. Ακρωτηριασμένος στο κορμί του, απειλείται και με πνευματικό ακρωτηριασμό εξαιτίας των μέτρων καταστολής και απομόνωσης που χρησιμοποιούνται. Σανίδα σωτηρίας αποτελεί η μνήμη και η φαντασία του. Τροφοδοτείται από το παρελθόν του για να νιώσει ζωντανός, εφόσον στο παρόν του τον αντιμετωπίζουν σαν ζωντανό-νεκρό.
Η μεταφορά του στην αποθήκη – utility room - αποτελεί την πιο γλαφυρή απεικόνιση της αντιμετώπισης των ασθενών ενός ψυχιατρείου. Πρόκειται για στίβαγμα ανθρώπων και αφαίρεση ιδιοτήτων μοναδικότητας και υποκειμενικότητας. Σε μια αποθήκη τοποθετούνται αντικείμενα που ο ιδιοκτήτης καθορίζει πότε θα τα χρησιμοποιήσει. Κάποια μένουν στηβαγμένα και σκονισμένα, ξεχασμένα για πάντα.
Στο χώρο του ψυχιατρείου οι νοσηλευόμενοι στερούνται την αναγνώριση της προσωπικής τους αξίας. Η αποκάλυψη αναγκών και επιθυμιών μοιάζει με βαρίδι στα πόδια του προσωπικού. Πιο εύκολο είναι να κόψεις ένα πόδι, παρά να το κάνεις καλά. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή που η προϊσταμένη ζητάει από την υφιστάμενή της ανοιχτά παράθυρα και σεντόνια στο κρεβάτι. Και η νοσηλεύτρια αναρωτιέται ποια η σημασία εφόσον ο ασθενής δεν καταλαβαίνει τη διαφορά...
Η απάντηση έρχεται από την καινούρια νοσηλεύτρια- φορέα ελπίδας στα μάτια του Τζόνυ, καθώς του δίνει την ευκαιρία να μη νιώσει απεχθής και περιττός. Η νοσηλεύτρια που δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί και διαβρωθεί από το σύστημα, προσφέρει στον ασθενή όλα εκείνα τα απλά αλλά τόσο δύσκολο να αποκτήσουν νόημα σε έναν χώρο απουσίας νοημάτων, όπου η κενότητα του έχει παγώσει την επαφή.
Η νοσηλεύτρια μπορεί να τον δει, να του δώσει σημασία, ως μια ξεχωριστή οντότητα, όχι ως έναν ακόμα ασθενή που τη βαραίνει. Μπορεί να αναγνωρίσει και να ανταποκριθεί στις ανάγκες του. Του δίνει χρόνο. Τον προσεγγίζει σωματικά. Στο χρονικό της απουσίας αγγίγματος, μοιάζει λυτρωτικό το χάδι της γυναίκας αυτής. Μεταγγίζει ζωή στο νεκρωμένο ψυχισμό του, του ζεσταίνει το ασάλευτο κορμί. Ο Τζόνυ εκπλήσσεται που δεν τον φοβάται, που δεν την αηδιάζει, που του εύχεται για τις γιορτές.
Μια απλή ευχή της γίνεται σημείο αναφοράς του, τον βοηθάει να προσανατολιστεί χρονικά. Μετακινεί το κρεβάτι του, πηγαίνοντάς το προς τον ήλιο. Ψυχικές και σωματικές, οι μετακινήσεις είναι ζωτικής σημασίας. Όσο και το φως του ήλιου. Αναμενόμενη εξέλιξη στην ιστορία, η απομάκρυνση της νοσηλεύτριας, ώστε να συνεχιστεί η αμετάκλητη πορεία της νοσηλείας προς τη φθορά.
Η εμφάνιση καινούριου επιθεωρητή, που παραπλανεί, δείχνοντας πως νοιάζεται για τις επιθυμίες του ασθενή, εξαντλεί και την τελευταία πιθανότητα του Τζόνυ να τύχει πραγματικής φροντίδας. Ναι μεν του δίνει τη δυνατότητα να εκφραστεί, να επικοινωνήσει τις επιθυμίες του, αλλά δεν αξιοποιούνται. Αποκτούν ενημερωτική αξία. Και έτσι συνεχίζεται ακλόνητη η πορεία του Τζόνυ προς τη στασιμότητα, με διαταγές να εμποδίζουν την πορεία του: «να μην το μάθει κανείς, να του δίνετε ηρεμιστικό, να μείνουν κλειστά τα παράθυρα».
Η μόνη επιθυμία που μπορεί ο Τζόνυ να εκφράσει για το το ακρωτηριασμένο του μέλλον, είναι το σχέδιό του να παρουσιαστεί σαν έκθεμα σε τσίρκο ώστε να κερδίσει χρήματα και να έρθει σε επικοινωνία με τον κόσμο. Πόσο μακρινή πρέπει να φαντάζει για αυτόν μια επί ίσοις όροις επαφή. Όπου ο άλλος δεν θα τον παρακολουθεί σαν έκθεμα, αλλά θα συσχετίζεται μαζί του.
Στην τελευταία σκηνή ο Τζόνυ ουρλιάζει εσωτερικά, ζητώντας βοήθεια, νιώθοντας σαν παγιδευμένο ζώο, με ένα πνιγηρό αίσθημα απελπισίας να κατακλύζει τον χώρο. Σκέφτεται πως όσο και αν ουρλιάξει, κανείς δεν θα ανταποκριθεί. Νιώθει πως θέλουν να τον βυθίσουν στο σκοτάδι, για να μην τον δει κανείς. Καταλήγει ακρωτηριασμένος σε όλα τα επίπεδα. Λείπει «ο άλλος» για να τον ακούσει.
Οι άλλοι αποφασίζουν για αυτόν, ανεξαρτήτως των αναγκών του. Στη θέση αβοηθησίας του Τζόνυ μπορεί να βρει τον εαυτό του ο ψυχιατρικός ασθενής, ίσως με λιγότερη επιμονή στις εκφραζόμενες επιθυμίες του, εξαιτίας της ασυλοποίησής του. Πόση ψυχική δύναμη χρειάζεται κανείς άραγε για να συνεχίσει να δίνει ενέργεια σε έναν αμετακίνητο χρόνο εντός ενός αποστειρωμένου χώρου;
