Νιώθετε ένα αίσθημα κενού στο στήθος σας, αλλά δεν είστε σίγουροι πώς έχει προκύψει.. Είναι θλίψη; Μελαγχολία; Ανία; Μπορεί να είναι και λίγο από όλα.
Αυτή η αίσθηση δεν είναι ασυνήθιστη. Θα μπορούσατε να το ονομάσετε "αίσθημα κενού", ενώ κάποιος άλλος μπορεί να το ονομάσει κάπως διαφορετικά.
Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι αυτή η αίσθηση είναι πραγματική και αν και απογοητευτική, μπορεί να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά.
Αυτό που αποκαλύπτεται πίσω από αυτό το αίσθημα κενού μπορεί να μην είναι μια απλή διαδικασία, αλλά να αποτελεί το πρώτο βήμα προς την επίλυση του.
Το αίσθημα του κενού μπορεί να διαρκέσει μερικές ημέρες και στη συνέχεια να επιλυθεί από μόνο του. Άλλες φορές, μπορεί να παραμείνει για δύο εβδομάδες ή περισσότερο. Όταν συμβαίνει αυτό, η εκμάθηση της αναγνώρισης των γνωστικών στρεβλώσεων και η αναζήτηση της υποστήριξης ενός ψυχολόγου μπορεί να βοηθήσει.
Γιατί νιώθω κενό;
Το κενό μπορεί μερικές φορές να εκδηλωθεί ως αίσθηση μοναξιάς, σύγχυση σχετικά με τη ζωή και τους στόχους μας ή έλλειψη κινήτρων για να επιδιώξουμε οτιδήποτε στη ζωή. Ο καθένας μπορεί να αισθάνεται αυτό το κενό μέσα του από καιρό σε καιρό.
Η εμπειρία αυτή θα μπορούσε να έχει πολλές αφετηρίες, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής ορμονικών επιπέδων, της απώλειας εργασίας ή της απαιτούμενης κοινωνικής απόστασης που ήρθε με την πανδημία.
Οποιοδήποτε στάδιο της ζωής ή κατάσταση που μπορεί να απαιτεί από εμάς να σκεφτούμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ένα προσωρινό αίσθημα κενού.
Αν και όχι σε κάθε περίπτωση, το αίσθημα κενού θα μπορούσε επίσης να υποδεικνύει ότι από μπορεί να υπάρχουν ορισμένες παθήσεις ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μόνο ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να διαγνώσει την πάθηση με ακρίβεια.
Τι συμβαίνει όμως όταν νιώθουμε «άδειοι» όλη την ώρα;
1. Χάνουμε την επαφή με τον εαυτό μας
Δεν είναι ασυνήθιστο να μη νιώθουμε συνδεδεμένοι με τον εαυτό μας μερικές φορές. Η έλλειψη διορατικότητας όμως για τον εαυτό μας μπορεί να οδηγήσει σε αυτό το παρατεταμένο αίσθημα κενού.
Μερικοί άνθρωποι το αποκαλούν «ζω χωρίς σκοπό». Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην υπάρχει σαφήνεια σχετικά με τον τύπο του ατόμου που είμαστε ή αυτό που θέλουμε να γίνουμε. Όταν δεν έχουμε συγκεκριμένους στόχους ή όνειρα να επιτύχουμε, μπορεί επίσης να οδηγηθούμε σε αυτό το αίσθημα κενού.
Η απώλεια επαφής με τον εαυτό μας μπορεί να προέλθει από πολλές περιστάσεις. Για παράδειγμα, μια σχέση που απομυζά πολλή συναισθηματική ενέργεια, ή μια ιδιαίτερα απαιτητική δουλειά.
2. Ανεπίλυτες εμπειρίες του παρελθόντος
Μερικές φορές, το αίσθημα μελαγχολίας μπορεί να αφορά μια μακρά διαδικασία πένθους που δεν έχουμε εξερευνήσει ακόμα, για παράδειγμα, μια ανεπίλυτη οδυνηρή εμπειρία της παιδικής μας ηλικίας ή μια αίσθηση εγκατάλειψης από ένα μέλος της οικογένειας.
