PsychologyNow Team

Η ανάπτυξη του ναρκισσισμού στην παιδική και εφηβική αναπτυξιακή φάση

Η ανάπτυξη του ναρκισσισμού στην παιδική και εφηβική αναπτυξιακή φάση

PsychologyNow Team
κορίτσι που το περιποιούνται σε κομμωτήριο
Image credit: Rachel Claire / pexels.com

Δεδομένου ότι, οι διαταραχές προσωπικότητας αναπτύσσονται πριν την ηλικία των 18 ετών, αλλά παγιώνονται και η διάγνωση δίνεται μετά από αυτή, η εφηβεία μπορεί να είναι μια εξαιρετικά αποκαλυπτική περίοδος για γονείς, παιδιά και ειδικούς.


Την προηγούμενη εβδομάδα έλαβα ένα email, από έναν πατέρα που ανησυχούσε για την έφηβη κόρη του. Ο πατέρας, διαβάζοντας τα χαρακτηριστικά του ναρκισσισμού, ανησύχησε ότι η κόρη του ίσως έχει αναπτύξει ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Παρουσιάζεται στους άλλους ως το ιδανικό παιδί, αλλά στο σπίτι έχει μια τελείως διαφορετική εικόνα. Πιο συγκεκριμένα, φέρεται ως ανώτερη και αρνείται να απολογηθεί ή να δείξει την οποιαδήποτε ενσυναίσθηση.

Με τα αδέρφια της είναι ελεγκτική, απαιτητική και μάλιστα πολλές φορές φτάνει σε σημείο να τα εκφοβίζει και να τα υπονομεύει. Αγνοεί τους κανόνες, εκρήγνυται σε κάθε αντιληπτή επίθεση, επιτίθεται λεκτικά στην οικογένεια και απειλεί ότι θα εγκαταλείψει για πάντα το σπίτι. Όλα τα παραπάνω έκαναν αυτόν τον πατέρα να απελπιστεί και να ζητήσει βοήθεια.

Το παρόν άρθρο επιχειρεί να εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο ένα παιδί μπορεί να οδηγηθεί στην ανάπτυξη ναρκισσισιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Ακόμα και οι καλύτερες γονεϊκές κατευθύνσεις και συνθήκες ζωής, μπορεί να μην επαρκούν για να ελέγξουν την οργή, αυτού του είδους της προσωπικότητας.

Δεδομένου ότι, οι διαταραχές προσωπικότητας αναπτύσσονται πριν την ηλικία των 18 ετών, αλλά παγιώνονται και δίνεται διάγνωση μετά από αυτή, η εφηβεία μπορεί να είναι μια εξαιρετικά αποκαλυπτική περίοδος για γονείς, παιδιά και ειδικούς.

Υπάρχουν τρία βασικά συστατικά στοιχεία στην ανάπτυξη του ναρκισσισμού: η βιολογία, το περιβάλλον και η επιλογή.


Διαβάστε σχετικά: «Αρκετά είπαμε για μένα! Ας μιλήσουμε για σένα. Τι πιστεύεις για μένα;» Είστε παιδιά γονιών νάρκισσων;


Βιολογία

Ερευνητικές μελέτες για την ανάπτυξη των διαταραχών προσωπικότητας, αναδεικνύουν την πιθανότητα σύνδεσής τους με γενετικούς παράγοντες1 . Αυτό είναι πιο εύκολα εμφανές σε οικογένειες, που τα ναρκισσιστικά στοιχεία διαποτίζουν ένα μεγάλο μέρος του οικογενειακού συστήματος. Ωστόσο, τα γονίδια δεν είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι παράγοντες για την εμφάνιση κάποιας τέτοιας διαταραχής. Η προδιάθεση ενός ατόμου, δεν σημαίνει αυτόματα και την ανάπτυξη και εκδήλωση μιας διαταραχής. Εκφράζει όμως, μια πιθανότητα.

Μια από τις καλύτερες μεθόδους για να ελέγξουμε αυτή τη θέση είναι η κατασκευή του γενεογράμματος, το οποίο αποτελεί μια πιο σύνθετη μορφή ενός γενεαλογικού δέντρου. Πιο συγκεκριμένα, στο γενεόγραμμα υπάρχουν πληροφορίες για τους γάμους, τα διαζύγια, τους θανάτους, τα παιδιά, αλλά παράλληλα, προστίθονται στοιχεία και για τις συναισθηματικές σχέσεις, τα όρια, τα δικαιώματα, την ανωτερότητα, την αλαζονεία, την έλλειψη ενσυναίσθησης κλπ.

