Στην καρδιά όλων των παραδόσεων υπάρχει ο πόνος του αποχωρισμού, η λαχτάρα για επανένωση και, κάποιες φορές, η υπερβατική επίτευξή της. Αλλά αποχωρισμός από τι ακριβώς;
Η πιανίστρια και τραγουδίστρια Νίνα Σιμόν αποκαλούνταν «ιέρεια της σόουλ», επειδή η μουσική της ήταν γεμάτη λαχτάρα για δικαιοσύνη και αγάπη. Οι Ισπανοί το ονομάζουν duende: η επιθυμία, ο φλεγόμενος πυρήνας του χορού φλαμένκο και άλλων μορφών τέχνης που εκφράζουν τη φούντωση της καρδιάς.
Οι ομιλητές της πορτογαλικής γλώσσας έχουν την έννοια του saudade, μια γλυκιά, διαπεραστική νοσταλγία, η οποία συχνά εκφράζεται μουσικά, για κάτι που αγαπάμε πολύ και το οποίο έχουμε χάσει εδώ και πολύ καιρό, κάτι που ίσως και να μην υπήρξε ποτέ. Στον Ινδουισμό η viraha –ο πόνος του αποχωρισμού, συνήθως από έναν αγαπημένο– λέγεται ότι είναι η προέλευση του συνόλου της ποίησης και της μουσικής.
Ένας ινδουιστικός μύθος λέει ότι ο Βαλμίκι, ο πρώτος ποιητής του κόσμου, ξεκίνησε να γράφει όταν είδε ένα πουλί να θρηνεί τον σύντροφό του, με τον οποίο ζευγάρωνε όταν τον χτύπησε ένας κυνηγός. «Η ίδια η λαχτάρα είναι θεϊκή» λέει ο ινδουιστής πνευματικός ηγέτης Σρι Σρι Ράβι Σάνκαρ. Η λαχτάρα για τα επίγεια οδηγεί στην αδράνεια. Η λαχτάρα για το Άπειρο γεμίζει τον άνθρωπο με ζωή. Πρέπει κανείς να μπορεί να αντέξει τον πόνο της λαχτάρας και να συνεχίσει να προχωρά. Η πραγματική λαχτάρα δημιουργεί πίδακες ευτυχίας.
Στην καρδιά όλων αυτών των παραδόσεων υπάρχει ο πόνος του αποχωρισμού, η λαχτάρα για επανένωση και, κάποιες φορές, η υπερβατική επίτευξή της. Αλλά αποχωρισμός από τι ακριβώς; Από τις αδελφές ψυχές μας, η εύρεση των οποίων είναι ένας από τους σπουδαίους σκοπούς της ζωής μας, όπως προτείνει η πλατωνική παράδοση. Από τη μήτρα, αν προτιμάτε μια ψυχαναλυτική οπτική.
Από την άνεση του εαυτού μας, συνήθως λόγω κάποιου παλιού πόνου ή τραύματος που προσπαθούμε να επουλώσουμε. Ή ίσως όλα αυτά να είναι απλώς μεταφορές, ή διαφορετικές μορφές έκφρασης, για τον αποχωρισμό από το θείο. Ο αποχωρισμός και η λαχτάρα είναι ο λειτουργικός πυρήνας των περισσότερων θρησκειών. Λαχταράμε την Εδέμ, τη Σιών, τη Μέκκα και λαχταράμε τον Αγαπημένο, όπως υπέροχα αναφέρουν τον Θεό οι Σούφι.
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο Αγκάλιασε τη μελαγχολία σου της Susan Cain, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
