Η ταινία «Κολύμπα ή αλλιώς Βυθίσου» (“Le Grand Bain”) επιδιώκει με κυρίαρχα στοιχεία το χιούμορ, τους κοινωνικούς ρόλους των φύλων και το δράμα, να θίξει το φαινόμενο της αντρικής κατάθλιψης στη μέση ηλικία.
Υπόθεση
Μία παρέα σαραντάρηδων - πενηντάρηδων ανδρών που βιώνουν την κρίση της μέσης ηλικίας, συναντιούνται τυχαία σε μία δημόσια πισίνα και, κολυμπώντας ο καθένας με σωσίβιο την προσωπική ιστορία «αποτυχίας» του, συνθέτουν μια διαφορετική ομάδα κολύμβησης. Μια μέρα αποφασίζουν να ιδρύσουν την πρώτη ανδρική ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης στη χώρα τους. Αψηφώντας την ειρωνεία και τα επικριτικά σχόλια που δέχονται από τον περίγυρο τους, προπονούνται καθημερινά από μία πρώην πρωταθλήτρια που στοιχειώνεται κι αυτή από τις δικές της ιστορίες «αποτυχίας» (προβλήματα αλκοολισμού κ.ά.). Η ομάδα κολύμβησης μετατρέπεται σιγά σιγά σε ένα εναλλακτικό “group therapy”, μέσα στο οποίο τα μέλη της απογυμνωμένα από ρούχα και κοινωνικούς ρόλους προσπαθούν να ξεπεράσουν τα προσωπικά τους προβλήματα. Η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα συγχρονισμένης κολύμβησης ανδρών θα είναι μάλλον η μεγαλύτερη επανάσταση απέναντι στον πληγωμένο εαυτό τους και η αρχή μιας απίθανης περιπέτειας.
Στην ταινία θίγεται το θέμα της αντρικής κατάθλιψης στη μέση ηλικία. Νομίζεις ότι είσαι ο μόνος καταθλιπτικός εδώ; είναι η ρητορική ερώτηση που εκφράζει ο πρωταγωνιστής και συμπληρώνεται με την αφοπλιστικά ανθρώπινη δήλωση όλοι εδώ είμαστε καταθλιπτικοί. Το θέμα της αντρικής ταυτότητας στη μέση ηλικία και της κρίσης που βιώνει στη σύγχρονη κοινωνία εκφράζεται ποικιλοτρόπως μέσα στη ταινία.
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Κατάθλιψη σε άνδρες και γυναίκες
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης συχνά περιλαμβάνουν συναισθήματα συγκαλυμμένης θλίψης, απελπισίας και ανεπάρκειας μαζί με ξαφνικό κλάμα, απομόνωση και σωματικά συμπτώματα κόπωσης. Ενώ οι άνδρες και οι γυναίκες μοιράζονται τα ίδια συμπτώματα της κατάθλιψης, κάποια από τα σημάδια της κατάθλιψης στη μέση ηλικία στη ζωή των αντρών μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:
|
- Έντονα επιθετική συμπεριφορά |
- Ξαφνική αυξημένη ανάγκη ανάληψης κινδύνου |
|
- Συχνή απώλεια ελέγχου |
- Ξεσπάσματα ξαφνικού θυμού |
Οι μεταβολές της διάθεσης, η παραίτηση και ο θυμός που παρατηρείται στην συμπεριφορά κάποιων αντρών μπορεί στην πραγματικότητα να μην συνδέεται με στοιχεία του χαρακτήρα του, αλλά να είναι σημάδια κατάθλιψης. Στη μέση ηλικία, για τους άνδρες μεταξύ 40 έως 60 ετών, η συγκαλυμμένη θλίψη που μεταμορφώνεται σε κατάθλιψη ίσως οφείλεται σε κοινωνικούς, βιολογικούς και προσωπικούς παράγοντες όπως: το επαγγελματικό αδιέξοδο, η μοναξιά, ο γάμος που έχει τελματώσει, το άγχος των γηρατειών.
Ενώ ένας άνθρωπος σίγουρα μπορεί να χάσει τον έλεγχο ή να έχει μια θυμωμένη έκρηξη που δεν σχετίζεται καθόλου με την κατάθλιψη και να του συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής του, η εμφάνιση αυτών των επαναλαμβανόμενων σημείων κατάθλιψης μπορεί να υποδεικνύει ένα βαθύτερο πρόβλημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο θυμός μπορεί να οδηγήσει σε συνεχόμενα συναισθήματα απελπισίας, αποτυχίας και ντροπής και μπορεί να γίνει πιο αποδεκτός από τον περίγυρο κάτω από τον τίτλο «αρσενικό» συναίσθημα. Τελικά, αυτός ο θυμός μπορεί να καταλήξει συνήθεια.