Όταν δεν μιλάμε ανοιχτά ή δεν εξερευνούμε συναισθήματα που φωλιάζουν μέσα μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε αυτά μπορεί να εκδηλωθούν με άλλους τρόπους.
Η σκέψη και η συζήτηση για σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος που μας προκάλεσαν θλίψη, ακόμα κι αν μας φαίνεται συντριπτική και οδυνηρή, μπορεί να μας βοηθήσει να τα επεξεργαστούμε. Ανάλογα με το πώς αισθανόμαστε για αυτά τα γεγονότα, συνιστάται η περαιτέρω θεραπευτική δουλειά με έναν ψυχολόγο.
3. Δεν φροντίζουμε τον εαυτό μας
Για μερικούς ανθρώπους, η φροντίδα των άλλων έρχεται πρώτη. Αυτό θα μπορούσε να τους οδηγήσει να αφήσουν τις δικές τους ανάγκες στην άκρη για μεγάλο χρονικό διάστημα και να οδηγήσει σε αίσθημα κενού.
Μπορεί να αισθανόμαστε ότι το να κάνουμε τους άλλους ευτυχισμένους, μάς κάνει επίσης ευτυχισμένους. Ακόμα κι αν συμβαίνει αυτό, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι η υποστήριξη των άλλων δεν είναι αποκλειστική προϋπόθεση για την υποστήριξη του εαυτού μας.
Όλοι χρειάζονται υποστήριξη και φροντίδα, συμπεριλαμβανομένου και εμάς των ίδιων. Όταν ικανοποιούνται οι ανάγκες μας, είμαστε με τη σειρά μας δυνατότεροι για να βοηθήσουμε και να υποστηρίξουμε και άλλους.
Η εγκατάλειψη του εαυτού μας, να μην ακούμε τις δικές μας ελπίδες και επιθυμίες, μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε άδειοι. Η έλλειψη φροντίδας των αναγκών μας μπορεί να οδηγήσει σε αίσθηση άγχους, ενοχής και ντροπής. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι αυτό που ονομάζουμε «αίσθημα κενού».
Ο χρόνος που αφιερώνουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί επίσης να επηρεάσει το πώς αισθανόμαστε και να τροφοδοτήσει τα αισθήματα του κενού. Σε πολλές περιπτώσεις, οι λογαριασμοί που ακολουθούμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να απεικονίζουν έναν τρόπο ζωής που δεν είναι ρεαλιστικός, ή μια τέλεια ζωή ή εμφάνιση. Αυτό μας οδηγεί να συγκρινόμαστε και αναπόφευκτα να υποβαθμίζουμε τη ζωή μας.
4. Δεν έχουμε σημαντικές σχέσεις
Η Μελέτη ανάπτυξης ενηλίκων του Χάρβαρντ, μία από τις μεγαλύτερες μελέτες για την ενήλικη ζωή, διαπίστωσε ότι η διατήρηση στενών και καλών σχέσεων είναι η πιο σημαντική πτυχή της ανθρώπινης εμπειρίας.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει να κάνει με την ποσότητα, αλλά με την ποιότητα αυτών των σχέσεων.
Η συναισθηματική εγγύτητα, η υποστήριξη, η ενεργητική ακρόαση και η παρέα είναι όλα σημαντικά. Όταν αυτά λείπουν από τη ζωή μας, τότε οδηγούμαστε πιο εύκολα σε συναισθήματα κενού και μοναξιάς.
Είναι το αίσθημα κενού το ίδιο με την κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη είναι μια πάθηση ψυχικής υγείας που περιλαμβάνει πολλά συμπτώματα, όπως:
- έλλειψη ενέργειας και κινήτρων
- επίμονο αίσθημα λύπης
- αίσθηση απελπισίας
- υπερβολικά πολύς ή λίγος ύπνος
- αδυναμία συγκέντρωσης
- αδυναμία απόλαυσης δραστηριοτήτων ή παρέας
- αίσθημα ενοχής ή αναξιότητας
Ένα αίσθημα κενού ή μουδιάσματος θα μπορούσε να είναι ένα άλλο σημάδι κατάθλιψης. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι θεραπευόμενοι με κατάθλιψη, αναφέρουν ότι αισθάνονται άδειοι αντί για λυπημένοι.
