Για να επιτελεστεί το πένθος χρειάζεται να αφεθούμε στο απειλητικό συναίσθημα της θλίψης και στην αβοηθησία μας.
Πες μου πως δε στεναχωριέσαι...Μπορεί να φαίνεται αθώο αυτό το αίτημα της μητέρας ως προς το παιδί της, στην περίπτωση μιας απώλειας (θάνατος, εγκατάλειψη, διαζύγιο, αποχωρισμός, μετακόμιση). Ίσως, όμως, να μαρτυρά μια μητέρα που καταχωνιάζει το πένθος. Που αποθαρρύνει αυτό το μηχανισμό προστασίας του εαυτού, περιφρονώντας την ανάγκη του ψυχισμού να ανακουφιστεί. Μεταδίδοντας το μήνυμα πως η θλίψη εγκυμονεί κινδύνους.
Το παιδί μέσω αυτής της προτροπής, αναπόφευκτα, αισθάνεται ένοχο που στεναχωριέται. Λαμβάνει το μήνυμα ότι η θλίψη είναι ένα κακό συναίσθημα, που πρέπει να αποσιωπάται. Μαθαίνει να περιφρονεί τα δύσκολα συναισθήματά του. Όχι μόνο φροντίζει να τα κρύβει, αλλά μαθαίνει να μισεί τον εαυτό του που αισθάνθηκε αυτό το απειλητικό συναίσθημα.
Η προτροπή της αποσιώπησης της θλίψης μπορεί να επιβληθεί μέσω της περιρρέουσας ατμόσφαιρας της οικογένειας με πολλούς τρόπους. Μεταφέρεται η αντίληψη ότι το κλάμα υποδηλώνει εγωισμό και υπερευαισθησία. Μεταδίδεται μέσω ενός συναισθηματικά αποσυρμένου γονέα, μη διαθέσιμου ψυχικά, όπου το παιδί βιώνει την έκφραση στεναχώριας του ως επιβαρυντική. Ή ενός γονέα με έντονη συγκινησιακή φόρτιση, όπου το παιδί προσπαθεί να τον προφυλάξει από την επιβαρυντική, δική του θλίψη.
Διαβάστε σχετικά: Ο θρήνος του αποχωρισμού και η διαχείριση του πένθους
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πως η διεργασία του πένθους, όχι μόνο δε μεταφράζεται σε παθολογική αντίδραση, αλλά σηματοδοτεί μια πορεία αντίθετη προς την κατάθλιψη. Η κατάθλιψη λειτουργεί σαρωτικά στον ψυχισμό μας και ταλαιπωρεί πολύ περισσότερο χρονικά, σε σχέση με τη θλίψη της απώλειας, όπου υπάρχουν περίοδοι που ανακτούμε τα ψυχικά μας αποθέματα, νιώθοντας σταδιακά καλύτερα.
Για να επιτελεστεί το πένθος χρειάζεται να αφεθούμε στη θλίψη και την αβοηθησία μας. Όταν κρατούμε μέσα μας το απωλεσθέν αντικείμενο, γιατί μέχρι στιγμής αποτελούσε κομμάτι της ταυτότητάς μας (π.χ. η μητέρα της Μαρίας) και δεν αντέχουμε να βιώσουμε την αίσθηση κενού που φέρνει η αποδοχή της απώλειας, τότε μπορεί να βυθιστούμε στην κατάθλιψη.
Το διατηρούμε ζωντανό, ως μια εμμονική εσωτερική φωνή, που μας κρατάει δέσμιους από το να επενδύσουμε σε νέους ανθρώπους και καταστάσεις. Μες τη κατάθλιψη δεν κινδυνεύουμε να χάσουμε αυτό που ήδη έχουμε χάσει.
Το να πενθήσουμε και να αποεπενδύσουμε, δε σημαίνει πως διαγράφουμε ή ξεχνάμε το απωλεσθέν αντικείμενο. Σημαίνει πως το φέρουμε μέσα μας με έναν ολοκληρωμένο τρόπο. Χωρίς να στερούμε τιμωρητικά από τον εαυτό μας να επενδύσει σε κάτι καινούριο. Χωρίς να συρρικνώνουμε και να εξαντλούμε τον ψυχισμό μας.
Κατά τη φυσιολογική διεργασία του πένθους, ο εξωτερικός κόσμος μοιάζει συρρικνωμένος, εξαιτίας της απώλειας. Σταδιακά αυτός ο άδειος, φτωχός κόσμος, διευρύνεται. Η εμπειρία της απώλειας μπορεί να μας αποκαλύψει καινούρια πεδία μάθησης και τρόπους επεξεργασίας του κόσμου. Το αναπότρεπτο του θανάτου και το εφήμερο της ζωής μπορεί να γίνει η προτροπή μας για να επανανοηματοδοτούμε, να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
