Το ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο “Συναισθήματα στην Ιστορία και την Ψυχολογία” διεξάγεται από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard, το Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων, τη Βιβλιοθήκη Marie Blanche και την Πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ.
Η ημερίδα προσεγγίζει σύγχρονες οπτικές των συναισθημάτων τόσο στον χώρο της ψυχολογίας όσο και στη μελέτη της ιστορίας με έμφαση στο Βυζάντιο. Εστιάζουμε στις παραμέτρους του χρόνου, του φύλου και της κοινωνίας, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο αυτές επηρεάζονται και επηρεάζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. Πιο ειδικά, στην ανθεκτικότητα των συναισθημάτων, τη σχετικότητα και την εξάρτησή τους από τις ιστορικές συνθήκες, τη σχέση τους με ιδεολογικά, θρησκευτικά, κοινωνικά, οικογενειακά και προσωπικά πλαίσια και πεδία.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το πρόγραμμα έχει ως στόχο τη διερεύνηση των συναισθημάτων στην ψυχολογία, και τον καθορισμό των σχολών που θα ήταν πρόσφορες για τη μελέτη των συναισθημάτων στην ιστορία, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις και τα ευρήματα στις νευροεπιστήμες και τη σύγχρονη ψυχολογία, με έμφαση στη συστημική προσέγγιση.
Στόχος μας είναι να εστιάσουμε στις παραμέτρους του χρόνου, του φύλου και της κοινωνίας, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο αυτές επηρεάζονται και επηρεάζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. Τα ερωτήματα στα οποία σκοπεύουμε να επικεντρωθούμε αναφέρονται στον συσχετισμό της μελέτης των συναισθημάτων στην ιστορία με την ψυχολογία, στην ανθεκτικότητα των συναισθημάτων, τη σχετικότητα και την εξάρτησή τους από τις ιστορικές συνθήκες, τη σχέση τους με ιδεολογικά, θρησκευτικά, κοινωνικά, οικογενειακά και προσωπικά πλαίσια και πεδία. Επιπρόσθετα, θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε τρόπους με τους οποίους σύγχρονα επιστημολογικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διερεύνηση και περαιτέρω κατανόηση κοινωνιών του παρελθόντος, αλλά και για τον εμπλουτισμό της κατανόησης του ανθρώπου του 21ου αιώνα, όπως αυτός ορίζεται από τις ιστορικές του καταβολές στο παρόν.
Μέσα από αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα, προσβλέπουμε στην ενθάρρυνση του διεπιστημονικού διαλόγου ανάμεσα σε ιστορικούς και ψυχολόγους. Πιστεύουμε ότι θα αποδειχθεί αποκαλυπτικό και εποικοδομητικό τόσο για τη μελέτη της ιστορίας όσο και για τη μελέτη των ανθρώπινων συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο οι άνθρωποι γεννιούνται, αναπτύσσονται, στοχοθετούν και νοηματοδοτούν τη ζωή τους.
Στις 11 Μαρτίου 2023, διοργανώνουμε υβριδική επιστημονική συνάντηση στην οποία θα διερευνηθούν οι βασικές παράμετροι προσέγγισης του προγράμματος μέσα από τις εμπλεκόμενες θεματικές. Η δια ζώσης συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο χώρο της Βιβλιοθήκης Marie Blanche (Αττική) και θα αναμεταδοθεί ζωντανά μέσω zoom.
Ιστότοπος: www.emotionsedu.org
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 10:00-12:00
ΝΙΚΗ ΤΣΙΡΩΝΗ, PhD, ιστορικός - βυζαντινολόγος, συστημική σύμβουλος. Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Εταίρος του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard
Αναζητώντας επιστημολογική προσέγγιση των συναισθημάτων στην ιστορική έρευνα
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ-ΣΠΥΡΟΥΛΙΑ, PhD, Γνωσιακή επιστήμων - ψυχοθεραπεύτρια, Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων (Αθήνα)
Η γνωσιακή-συστημική προσέγγιση ως ‘γέφυρα’ της ιστορικής και της ψυχολογικής διάστασης των ανθρώπινων συναισθημάτων
MARGARET MULLETT, PhD, ιστορικός - βυζαντινολόγος. Queen’s University, Belfast
Η διαχείριση των συναισθημάτων στο Βυζάντιο. Πάθη, αισθήματα και φαντασίες
VESSELA VALIAVITCHARSKA, PhD, ιστορικός - βυζαντινολόγος, University of Maryland
Ρητορική και συναισθήματα
ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 12:00-14:00
ΕΡΑ ΜΟΥΛΑΚΗ, MSc, ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια. Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων, Αθήνα
Οι αφηγήσεις και τα παραμύθια ως τρόπος αναγνώρισης και διαχείρισης συναισθημάτων
ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΣΠΑΝΟΥ, MSc, ECP. Ψυχολόγος της Υγείας, Ψυχοθεραπεύτρια, Οικογενειακή Θεραπεύτρια. Εκπαιδεύτρια και Επόπτρια στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων, Αθήνα
Κοίτα με που σου μιλάω: Συναισθήματα, emoticons, emoji και ανθρώπινη επικοινωνία
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΦΩΝΟΣ, MPhil, ιστορικός – βυζαντινολόγος, εξωτερικός συνεργάτης Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Όνειρα και συναισθήματα στο Βυζάντιο
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ, Καθ. Ψυχολογίας της Δημιουργικότητας και της Αισθητικής, Τμήμα Φιλοδοφικών και Κοινωνικών Σπουδών. Παν/μιο Κρήτης
Διαλεκτικές σχέσεις "κουλτούρας" & θρησκείας στην συναισθηματική εμπειρία του Δέους: το παράδειγμα των θρησκευτικών εικόνων
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 14:00-14:30
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 14:30-17:00
ANDREW WALKER WHITE, PhD, ιστορικός - ηθοποιός - βυζαντινολόγος, George Mason University, USA
Το τέχνασμα του συναισθήματος: η γένεση της συναισθηματικής απόκρισης
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΟΛΩΜΟΥ, PhD, ιστορικός - φιλόλογος - βυζαντινολόγος, εξωτερικός Συνεργάτης στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Συναισθήματα και φύλο στην ιστοριογραφία της παλαιολόγειας περιόδου
BROWNEN NEIL, PhD, ιστορικός - βυζαντινολόγος. Macquarie University, Australia
Θέματα φύλου στη βυζαντινή κοινωνία
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, PhD, ιστορικός - βυζαντινολόγος. Πανεπιστήμιο Κύπρου
Συναισθήματα και φύλο στον πολιτισμό του Βυζαντίου
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΟΥΤΟΥ, MΑ, συστημική σύμβουλος ψυχικής υγείας, Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων, Αθήνα
Αρρενωπότητα και συναισθήματα σε αναζήτηση νέας ταυτότητας
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 17:00-18:00
ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Συντονίζει η ΚΑΤΙΑ ΣΑΒΡΑΜΗ, χορολόγος, Πανεπιστήμιο Πατρών
ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΖΑΡΡΑΣ, ιστορικός τέχνης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Το συναίσθημα και το σώμα στη βυζαντινή ζωγραφική
ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΤΑΣΦΙΚΑ, Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας της Τέχνης,
Πανεπιστήμιο Minnesota, Minneapolis, ΗΠΑ
Emotions in art
ALICIA SIMPSON, βυζαντινολόγος, Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδος
Συμπεράσματα ημερίδας και σκέψεις για τα συναισθήματα στην ιστορία και την ψυχολογία