Αυτό το είδος άδειου συναισθήματος παρουσιάζεται όταν κάποιος δε νοιάζεται ιδιαίτερα για το περιβάλλον του, δεν ενδιαφέρεται για τους γύρω του, δεν δείχνει ενδιαφέρον για τίποτα.
Όμως αυτό δεν είναι πάντα ένα σημάδι κατάθλιψης. Το μόνο άτομο που μπορεί να προχωρήσει σε ακριβή διάγνωση της κατάστασής σας με ακρίβεια, είναι ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας.
Διαβάστε σχετικά: Συναισθηματικό κενό: Τι σημαίνει το να νιώθουμε «άδειοι»;
Πώς να σταματήσουμε να αισθανόμαστε άδειοι
Είναι φυσικό να αισθανόμαστε ανήσυχοι εάν έχουμε παρατηρήσει μια αλλαγή στον εαυτό μας. Για την ακρίβεια, η αναγνώριση αυτού του συναισθήματος και η αντιμετώπισή του είναι το πρώτο βήμα για να νιώσουμε καλύτερα.
Εάν αισθανόμαστε κενό, η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο μπορεί να βοηθήσει. Ένας ψυχολόγος μπορεί να μας βοηθήσει να δουλέψουμε πάνω στα συναισθήματά μας, να ανακαλύψουμε την αιτία αυτού του μουδιάσματος και να το αντιμετωπίσουμε με τον τρόπο που λειτουργεί καλύτερα για εμάς.
Η εύρεση τρόπων για να σταματήσουμε να αισθανόμαστε κενό, μπορεί να εξαρτάται από το τι το προκαλεί. Για παράδειγμα, εάν αισθανόμαστε μούδιασμα μετά από κάποιο τραύμα, ίσως χρειαστεί να επεξεργαστούμε αυτό το συγκεκριμένο συμβάν. Εάν αισθανόμαστε κενό για μεγάλο χρονικό διάστημα, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει να ανακαλύψουμε μερικούς από τους λόγους που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο.
Αναγνωρίζουμε με φροντίδα το εσωτερικό κενό μας
Εάν βιώνετε ένα κενό, αναγνωρίστε το και να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας.
Ας θυμηθούμε ότι κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ανά πάσα στιγμή. Το αίσθημα ενοχής δεν είναι ασυνήθιστο, αλλά μπορεί να μας εμποδίσει να ζητήσουμε βοήθεια.
Ξεκινάμε αναγνωρίζοντας τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας. Ακόμα κι αν είναι δύσκολο, προσπαθούμε να αποφύγουμε να απορρίψουμε τον εαυτό μας και αυτό που αισθανόμαστε.
Εάν αναγνωρίζουμε ότι τα συναισθήματά μας συνδέονται με μια απώλεια που βιώσαμε, αφήνουμε στον εαυτό μας χρόνο και χώρο να θρηνήσει ελεύθερα. Η θλίψη φαίνεται και αγγίζει διαφορετικά τον καθένα μας και δεν υπάρχουν σωστοί ή λάθος τρόποι για να την εκφράσουμε. Η απώλεια μπορεί να αφορά κάποιον που φεύγει από τη ζωή σας είτε σωματικά είτε συναισθηματικά.
Απευθυνόμαστε στον εαυτό μας με συμπόνια όταν εξερευνούμε αυτά τα συναισθήματα και τις προηγούμενες εμπειρίες. Για παράδειγμα, μπορεί να πούμε «Ήταν δύσκολο να νιώσεις τόσο μοναξιά» ή «Έχεις δίκιο. Χρειαζόσουν περισσότερη αγάπη».
