PsychologyNow Team

Παραμύθι: Το αρχαιότερο είδος αφήγησης

Παραμύθι: Το αρχαιότερο είδος αφήγησης

PsychologyNow Team
Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων

«Πού και πότε γεννήθηκαν τα παραμύθια;» «γιατί είναι κοινά σε κάποιους λαούς;». Το σίγουρο είναι ότι τα παραμύθια μοιάζουν μεταξύ των λαών καθώς μεταφέρονταν μέσω διηγήσεων, ανάγονται σε αρχέγονους πολιτισμούς και είναι φανταστικά χωρίς συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.


Το παραμύθι είναι το παλαιότερο είδος αφήγησης καθώς και μια κοινή μορφή επικοινωνίας για όλους τους πολιτισμούς και τις κουλτούρες. Η δομή του παραμυθιού το κάνει ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο κατανόησης της ζωής, αφού αποτελείται από αρχή, μέση (πλοκή, αποκορύφωση, κτλ.) και τέλος, όπως ακριβώς και όλα τα γεγονότα στη ζωή ενός ανθρώπου. Πολλές φορές, τα παραμύθια συγχέονται με τους μύθους και τις λαΪκές ιστορίες γιατί στην πραγματικότητα πολλά από τα παραμύθια και τις ιστορίες είναι εμπνευσμένα από τη μυθολογία (Bettelheim, 1995).

«Πού και πότε γεννήθηκαν τα παραμύθια;» «γιατί είναι κοινά σε κάποιους λαούς;». Το σίγουρο είναι ότι τα παραμύθια μοιάζουν μεταξύ των λαών καθώς μεταφέρονταν μέσω διηγήσεων, ανάγονται σε αρχέγονους πολιτισμούς και είναι φανταστικά χωρίς συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.

Σύμφωνα με τον Henderson (1964), όμοια μοτίβα ιστοριών επαναλαμβάνονται από γενιά σε γενιά, σε κάθε λαό. Για αυτό το λόγο ενώ υπάρχουν χιλιάδες παραμύθια από πολύ παλιά σε όλο τον κόσμο, το περιεχόμενο και η πλοκή τους επαναλαμβάνονται. Αυτό συμβαίνει διότι οι ιστορίες έχουν πάντα σχέση με τον άνθρωπο, το σώμα του και την ψυχή του, που έχει τα ίδια όργανα, τους ίδιους φόβους, τα ίδια όνειρα, τα ίδια ένστικτα με άλλους ανθρώπους ακόμα και αν βρίσκεται στην άλλη άκρη της γης. Αυτή η κοινή συμβολική μορφή τους, κάνει τα παραμύθια ένα μέσο νοητικής και συναισθηματικής σύνδεσης μεταξύ ατόμων διαφορετικών ηλικιών, διαφορετικών κουλτούρων και εποχών (Cooper, 1983).

Το παραμύθι ως θεραπευτικό μέσο

Το παραμύθι είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο στη θεραπευτική διαδικασία καθώς έχει φανεί πως είναι ένα μέσο ταύτισης και προβολής δικών μας συναισθημάτων, φόβων, σκέψεων, φαντασιώσεων κ.ά. που μπορεί να εξωτερικευτεί με συμβολικό και πιο ασφαλή τρόπο. Βοηθά να αναγνωρίσουμε κομμάτια και φωνές του εαυτού μας που έχουμε απωθήσει ή φωνές άλλων που έχουμε ενστερνιστεί χωρίς να τις έχουμε αξιολογήσει, ανακατασκευάζοντας τις ιστορίες, ταυτίζοντας τον εαυτό μας με ήρωες και συναισθήματα κ.ά. (Gersie, 2002).

Μια πολύ αυστηρή και επικριτική μητέρα μπορεί να γίνει η πιο ισχυρή φωνή του παιδιού της, με αποτέλεσμα η δική του φωνή να αποδυναμωθεί ή και να εξαφανιστεί. Μεγαλώνοντας είναι πολύ πιθανό να γίνει το ίδιο αυστηρό και απαιτητικό με τον εαυτό του, να νιώθει άχρηστο και ανεπαρκές σε ο,τιδήποτε. Η διαδικασία αναγνώρισης όλων των φωνών μας και διαχώρισης αυτών (ποιες φωνές είναι δικές μου, ποιες μου κάνουν καλό να ακούω, ποιες με κάνουν δυστυχισμένο) ιδιαίτερα για τα παιδιά, είναι μια δύσκολη και επώδυνη διαδικασία, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με ευκολότερο και ασφαλέστερο τρόπο μέσω της αφήγησης παραμυθιών.


Συγγραφέας: Ναταλία Κουταλή, Ψυχολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Bettelheim, Β. (1995). Η γοητεία των παραμυθιών. Αθήνα: Γλάρος
  • Cooper, J. C. (1983). Ο θαυμαστός κόσμος των παραμυθιών. Αθήνα
  • Gersie, A. (2002). Και η ζωή συνεχίζεται. Αθήνα: Κέδρος

 

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...