Η αλλαγή στη θεραπεία είναι αμφίδρομη. Βοηθώντας τους θεραπευόμενους να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, είναι σύνηθες για το θεραπευτή να βιώνει τις δικές του στιγμές ανακάλυψης. Ορισμένες από αυτές μπορεί να είναι επώδυνες, άλλες απελευθερωτικές, ενώ συχνά μπορεί να είναι και τα δύο.
Η ψυχοθεραπεία σχετίζεται κατά βάση με την αλλαγή, όπως αλλαγές ως προς την αυτεπίγνωση, τις επιλογές που κάνουμε είτε αυτές είναι πολύ ή λιγότερο σημαντικές και βασίζεται στην «ψυχοφθόρα» δουλειά του να ανοίξουμε την καρδιά μας.
Με το πέρασμα του χρόνου, οι θεραπευτές βοηθούν τους θεραπευόμενούς τους να επιμείνουν σε αυτή τη σκληρή δουλειά, πανηγυρίζοντας μαζί τους όταν κάνουν ακόμη και μικρά βήματα προς τα εμπρός, ωθώντας τους να προχωρήσουν μπροστά όταν βλέπουν ότι έχουν κολλήσει και δείχνοντας ενσυναίσθηση (ίσως κάποιες φορές να απογοητεύονται λίγο μαζί τους) όταν επιστρέφουν σε προηγούμενες δυσλειτουργικές συμπεριφορές.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή είναι αμφίδρομη. Βοηθώντας τους θεραπευόμενους να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, είναι σύνηθες για το θεραπευτή να βιώνει τις δικές του στιγμές ανακάλυψης. Ορισμένες από αυτές μπορεί να είναι επώδυνες, άλλες απελευθερωτικές, ενώ συχνά μπορεί να είναι και τα δύο.
Βλέποντας έναν θεραπευόμενο να σαμποτάρει επανειλημμένα τον ίδιο του τον εαυτό, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα μάταια μονοπάτια στα οποία και εμείς οι ίδιοι οδηγούμαστε ξανά και ξανά. Όταν ένας θεραπευόμενος ξεσπάει σε εμάς με θυμό, μπορεί να πιάσουμε τους εαυτούς μας να αντιδρούμε ενστικτωδώς αμυντικά, και εν τέλει να γινόμαστε επικριτικοί.
Δεν είναι μυστικό ότι η σχέση θεραπευτή - θεραπευόμενου έχει τα χαρακτηριστικά μίας οποιαδήποτε οικείας σχέσης. Μπορεί να είναι γεμάτη προκλήσεις, να δημιουργεί στιγμές έντονης ανησυχίας. Και αν δώσουμε προσοχή σε αυτή τη σχέση, μπορεί να μας αλλάξει σε ένα βαθύτερο επίπεδο.
Δεν συζητάμε συχνά με ειλικρίνεια μεταξύ μας για αυτές τις προσωπικές στιγμές αλήθειας. Βέβαια, πολλοί θεραπευτές συμμετέχουν σε ομάδες εποπτείας με συναδέλφους για να μοιραστούν απόψεις για δύσκολα περιστατικά και να αναζητήσουν υποστήριξη για τη διαχείρισή τους. Επίσης, πολλοί από εμάς μέσω της συμμετοχής μας σε επαγγελματικά συνέδρια και εργαστήρια, εμπλεκόμαστε σε απαιτητικές βιωματικές ασκήσεις.
Είναι όμως κάτι τελείως διαφορετικό να ερχόμαστε αντιμέτωποι με συναισθηματικές καταιγίδες κάθε εβδομάδα, όπου έχουμε την πλήρη ευθύνη να βοηθήσουμε κάποιον που υποφέρει. Πώς μπορούμε να ανακτήσουμε την ισορροπία μας και να παραμείνουμε βοηθητικοί, όταν μερικές φορές αισθανόμαστε σαν να είμαστε εμείς οι θεραπευόμενοι; Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτές τις στιγμές ως μία ευκαιρία για να σταματήσουμε να κρυβόμαστε πίσω από τον επαγγελματικό μας μανδύα και να εξελιχθούμε;
Οι ιστορίες που θα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, μας προσκαλούν σε αυτές τις συχνές περιπτώσεις, όπου οι θεραπευτές επανειλημμένα βιώνουν έναν συναισθηματικό αναβρασμό -αρχικά χωρίς να είναι βέβαιοι γιατί - και επομένως περνάνε αρκετό χρόνο νιώθοντας ανήμποροι να βοηθήσουν τους θεραπευόμενους που έχουν αναλάβει.
Κάποιος κάνει λανθασμένη διάγνωση ενός θεραπευόμενου λόγω της δικής του ντροπής που δεν έχει δουλέψει, ενώ κάποιος άλλος πιέζει έναν θεραπευόμενο να αντιμετωπίσει αυτό ακριβώς το πρόβλημα που και ο ίδιος βιώνει και δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει. Άλλος, πάλι, κλείνεται στον εαυτό του όταν έχει να αντιμετωπίσει έναν εξαιρετικά δύσκολο θεραπευόμενο.
Ενώ αυτές οι ιστορίες απεικονίζουν περιστατικά θεραπείας ακραίων περιπτώσεων, δεν είναι καθόλου αποθαρρυντικές. Όλοι οι αφηγητές οδηγούνται στην αναγνώριση της θλίψης και της σύγχυσης που καθοδηγούν τις αντιδράσεις τους, και κάθε ένας από αυτούς εξελίσσεται σε ένα πιο συνειδητοποιημένο άτομο, τόσο μέσα όσο και έξω από το θεραπευτικό χώρο του. Μερικοί από αυτούς συνεχίζουν να παλεύουν με παλιά φαντάσματα, ενώ δύο περιπτώσεις έχουν να αντιμετωπίσουν μια κοινωνία που αρνείται να τους ασπαστεί.
Παρόλα αυτά συνεχίζουν να επιμένουν και αρχίζουν να εκτιμούν τις δυσκολίες που αναδύονται κατά τη διάρκεια των συνεδριών τους, οι οποίες κινητοποιούν τόσο την προσωπική τους θεραπεία όσο και την ικανότητα τους στο να είναι πιο συντονισμένοι με τους θεραπευόμενους τους. Όπως παρατηρεί ένας από τους θεραπευτές, ο ερριστικός θεραπευόμενός του «άνοιγε πόρτες» και για τους δυο τους.
Το χαρακτηριστικό που διακρίνει αυτές τις ιστορίες είναι το επίπεδο ευαλωτότητας που επιδεικνύουν οι αφηγητές, εκθέτοντας κομμάτια του επαγγελματικού τους εαυτού, τα οποία πολλοί από εμάς προσπαθούν να αποκρύψουν: τις στιγμές που αντιδράμε έντονα απέναντι στους θεραπευόμενούς μας, τις φορές που θυσιάζουμε την αυθεντικότητα μας σε μια προσπάθεια να βγάλουμε προς τα έξω την εικόνα του τέλειου και αλάνθαστου θεραπευτή, τον πόνο και το κόστος που αναδύεται από τη θλίψη που δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχε. Οι ιστορίες αυτές ξεπλένουν κάθε ντροπή και μας επανασυνδέουν με τα δυνατά μας σημεία.
Μπορείτε να δείτε αυτές τις ιστορίες στο βίντεο σε αυτό το σύνδεσμο.
Πηγή: psychotherapynetworker.org
Απόδοση: Κατερίνα Κακουλάκη, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
