H πρώτη φορά που τα παιδιά βιώνουν έντονα τα συναισθήματα, μπορεί να είναι δύσκολη. Αν το κατανοήσουμε αυτό, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις αντιδράσεις τους στα έντονα συναισθήματα.
Η έκφραση (και η ρύθμιση) των συναισθημάτων είναι σαν να κάνεις ποδήλατο. Γίνεται ευκολότερο με τον χρόνο, όσο περισσότερο το κάνεις τόσο πιο εύκολο γίνεται. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι το να οδηγείς ποδήλατο μπορεί να είναι απίστευτα τρομακτικό την πρώτη φορά που το δοκιμάζεις. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τα δύσκολα συναισθήματα.
Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα νήπιο που ουρλιάζει επειδή το τοστ ήταν κομμένο διαγώνια αντί για κάθετα, ή με έναν σκυθρωπό και απόμακρο έφηβο έπειτα από καβγά με έναν φίλο, θυμήσου ότι τα παιδιά μπορεί να βιώνουν αυτά τα συναισθήματα ή έναν συγκεκριμένο συνδυασμό συναισθημάτων για πρώτη φορά. Από την άλλη μεριά, εσύ, ως ενήλικας, έχεις πολλά χρόνια εμπειρίας στη διαχείριση του εκνευρισμού, του θυμού, του φόβου και της χαράς.
Οι έφηβοι μπορεί να βιώνουν όλα αυτά τα συναισθήματα ταυτόχρονα, ενώ πριν ίσως μπορούσαν να τα κατηγοριοποιήσουν καλύτερα και να εστιάσουν σε ένα. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν πως δεν υπάρχουν καλά και άσχημα συναισθήματα, και πως όλα τα συναισθήματα αξίζει να τα εκφράσουν.
Ένας τρόπος για να τα βοηθήσεις είναι να αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και να τα συζητάς μαζί τους τόσο ανοιχτά όσο θα ήθελες να τα συζητούν και αυτά. Αυτό μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά να ονομάζουν τα συναισθήματά τους και να βάζουν μια αναγνωριστική λέξη σε αυτά που συμβαίνουν μέσα τους.
Κατανοώντας τα συναισθήματα του παιδιού σου
Τα συναισθήματα του παιδιού ουσιαστικά δεν είναι διαφορετικά από τα δικά σου. Η διαφορά είναι ότι τα συναισθήματα αποτελούν κάτι καινούριο για τα παιδιά.
Οι ενήλικες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εννοιολογική γνώση τους. Διαθέτουν όλες τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει στη διάρκεια της ζωή τους, μέσα σε μια συγκεκριμένη κουλτούρα, για να δώσουν νόημα στις εσωτερικές τους καταστάσεις σε μια συγκεκριμένη περίπτωση.
Όμως τα παιδιά δεν έχουν απαραίτητα το ίδιο εννοιολογικό ρεπερτόριο με εμάς για να το χρησιμοποιήσουν και να βγάλουν κάποιο πόρισμα. Για παράδειγμα, ένας ενήλικας που θέλει να πάει για φαγητό και θυμώνει επειδή μια επαγγελματική συνάντηση δεν λέει να τελειώσει, γνωρίζει πως στην πραγματικότητα δεν είναι θυμωμένος με τους συναδέλφους του, αλλά είναι πεινασμένος και χρειάζεται να φάει. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να κάνουν αυτή τη σύνδεση, η οποία αποκτάται με την ηλικία και την εμπειρία.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί καταλήγουμε να αναθρέφουμε λάθος τα παιδιά μας
Γιατί είναι σημαντικό για τα παιδιά να μάθουν για τα συναισθήματά τους;
Έρευνες προτείνουν ότι τα παιδιά που μπορούν να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους καλά έχουν καλύτερη προσοχή, περισσότερες και βελτιωμένες κοινωνικές σχέσεις και μεγαλύτερη ενσυναίσθηση.
Η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη είναι επίσης συνδεδεμένη με καλύτερη επίδοση στο σχολείο. Οι έρευνες αναφέρουν πως ένα παιδί με ενσυναίσθηση θα μπορέσει να χτίσει σχέσεις με περισσότερη ευκολία.
Από την άλλη πλευρά, το να νιώθει ένα παιδί ενοχές και ντροπή για τα συναισθήματά του ή τις συναισθηματικές αντιδράσεις του μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην ικανότητά του να συνδέεται με τους άλλους και να δημιουργεί φιλίες.
Τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις το παιδί σου να κατανοήσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του
Μια έρευνα υποστηρίζει πως για τα πολύ μικρά παιδιά, είναι βοηθητικό να ονομάζεις τα συναισθήματά τους. Για παράδειγμα, εάν το παιδί ξεσπάει όταν έρχεται η ώρα να φύγει από την παιδική χαρά, αναγνώρισε πως είναι θυμωμένο επειδή πρέπει να φύγετε. Βοηθάει τα παιδιά να συνδέουν μια λέξη με ένα συναίσθημα.
Επίσης, το να συζητάς με τα μικρά παιδιά για τα συναισθήματα ηρώων από ιστορίες μπορεί να βοηθήσει. Διάβαζε στο παιδί σου τακτικά, και ανάδειξε χαρακτήρες που έχουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα μικρά παιδιά μπορεί να ανταποκρίνονται καλύτερα σε εικόνες.
Μια άλλη στρατηγική που προτείνουν οι ειδικοί στους γονείς είναι να κρατούν το παιδί τους σε ένα πρόγραμμα. Ένας τρόπος με τον οποίο οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους είναι να έχουν υπό έλεγχο τους βιολογικούς παράγοντες που διαταράσσουν τη λειτουργία του παιδιού.
Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεις τις έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις του παιδιού χωρίς επίκριση ή την επιρροή των δικών σου συναισθημάτων. Για να βοηθήσεις το παιδί να μάθει να ονομάζει τα συναισθήματά του και να τα ρυθμίζει, προσέγγισέ το ήρεμα και ρώτα το τι συνέβη και γιατί, ενώ παράλληλα συγκέντρωσε λύσεις για να ανταπεξέλθεις στο ίδιο πρόβλημα στο μέλλον.
Απόδοση: Νικολέτα Παπαβίδη
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