Εξοικονομούμε χρόνο για τον εαυτό μας κάθε μέρα
Είναι φυσικό μερικές φορές να στραφούμε σε ορισμένα γεγονότα ή δραστηριότητες για να μην σκεφτόμαστε πώς αισθανόμαστε. Για παράδειγμα, μπορεί να θέλουμε να βγούμε με φίλους ή να περάσουμε τη νύχτα παίζοντας βιντεοπαιχνίδια. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να καταπολεμήσουμε αυτήν την παρόρμηση και αντ' αυτού να αφιερώσουμε χρόνο στον εαυτό μας ώστε να κοιτάξουμε μέσα μας και να εξερευνήσουμε τις δικές μας επιθυμίες, φόβους, ελπίδες και όνειρα.
Επειδή διαφορετικές δραστηριότητες λειτουργούν για διαφορετικούς ανθρώπους, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι ο διαλογισμός, το γράψιμο ή η άσκηση μας βοηθούν να εστιάσουμε ξανά στον εαυτό μας. Μπορεί να αισθανόμαστε άβολα στην αρχή, αλλά όσο περισσότερο εξασκούμαστε στο να αφιερώνουμε χρόνο και ενέργεια στον εαυτό μας και να τον φροντίζουμε, τόσο λιγότερο θα νιώθουμε αυτό το κενό.
Εξερευνούμε τα τρέχοντα συναισθήματά μας
Μία τεχνική για να γνωρίσουμε καλύτερα τα συναισθήματά μας, είναι να ρυθμίσουμε ένα χρονόμετρο για 5 λεπτά και να παρατηρήσουμε τι αισθανόμαστε όσο τρέχει αυτός ο χρόνος. Δε χρειάζεται να είναι απαραίτητα κάποιο μεγάλο και έντονο συναίσθημα, μπορεί απλώς να διαπιστώσουμε ότι βαριόμαστε ή ότι αποσπάται η προσοχή μας.
Μπορεί επίσης να είναι βοηθητική η επιλογή ενός μέρος του σώματός μας, όπως το χέρι ή το κεφάλι μας και να το εξετάσουμε για διάφορες αισθήσεις όπως η θερμοκρασία, η ένταση ή η κίνηση. Η εξάσκηση σε αυτές τις πρακτικές μπορεί να μας βοηθήσει να προετοιμάσουμε τον εαυτό μας για βαθύτερες και μεγαλύτερες αυτο-εξερευνήσεις.
Εξερευνούμε τα συναισθήματα του κενού μας
Το ημερολόγιο μπορεί επίσης να βοηθήσει να εργαστούμε πάνω στα συναισθήματα του κενού μας.
Προτείνεται να διερευνηθούν τα ακόλουθα ερωτήματα ως σημεία εκκίνησης:
- Έχω κρίνει τον εαυτό μου αντικειμενικά ή συγκρίνω τον εαυτό μου με τους άλλους;
- Λέω στον εαυτό μου θετικά πράγματα; Ή έχω την τάση να παρατηρώ τις αποτυχίες ή και να βάζω ταμπέλες;
- Τα συναισθήματά μου λαμβάνονται υπόψη στις σχέσεις μου ή υποτιμώ αυτό που αισθάνομαι;
- Φροντίζω ενεργά τις σωματικές και ιατρικές μου ανάγκες;
- Έχω στραφεί σε συμπεριφορές ή εθισμούς για να αποφύγω τα συναισθήματά μου;
- Εστιάζω αποκλειστικά στις ανάγκες ενός άλλου ατόμου ή άλλων ανθρώπων;
- Τι προσπαθώ να αποδείξω ή να κερδίσω;
- Κατηγορώ τον εαυτό μου ή αισθάνομαι ένοχος για πράγματα που είναι εκτός του ελέγχου μου;
- Δείχνω στον εαυτό μου συμπόνια όπως θα έκανα με έναν στενό φίλο ή μέλος της οικογένειας;
- Υπερασπίζομαι στις αποφάσεις μου και σέβομαι τις προσωπικές μου απόψεις;
Συνδεόμαστε με άλλους
Αφού σκεφτούμε τα συναισθήματά μας και τα εξερευνήσουμε, μπορεί κατόπιν να φανεί χρήσιμη η σύνδεση με άλλα πρόσωπα. Η επικοινωνία με φίλους ή συγγενείς μπορεί να βοηθήσει να νιώσουμε καλύτερα, ειδικά αν είμαστε σε θέση να τους εμπιστευτούμε τα συναισθήματά μας. Αυτή η επικοινωνία μπορεί να γίνεται μέσω κοινωνικών συναντήσεων, χόμπι και αμοιβαίων ενδιαφερόντων.