Από πολιτιστική άποψη, οι άνδρες «χρίζονται» συχνά ρόλους που πρέπει να είναι πιο επιθετικοί, να επικεντρώνονται στην καταπολέμηση των δυσκολιών και στην επίλυση πραγμάτων και να μην μιλάνε για τα συναισθήματα τους, καθώς αυτό μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη αδυναμίας. Επίσης, για μερικούς άνδρες είναι πιο εύκολο να ενεργήσουν με οργή ή να φανερώσουν οργή με κάποιο άλλο τρόπο μέσα από κοινωνικούς ρόλους. Οι παραπάνω παρατηρήσεις δεν πρέπει να αιτιολογήσουν πράξεις και γενικεύσεις, καθώς συναντάμε πολλούς άνδρες που είναι διορατικοί και στοχαστικοί και είναι σε θέση να εκφράσουν εύκολα πώς αισθάνονται και γιατί. Ο θυμός δεν σημαίνει απαραίτητα κατάθλιψη. Ο θυμός είναι ένα σύμπτωμα που κρύβει κάτι, ακριβώς όπως ο πυρετός είναι ένα σύμπτωμα ενός ιού στο σώμα μας. Κι αυτό το κάτι δεν είναι πάντα η κατάθλιψη.
Γιατί οι άντρες απογοητεύονται;
Ενώ μερικοί άνδρες καταφέρνουν να διαχειρίζονται τα στρεσογόνα γεγονότα, με το να τα εξωτερικεύουν και να μιλούν για αυτά, άλλοι μπορεί να μην συνειδητοποιήσουν πώς το άγχος επηρεάζει τη σωματική και συναισθηματική υγεία τους ή πώς οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους και τα εσωτερικεύουν. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνδρες μπορεί να είναι καταθλιπτικοί και θυμωμένοι, ωστόσο οι συνηθέστεροι είναι οι εξής:
Απογοητεύσεις στη ζωή: Στα μέσα της ζωής του ο άνθρωπος μπορεί να αξιολογεί τα επιτεύγματά και τις αποτυχίες του, τόσο στις επιχειρηματικές του δεξιότητες όσο και στις σχέσεις του. Ενώ αυτά τα γεγονότα μπορούν να εξερευνηθούν με μια υγιή προοπτική αλλαγών, ένας άνθρωπος ευάλωτος στην κατάθλιψη πιθανώς να εσωτερικεύει πιο εύκολα την απώλεια, την αποτυχία και τη θλίψη γύρω από τις απογοητεύσεις της ζωής.
Θνησιμότητα: Καθώς ο άνθρωπος γερνάει και οι ασθένειες αρχίζουν να γίνονται συχνότερο θέμα στις συζητήσεις του κοινωνικού του περίγυρου, μερικές φορές ο φόβος του επικείμενου θανάτου κατακλύζει τη σκέψη του. Στην προσπάθειά του να αντισταθεί και να αποφύγει τα συναισθήματα του φόβου και της απώλειας που αφορούν το ζήτημα της ανθρώπινης θνησιμότητας καταλήγει να απομονώνεται και να πνίγεται στη θλίψη.
Οικονομικό άγχος: Ένας άνθρωπος μπορεί να αισθάνεται επιβαρυμένος από την προσδοκία να παρέχει οικονομική ασφάλεια, ειδικά αν έχει μια οικογένεια για να υποστηρίξει. Ο φόβος του να μην είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ή να αντιμετωπίζει τη συνεχή πίεση ότι δεν παράγει αρκετά για να καλύψει τις ανάγκες που προκύπτουν, μπορεί διανοητικά και συναισθηματικά να αποστραγγίσει έναν άνθρωπο οποιασδήποτε ηλικίας.
Σύγκρουση συντρόφου/ σχέσης: Το συναίσθημα της έλλειψης εκπλήρωσης σε μια σχέση είναι ένα από τα κορυφαία αγχωτικά γεγονότα για έναν άνθρωπο και μπορεί να οδηγήσει σε θυμό, επιθετικότητα και άλλες καταστρεπτικές συμπεριφορές. Είτε η έλλειψη ενός συντρόφου είτε η επιλογή παραμονής σε μία κακοποιητική σχέση τείνει να φέρνει συναισθήματα θλίψης, απελπισίας, θυμού τα οποία ενδεχομένως να οδηγήσουν σε καταθλιπτικόμορφες καταστάσεις.
