Μία συνάντηση είναι κάτι που μας συμβαίνει τυχαία.
Υπάρχει εκεί, πράγματι, κάτι το απρόσμενο. Που δεν το περιμέναμε. Είναι η έκπληξη! Μια συνάντηση εισάγει έτσι μία τομή ανάμεσα σε ένα πριν και ένα μετά και προκαλεί, επ’ ευκαιρία, μια ρήξη – με το παρελθόν, ίσως με έναν παρτενέρ, αλλά κυρίως με μία γνώση. Ως εκ τούτου, η σχέση με τη γνώση αλλάζει. Διότι η ερώτηση τίθεται: θέλουμε, ή όχι, να μάθουμε κάτι από τη συνάντηση ; Χρειάζεται, πράγματι, θάρρος – για να αντιμετωπίσουμε το πραγματικό του απρόβλεπτου και να ξεφύγουμε από τη φαντασίωση της οποίας είμαστε αιχμάλωτοι.
Η συνάντηση τοποθετείται από τον Λακάν κάτω από το σημείο της συγκυρίας, της ενδεχομενικότητας, δηλαδή αυτού που, όπως λέει, παύει να μην εγγράφεται. Άρα κάτι από την συνάντηση εγγράφεται. Κάτι της τάξεως του ίχνους, του σημαδιού. (σελ. 18 )
Πώς να προσεγγίσουμε τη συνάντηση με τον Άλλο, ιδιαίτερα-ειδικά με το Άλλο φύλο ; Με ποιον τρόπο; Πώς να μιλήσουμε για τη συνάντηση ; Τι γνωρίζουμε για τη συνάντηση ; Αποδίδω, προσωπικά, μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι, ο Λακάν απροσδόκητα, υποστηρίζει ότι, όταν βιώνουμε την εμπειρία του τυχαίου της συνάντησης, το ουσιώδες ερώτημα είναι το ακόλουθο: Θέλουμε, ή όχι, να μάθουμε κάτι από αυτή τη συνάντηση ; Το φωτεινό σημείο είναι λοιπόν, κατά τον Λακάν – αυτό το οποίο δεν πρέπει να ξεχαστεί -, η άρθρωση ανάμεσα στη γνώση και τη συνάντηση. (σελ.16 )
Ο Λακάν υπογραμμίζει ότι η συνάντηση με τον παρτενέρ είναι, συγχρόνως, συνάντηση με τα συμπτώματα του, δηλαδή με τις δυσκολίες του να πει, και τα συναισθήματα του, τις αμηχανίες του, τα άγχη του, τις χαρές και τις λύπες του. Είναι βέβαιο, συνεπώς, όπως ο Λακάν το αναδεικνύει με την ειρωνική ευθυμία του στο 18ο Σεμινάριο, ότι η συνάντηση μιας γυναίκας με έναν άντρα, της συγκεκριμένης γυναίκας και όχι κάποιας άλλης, λέει κάτι για την αλήθεια αυτού του άνδρα. Διευκρινίζει, εξάλλου, ότι το αντίστροφο δεν ισχύει: το ότι μια γυναίκα διαλέγει εκείνον ή τον άλλο άνδρα δε λέει τίποτα για εκείνη. (σελ.17)
Αναφερόμαστε στην «συνάντηση» λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης την χρονικότητα αυτού που ονομάζουμε, με έναν τρόπο αινιγματικό, σεξουαλική απόλαυση. Στο 20ο Σεμινάριο του Ζακ Λακάν “Ακόμη”, σεξουαλική απόλαυση ορίζεται αυτό που βιώνει ένα έμβιο σώμα ή αλλιώς ακόμη αυτό που συγκλονίζει αυτό το σώμα. Στο ίδιο αυτό σεμινάριο, ο Λακάν προσεγγίζει την συνάντηση μέσω της χρονικής συγκυρίας , της ενδεχομενικότητας.
Η φράση του Λακάν “ Η επιθυμία εγγράφεται από μια σωματική ενδεχομενικότητα” συνδέει τη συγκυρία, την ενδεχομενικότητα με το έμβιο σώμα ως απολαμβάνον σώμα . Ποια είναι αυτή η σωματική ενδεχομενικότητα ; Είναι ο φαλλός. (Σελ. 76)
Φαίνεται ότι η φαντασίωση είναι η αιτία της μη συνάντησης. Η ενδεχομενικότητα δεν καταφέρνει να διαχωριστεί από το πεδίο της ανάγκης και του αδύνατου. Αποδεικνύεται πράγματι, από τις εμπειρίες που μεταδίδει ο συγγραφέας Λουίς Αραγκόν, ότι η μη συνάντηση οφείλεται στην άρνηση να περάσει κανείς από την ομιλία, από την επιθυμία του Άλλου, από το μήνυμα του Άλλου. Διότι υπάρχει ένα ρίσκο στο να συναινέσει κανείς να περάσει από το αίτημα, από την επιθυμία του Άλλου, από το μήνυμα του Άλλου. Υπάρχει ένας ηρωισμός στην αποπλάνηση, λέει ο Ζ. Α. Μιλέρ, στο να συναινέσει κάνεις να έρθει αντιμέτωπος με την επιθυμία του Άλλου και να βρεθεί στο έλεος του. Τι θα πει ή τι θα κάνει αυτός ο Άλλος, δεν το ξέρουμε.
Το πέρασμα από την ηθική του εργένη στην ηθική της συνάντησης συνεπάγεται την μετατόπιση από τη θέση του χωρίς λόγια της φαντασίωσης στο σύμπτωμα που αποκαλύπτεται από την τολμηρή πράξη της ομιλίας. (Σελ.77)
Ο Pierre Naveau είναι εξέχον ψυχαναλυτής, μέλος της Σχολής του Φροϋδικού Αιτίου και της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχανάλυσης. Διετέλεσε καθηγητής στο τμήμα Ψυχανάλυσης του πανεπιστημίου Παρίσι 8. Έγραψε συγγράματα σχετικά με την συνάντηση με τον έρωτα και με τον κοινωνικό δεσμό στην ψύχωση που αποτελούν και τα θέματα για τα οποία θα μας μιλήσει την Παρασκευή 6 και το Σάββατο 7 Μαίου. Ζει και εργάζεται στο Παρίσι.
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Pierre Naveau «Ce qui de la rencontre s’inscrit», ed : Michèle, Paris, 2014 «Αυτό που εγγράφεται από την συνάντηση»
Μετάφραση: Άννα Σωτηράκου