Αυτοφροντίδα
Η κατάθλιψη και γενικά το αίσθημα της θλίψης μπορεί μερικές φορές να μας ωθήσει στην παραμέληση της καθημερινής μας αυτοφροντίδας. Αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε, αλλά οι πράξεις αυτοφροντίδας μπορεί να μας βοηθήσουν να νιώσουμε καλύτερα.
Η αυτοφροντίδα αφορά ακόμη και βασικά πράγματα, όπως η κατανάλωση θρεπτικών γευμάτων, ο επαρκής ύπνος και η άσκηση. Η πείνα και η κούραση μπορεί μερικές φορές να επιδεινώσουν τα αρνητικά συναισθήματα. Εξετάζουμε παράλληλα το ενδεχόμενο εύρεσης νέων θετικών διεξόδων αυτοφροντίδας για τα συναισθήματά μας, όπως το ημερολόγιο ή ένα νέο χόμπι. Ο διαλογισμός και η γιόγκα συνιστώνται επίσης συχνά για την κατάθλιψη και το άγχος.
Μια καλή ιδέα είναι επίσης η μείωση του χρόνου που αφιερώνουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι αυτό που βλέπουμε πιθανόν δεν είναι κάτι ρεαλιστικό για κανέναν. Θα μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε ως ταινία επιστημονικής φαντασίας που είναι διασκεδαστική για να την παρακολουθήσουμε, αλλά όχι βασισμένη στην πραγματικότητα.
Επαινούμε τον εαυτό μας
Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε, με τους πόρους που έχουμε.
Ακόμη και ως παιδιά, μερικοί άνθρωποι είχαν βρει τρόπους να προστατεύονται από το κακό που δέχονταν. Ένας από αυτούς τους τρόπους μπορεί να ήταν η καταστολή των συναισθημάτων. Σε αυτή την περίπτωση, είναι προτιμότερο να δώσετε στον εαυτό σας τα εύσημα για την εξεύρεση μιας λύσης που λειτούργησε όταν ήσασταν μικροί και ανίσχυροι.
Επαινούμε τον εαυτό μας για όλους τους τρόπους που έχουμε βρει για να αντιμετωπίσουμε όσα μας έχουν συμβεί, και αφήνουμε τα συναισθήματα μας να εκφραστούν ελεύθερα και στο δικό μας χρόνο.
Πότε ζητάμε βοήθεια;
Μερικές φορές, η αίσθηση του κενού μπορεί να οδηγήσει σε πιο δυσάρεστες σκέψεις.
Εάν αυτή είναι η περίπτωσή μας, η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας ενδυναμώσει ώστε να λάβουμε τις δικές μας αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής θετικών αλλαγών στη ζωή μας.
Εάν αντιμετωπίζουμε συμπτώματα κατάθλιψης, δεν μπορούμε να αποδώσουμε λειτουργικά στην καθημερινή μας ζωή ή αν σκεφτόμαστε να βλάψουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους, τότε χρειάζεται να μας βοηθήσει ένας ψυχολόγος.
Επόμενα βήματα
Αν και είναι φυσικό να αισθανόμαστε άδειοι ή μουδιασμένοι από καιρό σε καιρό, αυτά τα συναισθήματα μπορεί μερικές φορές να παραμείνουν για δύο εβδομάδες ή και περισσότερο.
Η αναγνώριση των συναισθημάτων μας και ο καθορισμός μερικών στρατηγικών αυτοφροντίδας μπορεί να βοηθήσει. Συνιστάται επίσης η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας.
Είτε βιώνουμε δύσκολες σχέσεις, απώλειες ή αισθανόμαστε έλλειψη σκοπού ή νοήματος στη ζωή, αξίζουμε όλοι να ζήσουμε μια ικανοποιητική και ουσιαστική ζωή.
Απόδοση: Κατερίνα Κακουλάκη, Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
