Το bullying στο σχολείο, είναι μεγάλο πρόβλημα: τα παιδιά θύματα, νιώθουν πληγωμένα, τρομαγμένα, άρρωστα, λυπημένα, ντροπιασμένα και μόνα. Γιατί οι θύτες φέρονται έτσι και τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές που πέφτουν θύματα bullying;
Οι θύτες χτυπούν, κλωτσούν, ή σπρώχνουν δυνατά και για να χτυπήσουν ένα παιδί, βρίζουν, απειλούν, πειράζουν ή προσπαθούν να τρομάξουν.
Μπορεί να διαδώσουν άσχημα πράγματα για κάποιον ή κάποια, να αρπάξουν ξένα πράγματα, να κοροϊδέψουν ή σκόπιμα να διώξουν και να αποκλείσουν ένα παιδί από την ομάδα.
Τέλος, με απειλές και εκβιασμούς μπορεί να κάνουν ένα παιδί να κάνει πράγματα που δεν θέλει.
Το πρόβλημα στο σχολείο
Περίπου τα τρία τέταρτα των παιδιών, που αποτελούν τον σχολικό πληθυσμό λένε ότι κάποιες φορές έχουν δεχθεί πειράματα ή λεκτικές ή άλλες επιθέσεις από θύτες και νιώθουν πολύ άσχημα γι’ αυτό. Μερικά παιδιά, κυριολεκτικά αρρωσταίνουν από το στρες που τους προκαλείται. Τα παιδιά θύματα, μπορεί να μη θέλουν πλέον να παίζουν έξω από το σπίτι τους ή να μη θέλουν να πηγαίνουν σχολείο.
Δύσκολα μπορεί ένα παιδί να συγκεντρωθεί, αν ξέρει ότι μόλις βγει στον διάδρομο έξω από την τάξη του, κάποιος το παραμονεύει για να το πειράξει. Το bullying, ενοχλεί και επηρεάζει αρνητικά το σύνολο του σχολείου, και όχι μόνο τα παιδιά που δέχονται άμεσα τα πειράγματα και είναι στόχος. Το σχολείο μετατρέπεται σε άντρο εκφοβισμού και οδηγείται σε ακόμη περισσότερο βίαια μονοπάτια και εντάσεις που επηρεάζουν όλους.
Γιατί οι θύτες φέρονται έτσι
Μερικοί θύτες, επιδιώκουν να στρέψουν την προσοχή των άλλων πάνω τους. Φαντάζουν ότι το bullying τους κάνει δημοφιλείς, ή ότι καταφέρνουν να γίνεται το δικό τους. Κυρίως, προσπαθούν να νιώθουν πως είναι σπουδαίοι και σημαντικοί. Επιλέγουν στόχους που τους κάνουν να νιώθουν μεγάλοι και δυνατοί.
Ορισμένοι θύτες, προέρχονται από οικογένειες, όπου οι πάντες θυμώνουν και φωνάζουν διαρκώς. Μπορεί γι’ αυτό να θεωρούν, πως το να θυμώνεις, να βρίζεις, να εκδηλώνεις την οργή σου σπρώχνοντας και χειρονομώντας, είναι μια κανονική συμπεριφορά. Κάποιοι απλώς αντιγράφουν τέτοιες συμπεριφορές, ενώ άλλοι έχουν υπάρξει οι ίδιοι θύματα εκφοβισμών και χειροδικίας.
Μερικές φορές οι θύτες έχουν επίγνωση ότι αυτό που κάνουν ή λένε πληγώνει τους άλλους, αλλά κάποιοι δεν καταλαβαίνουν πόσο απαράδεκτες είναι οι πράξεις τους. Οι περισσότεροι βέβαια, δεν κατανοούν ή δε νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων. Στόχος των θυτών είναι συνήθως κάποιος/κάποια που νομίζουν ότι μπορούν να ασκήσουν πάνω του/της τη δύναμή τους.