Κάθε άτομο, ορίζεται και εξετάζεται για την εμφάνιση ναρκισσιστικών στοιχείων και στην συνέχεια του προσάπτονται αυτά τα στοιχεία, ανεξάρτητα με το αν το συνδέουν δεσμοί αίματος με τα υπόλοιπα μέλη.

Περιβάλλον

Σύμφωνα με τον Erik Erikson, η ανάπτυξη της ντροπής και της αμφιβολίας, απαραίτητα στοιχεία για την αυτονόμηση του ατόμου, εμφανίζονται σε ηλικία μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών. Αυτό το σημείο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη δημιουργία μιας βαθιάς ριζωμένης ανασφάλειας, που αποτελεί την καρδιά-πυρήνα του ναρκισσισμού. Ένα τραύμα, σε αυτή την ηλικιακή φάση, σε συνδυασμό με τη γενετική προδιάθεση, μπορεί να ενεργοποιήσει πρώιμες ναρκισσιστικές συμπεριφορές.

Κάποια από αυτά τα τραύματα, μπορούν να αποφευχθούν όπως η κακοποίηση, η παραμέληση ή η εγκατάλειψη από τους γονείς. Άλλα όμως είναι αναπόφευκτα. Ο θάνατος ενός μέλους της οικογένειας, μια σοβαρή ασθένεια στην παιδική ηλικία, η σεξουαλική κακοποίηση και η έλλειψη οικονομικών πόρων, ενδέχεται να αποτελέσουν στοιχεία έντονης ντροπής για κάποιους. Η επιθυμία για κάλυψη, σε σημείο εξαφάνισης, αυτών των στοιχείων, είναι δυνατό να ενεργοποιήσει τη ναρκισσιστική συμπεριφορά.


Διαβάστε σχετικά: 6 βήματα για να θεραπευθείτε από τη σχέση με το νάρκισσο γονέα σας


Επιλογή

Αυτό το τελευταίο συστατικό δεν έχει ερευνηθεί. Ωστόσο, το έχω παρατηρήσει μέσα από την κλινική εργσία μου, με πάρα πολλούς ανθρώπους με ναρκισσιστική προσωπικότητα. Η επιλογή του ναρκισσισμού παρουσιάζεται συνήθως στην εφηβεία ή κοντά στην ηλικία των 18 ετών. Στο κρίσιμο αυτό αναπτυξιακό στάδιο, το άτομο καλείται να καταλήξει στην ταυτότητά του, ποιος θέλει να είναι και πώς θέλει να γίνεται αντιληπτός από τους άλλους.

Τα εφηβικά χρόνια είναι ιδιαίτερα δύσκολα, ειδικά για εκείνους με έναν απαιτητικό ναρκισσιστικό γονέα και μια σειρά τραυματικών εμπειριών. Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ταιριάξει και να συνταχθεί με τους συνομηλίκους, ο έφηβος μπορεί να επιλέξει να αγνοήσει αυτά τα πυρηνικά πεδία και αντ’ αυτού να προσποιείται ότι όλα είναι τέλεια.

Αν ένας γονέας παρατηρήσει ναρκισσιστικά στοιχεία στο παιδί του, το επόμενο βήμα είναι η αναζήτηση ενός κατάλληλου θεραπευτικού πλαισίου, με σκοπό την επεξεργασία των ναρκισσιστικών στοιχείων και την νοηματοδότησή τους. Ένας καλά εκπαιδευμένος θεραπευτής, θα δουλέψει για την επούλωση των τραυματικών γεγονότων από την παιδική ηλικία, μειώνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη του προσώπου να κουκουλώσει συναισθήματα ντροπής.

Μπορεί, επίσης, να προσφέρει συμβουλές για γονεϊκές πρακτικές, οι οποίες θα αποθαρρύνουν την ενίσχυση ναρκισσιστικών συμπεριφορών και κατ’ επέκταση την ανάπυξη ενός προσώπου με ναρκισσιστική.


Πηγή: psychcentral.com
Έρευνες: 1. Aggression, Suicidality, and Intermittent Explosive Disorder: Serotonergic Correlates in Personality Disorder and Healthy Control Subjects
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...