Αλλαγές στην υγεία: Ενώ κάποιες παθήσεις δεν είναι αναπόφευκτες σε σχέση με την ηλικία μας, η πιθανότητα να έχουμε κάποια δυσλειτουργία στο σώμα μας αυξάνεται όσο μεγαλώνουμε. Προκλήσεις υγείας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη ή ο διαβήτης, μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα ανησυχίας ή φόβο απώλειας δύναμης και αρρενωπότητας. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί επίσης να συμβάλει σε αυτές τις ανησυχίες.
Συμπεριφορά / τρόπος ζωής: Η αύξηση του σωματικού βάρους μαζί με κάποια ξαφνικά προβλήματα εξάρτησης (αλκοόλ, τζόγος, φαγητό κ.ά.) και η παντελής έλλειψη σωματικής άσκησης μπορούν να οδηγήσουν σε μια καταθλιπτική διάθεση και σε συναφή συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της οργής και της μανίας στρεφόμενη σε άλλους. Αυτή η σχέση ανάμεσα στον τρόπο ζωής και την κατάθλιψη δεν είναι πάντα προφανής, ειδικά αν συμβαίνει εδώ και πολύ καιρό.
Ορμονικές αλλαγές: Οι αρσενικές ορμόνες όπως η τεστοστερόνη και το ανδρογόνο μειώνονται φυσιολογικά με την ηλικία. Ενώ αυτή η αλλαγή είναι πολύ σταδιακή και δεν παράγει συνήθως αισθητά συμπτώματα, η πτώση των ορμονών μπορεί να προκαλέσει ευερεθιστότητα και μπορεί επίσης να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και τη σεξουαλική ορμή, μεταξύ άλλων. Τα αποτελέσματα της χαμηλής τεστοστερόνης παραμένουν ένα αμφιλεγόμενο θέμα, ωστόσο δεν είναι συνήθως η αιτία της κατάθλιψης ή άλλων συναισθηματικών προβλημάτων.
Θεραπεία για κατάθλιψη στους άνδρες
Η αντιμετώπιση της κατάθλιψης ξεκινά με την αναγνώριση ότι υπάρχει πρόβλημα. Μερικοί άνδρες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης ή να αναγνωρίσουν ότι ορισμένες πτυχές της ζωής τους δεν λειτουργούν όπως πρέπει, αλλά μπορεί να εξακολουθούν να είναι σε άρνηση και να μην θέλουν να πάρουν θέση σχετικά με την ανάγκη τους για θεραπεία και αναζήτηση βοήθειας. Άλλοι άνδρες μπορούν εύκολα να αναγνωρίσουν ότι ο θυμός και η ευερεθιστότητα είναι αποτέλεσμα της κατάθλιψης ή μπορεί να έχουν παρουσιάσει κατάθλιψη στο παρελθόν και να είναι σε θέση να το εντοπίσουν καλύτερα.
Εάν αυτά τα συμπτώματα της κατάθλιψης προκαλούν αρκετή αγωνία για τον εαυτό σας ή για κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς σας, έχει νόημα να αναζητήσετε κάποια βοήθεια:
- Ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας ψυχικής υγείας, όπως ένας κλινικός ψυχολόγος ή ένας ειδικευμένος ψυχοθεραπευτής, μπορεί να υποστηρίξει τους άνδρες με κατάθλιψη, βοηθώντας τους να μιλήσουν. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους άνδρες να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και μηχανισμούς αντιμετώπισης της κατάθλιψης και να ξανασυστηθούν με το θυμό και την θλίψη και τις ιστορίες που θέλουν να τους αφηγηθούν αυτά τα συναισθήματα. Οι ομάδες υποστήριξης (group therapy) μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν σε κοινά βιώματα μίας ομάδας ανδρών, όπως μια ομάδα υποστήριξης πένθους ή μια ομάδα υποστήριξης διαζυγίου.
- Ένας ψυχίατρος είναι σε θέση να παρέχει παράλληλα με την ψυχοθεραπεία την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή όπου κρίνει ότι χρειάζεται συνδυάζοντας τα βέλτιστα οφέλη και τις λιγότερες παρενέργειες, μαζί με νέες δράσεις όπως το διαλογισμός και την σωματική άσκηση.
Στόχος μας είναι να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους κοντά μας να αναζητήσουν βοήθεια, καθώς είναι δυνητικά δύσκολο να το δουν παλεύοντας με το μαύρο πέπλο του πόνου και της κατάθλιψής.
Μετά από αρκετές συναντήσεις, μέσα και έξω από την «πισίνα» της ψυχοθεραπείας, θα πιστέψουν όχι μόνο στον εαυτό τους ή σε μια καλύτερη μέρα αλλά θα βάλουν χρώμα, μουσική και κίνηση σε ένα δικό τους όνειρο που μπορεί τελικά να είναι η ατομική λύση για τον καθένα τους.