Διαλέγουν παιδιά που εύκολα αναστατώνονται ή παιδιά που δεν αμύνονται. Όσο μεγαλύτερη και φανερότερη είναι η αντίδραση που προκαλούν τα λόγια ή οι πράξεις τους, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανοποίησή τους, που θεωρούν ότι πλέον έχουν την δύναμη που αποζητούν.
Μερικές φορές επίσης, τα άτομα που διαλέγουν σαν στόχους, είναι πιο έξυπνα ή διαφορετικά από τους ίδιους. Άλλοτε πάλι, στοχοποιούν κάποιο παιδί χωρίς κανένα λόγο.
Διαβάστε σχετικά: Σχολικός εκφοβισμός- bullying
Μέτρα προφύλαξης
Η καλύτερη προστασία ενός παιδιού από τους θύτες του σχολείου, είναι η αποφυγή της κατά μέτωπο σύγκρουσης μαζί τους. Πιο συγκεκριμένα, ένα παιδί που μπήκε στο στόχαστρο του θύτη, θα πρέπει:
- Να μην του δίνει ευκαιρίες: χωρίς ασφαλώς να κρύβεται ή να μην πηγαίνει στο μάθημα. Ωστόσο, όταν υποψιάζεται ότι είναι ή μπορεί να γίνει στόχος θυτών, θα πρέπει να αλλάζει δρόμο και γενικά να τους αποφεύγει όσο γίνεται.
- Να δείχνει αυτοπεποίθηση και γενναιότητα: Αν μπορέσει να μεταδώσει το μήνυμα “μην ασχολείσαι μαζί μου”, δείχνοντας ηρεμία και αυτοπεποίθηση, κάποιοι θα το λάβουν.
- Να νιώθει καλά με τον εαυτό του: ουδείς τέλειος, όμως για να νιώθει (και να φαίνεται) κάποιο παιδί καλά, μπορεί να προσπαθήσει π.χ. να ασκείται περισσότερο, να βλέπει λιγότερη τηλεόραση ή να τρώει πιο υγιεινά φαγητά, να κάνει ένα πρωινό ντους πριν φύγει για το σχολείο, για να νιώθει πιο δυνατός και σε φόρμα.
- Να έχει έναν/μία κολλητό/ή: Δύο παιδιά μαζί είναι πιο ασφαλή, γι’ αυτό ένα παιδί, μπορεί να κανονίζει να βρίσκεται με έναν ή περισσότερους φίλους στα διαλείμματα ή στον δρόμο της επιστροφής για το σπίτι.
Αν ο θύτης κάνει λεκτική ή άλλη επίθεση
Αν τα προληπτικά μέτρα δεν αποδώσουν και ο θύτης προσεγγίσει ένα παιδί στόχο, η αντιμετώπιση της επίθεσης, πρέπει να έχει σχεδιαστεί από πριν, ώστε να ξέρει το παιδί τι να κάνει:
- Να αγνοήσει τις προκλήσεις: να κάνει ότι δεν άκουσε, και να προσπαθήσει ήρεμα και αποφασιστικά να απομακρυνθεί. Οι θύτες, θέλουν να προκαλούν έντονες αντιδράσεις, οπότε εάν το θύμα δεν αντιδράσει καθόλου και το πείραγμά τους περνά απαρατήρητο, μπορεί να σταματήσουν μόνοι τους, χάνοντας κάθε ενδιαφέρον.
- Να προβάλει σθεναρή αντίσταση: εάν δεν είναι δυνατόν να αγνοήσει την πρόκληση, επιστρατεύοντας το θάρρος και την αποφασιστικότητά του, να φωνάξει “σταμάτησε”! στον θύτη και να φύγει. Το ίδιο μπορεί να κάνει, όταν βλέπει ένα άλλο παιδί να γίνεται στόχος: να ζητήσει ήρεμα από τον θύτη, να το αφήσει ήσυχο και μετά να φύγουν με το παιδί παρέα. Εάν ο θύτης ζητήσει από ένα παιδί, να κάνει κάτι που δεν θέλει, θα πρέπει να αρνηθεί, διότι αν υποχωρήσει, θα έχει δώσει ικανοποίηση στον θύτη και θα τον στοχοποιεί διαρκώς.
