Πριν από οποιαδήποτε προσπάθειά να βοηθήσουμε ένα άτομο με αυτισμό στην σεξουαλική του διαπαιδαγώγηση, πρέπει να κατανοήσουμε ποιά είναι τα δικά μας συναισθήματα και απόψεις απέναντι στο ζήτημα.
Με ανεπίσημο τρόπο, η εκπαίδευση σχετικά με την σεξουαλικότητα ξεκινάει από πολύ νωρίς στην ζωή ενός ανθρώπου. Τα παιδιά λαμβάνουν συνεχώς μηνύματα από την καθημερινή έκθεσή τους για συνήθειες και συμπεριφορές των ανθρώπων γύρω τους.
Η σεξουαλική εκπαίδευση, όμως, είναι κάτι περισσότερο από την σωματική έκφραση. Περιλαμβάνει την αύξηση της αυτοεκτίμησης, διευκολύνει τις διαπροσωπικές σχέσεις, προετοιμάζει για την βίωση διαφόρων εμπειριών όπως το φλερτ και ο γάμος. Σε αντίθεση με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, τα παιδιά με αυτισμό είναι λιγότερο πιθανό να έρθουν σε επαφή με βιβλία, περιοδικά ή ανθρώπους που θα τους μιλήσουν για την σεξουαλικότητα.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι: Χρειάζονται τα άτομα με αυτισμό να γνωρίζουν για την σεξουαλικότητα; Η απάντηση είναι φυσικά και χρειάζονται!
Η σεξουαλικότητα και η έκφρασή της είναι κάτι φυσιολογικό, σε κάθε άνθρωπο, όπως ακριβώς είναι και η έκφραση του αισθήματος της πείνας, της δίψας και των άλλων λειτουργιών. Δεν υπάρχει προς το παρόν καμία έρευνα που να δείχνει ότι τα άτομα με αυτισμό είναι ασεξουαλικά.
Σε κάποιες περιπτώσεις μόνο χαμηλής λειτουργικότητας, δεν παρατηρούνται σεξουαλικές ανάγκες. Γενικά τα παιδιά με αυτισμό ωριμάζουν σωματικά και σεξουαλικά την ίδια περίοδο με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης.
Είναι σημαντικό επομένως η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση να ξεκινάει από νωρίς. Ήδη από την ηλικία των τριών ετών, τα παιδιά αρχίζουν να ξεχωρίσουν το αγόρι από το κορίτσι. Αυτό σημαίνει πως είναι η πρώτη ευκαιρία για να ονοματίσουμε τα μέρη του σώματος και την λειτουργία τους, χωρίς τη χρήση παιδιάστικης γλώσσας.
Από την άλλη, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να μιλήσουμε για την σεξουαλική πράξη ή τους τρόπους έκφρασης της σεξουαλικής επιθυμίας. Ακόμα είναι μια καλή ευκαιρία, σε συνάρτηση πάντα με την γνωστική του ικανότητα του παιδιου, να μιλήσουμε για τα συναισθήματα μεταξύ δύο ατόμων και για το πώς και υπό ποιές συνθήκες, αυτά εκφράζονται μέσα από το άγγιγμα.
Διαβάστε σχετικά: Σεξουαλικότητα και άτομα με νοητική υστέρηση
Κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό:
- κούκλες
- εκπαιδευτικά επιτραπέζια
- κοινωνικές ιστορίες
Τα παιδιά μπαίνοντας στην εφηβεία αρχίζουν να έχουν εντονότερες σεξουαλικές συμπεριφορές. Πολλές φορές αυτές θεωρούνται ανάρμοστες, γιατί γίνονται σε δημόσιους χώρους. Το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων ή το γδύσιμο σε δημόσιους χώρους είναι κάποιες από τις συμπεριφορές που μπορούν να γίνουν από όλα τα παιδιά. Το ζήτημα με τα παιδιά με αυτισμό είναι ότι είναι δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τους άγραφους κανόνες, ούτε να αλληλεπιδράσουν με τους συνομηλίκους τους. Δυσκολία επίσης αντιμετωπίζουν και στην κατανόηση των μη λεκτικών μηνυμάτων.
Το κλειδί σε κάθε περίπτωση είναι η καλά οργανωμένη και εξειδικευμένη σεξουαλική εκπαίδευση. Γενικά, η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει θέματα όπως τα γυναικεία και ανδρικά μέρη του σώματος, η σεξουαλική υγεία, η αναπαραγωγή και προφύλαξη, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, η διαφορά μεταξύ σεξουαλικής και φιλικής σχέσης, οι σχέσεις, ο γάμος, η τεκνοποίηση, ζητήματα κακοποίησης, ζητήματα προσωπικών ορίων κ.α.
Η έκφραση της σεξουαλικότητας είναι δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως αναπηρίας. Πριν από οποιαδήποτε προσπάθειά να βοηθήσουμε ένα άτομο με αυτισμό στην σεξουαλική του διαπαιδαγώγηση, πρέπει να κατανοήσουμε ποιά είναι τα δικά μας συναισθήματα και απόψεις απέναντι στο ζήτημα. Είναι πιθανόν δικά μας στερεότυπα ή ανασφάλειες να μεταφέρουν λάθος πληροφορίες στο παιδί και να δυσκολέψουν το όλο ζήτημα της εκπαίδευσης.
Αν πιστεύουμε ότι η σεξουαλική έκφραση ενός ατόμου με αυτισμό πρέπει να αποτρέπεται, είναι πιθανόν αυτό να κρατήσει οποιαδήποτε απορία του σχετικά με το θέμα κρυφή. Το παραπάνω θα οδηγήσει σε συναισθήματα, όπως φόβο και ντροπή. Τέλος, με τέτοιες συμπεριφορές δεν συμβάλλουμε καθόλου στην προστασία του ατόμου με αυτισμό από την σεξουαλική κακοποίηση.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