- Να μην ανταποδώσει το bullying: Να μην χτυπήσει, κλωτσήσει, σπρώξει, κάποιον που προκάλεσε το ίδιο. Η αμυντική βία, απλώς ικανοποιεί τον θύτη και είναι επικίνδυνη, γιατί κάποιος μπορεί να χτυπήσει ή να βρει πραγματικό μπελά, αν η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου. Η καλύτερη λύση, είναι να παραμένει με άλλους, να κινηθεί προς ασφαλές μέρος ή να ζητήσει βοήθεια από έναν ενήλικα.
- Να μην φανερώσει τα συναισθήματά του: έχοντας προσχεδιάσει την αντίδρασή του, ένα παιδί είναι σημαντικό να αποφύγει την εκδήλωση του θυμού του, εφαρμόζοντας μια τεχνική απασχόλησης του μυαλού του σε κάτι άλλο (π.χ. να μετρήσει έως το 100), ώστε να μην αφήσει τα συναισθήματα να το κατακλύσουν.
- Να ενημερώσει έναν ενήλικα: εάν ένα παιδί θυματοποιείται, πρέπει να το πει στους γονείς, στους δασκάλους ή σε έναν ενήλικο της εμπιστοσύνης του, ικανό να χειριστεί σωστά την κατάσταση. Μερικές φορές, οι θύτες σταματούν τα πειράγματα, όταν ενημερώνεται ο δάσκαλος ή ο καθηγητής, γιατί φοβούνται τις τιμωρίες από τον/την εκπαιδευτικό και τους γονείς τους.
Ποια η μελλοντική εξέλιξη των θυτών
Σχεδόν κάθε θύτης, καταλήγει να έχει μπλεξίματα με το σχολείο, τις σχέσεις με τους συμμαθητές ή ακόμη και την αστυνομία. Αργά ή γρήγορα γίνονται αντιληπτοί και οι πράξεις τους δε μένουν ατιμώρητες. Οι φίλοι τους είναι λιγοστοί και συνήθως είναι εξίσου βίαιοι και ενοχλητικοί προς τους άλλους, αλλά και μεταξύ τους.
Η δύναμη που επιζητούν γρήγορα, εξουδετερώνεται από κάποιους πιο δυνατούς. Οι συνομήλικοί τους προχωρούν και προοδεύουν, ενώ οι θύτες μένουν πίσω στα μαθήματα, στις τάξεις και στις δεξιότητες που έχουν αξία πραγματικά.
Μερικοί θύτες ρίχνουν το φταίξιμο για την συμπεριφορά τους στους άλλους, όμως καθένας έχει τις επιλογές του, για τις συμπεριφορές του. Κάποιοι αντιλαμβάνονται ότι, παρά τις διαρκείς επιθέσεις, οι άλλοι δεν τους σέβονται, ούτε τους εκτιμούν όσο θα ήθελαν. Πολλοί πιστεύουν πως με αυτές τις συμπεριφορές, θα γίνονταν δημοφιλείς, αλλά γρήγορα ανακαλύπτουν ότι τα άλλα παιδιά τους θεωρούν απλώς αποτυχημένους ταραχοποιούς.
Τα καλά νέα, είναι ότι οι θύτες μπορούν να λάβουν την κατάλληλη υποστήριξη και να αλλάξουν συμπεριφορά με την συντονισμένη προσπάθεια δασκάλων, συμβούλων ψυχικής υγείας και γονέων, πριν καταλήξουν σε αναμορφωτήρια και φυλακές ανηλίκων. Μπορούν να διδαχθούν, παρακολουθώντας παιδιά που φέρονται δίκαια και με σεβασμό προς τους άλλους.
Επίσης, κυριολεκτικά μεταμορφώνονται, όταν μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τη δύναμή τους με θετικούς τρόπους. Η απόφαση να αλλάξουν εξαρτάται από τους ίδιους, αλλά πολλές φορές απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια των αρμόδιων κοινωνικών φορέων.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
