«Η πρόκληση σήμερα είναι η κατάκτηση και η διατήρηση της ψυχικής υγείας και της καλής ποιότητας ζωής σε εργασιακές συνθήκες, που μας αφήνουν λίγο χρόνο για ξεκούραση και προσωπική ανάπτυξη».
Διαβάστε όλη τη συνέντευξη της #MyPsychologist Παρασκευής Αθανασούλη, Ψυχολόγου - Κλινικής Νευροψυχολόγου- Gestalt Ψυχοθεραπεύτριας.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον τομέα της ψυχικής υγείας;
Στην εφηβεία διάβασα το πρώτο μου βιβλίο ψυχικής υγείας του Αυστριακού ψυχιάτρου Wilhelm Reich, όπου μιλούσε για τη σημαντικότητα της ελευθερίας και της ευθύνης του ατόμου και της υγιούς σωματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής ανάπτυξης του.
Εκεί κατάλαβα τη σημαντικότητα της αληθινής επαφής του ατόμου με τον εαυτό του, τους άλλους και γενικότερα το περιβάλλον. Κατανόησα πως η ποιότητα ζωής, έρχεται μέσα από την προσωπική εργασία με τον εαυτό. Μετά στη σχολή της Ψυχολογίας, γρήγορα, έδειξαν να με κερδίζουν μαθήματα που συνδυάζουν γνώσεις της Ψυχολογίας με την Ιατρική, όπως η Νευροψυχολογία, η Ψυχολογίας της Υγείας και η Βιολογική Ψυχολογία.
Ποια είναι η θεραπευτική προσέγγισή σας και πώς μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο που θα έρθει στο γραφείο σας;
Ακολουθώ τη θεραπεία Gestalt, η οποία αναπτύχθηκε από τον F. Perls, την L. Perls και τον Goodman στις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Η θεραπεία Gestalt αποτελεί υπαρξιακή, φαινομενολογική προσέγγιση.
Μέσα από τις έννοιες της οργανισμικής αυτορρύθμισης και της δημιουργικής προσαρμογής, βλέπουμε πώς ως άτομα αναπτύξαμε κάποια μοτίβα συμπεριφοράς, τα οποία στο παρελθόν μας βοήθησαν να επιβιώσουμε σωματικά και συναισθηματικά. Μοτίβα τα οποία στο σήμερα περισσότερο μπορεί να μας δυσκολεύουν παρά να μας βοηθούν.
Μέσω της θεραπευτικής σχέσης που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια των συνεδριών, το άτομο μπορεί να αποκτήσει επίγνωση των τυχόν δυσλειτουργικών του μοτίβων και ταυτόχρονα να ενδυναμωθεί να αναπτύξει νέα μοτίβα που θα προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Σημαντική προσθήκη στη διερεύνηση και στην ψυχοεκπαίδευση του ατόμου αποτελούν και οι γνώσεις νευροψυχολογίας και νευροβιολογίας που απέκτησα κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών.
Ποιες ήταν οι σπουδές και οι ειδικεύσεις που ακολουθήσατε;
Έχω φοιτήσει Ψυχολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχω ειδικευτεί στην Κλινική Νευροψυχολογία στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Health Sciences Center, University of Texas, Houston, USA. Επίσης, έχω ολοκληρώσει 4ετή εκπαίδευση στην Ψυχοθεραπεία Gestalt και το 2020 παρακολούθησα ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στις βασικές αρχές στη συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στο Orlando LGBT+ Ψυχική Υγεία Χωρίς Στίγμα.
Με ποιες προκλήσεις έρχονται αντιμέτωποι σήμερα οι ειδικοί ψυχικής υγείας;
Το τελευταίο διάστημα φυσικά η πανδημία του Covid-19, η οποία άλλαξε τη ζωή μας σε πάρα πολλά επίπεδα. Η πρόκληση αυτή ήταν μεγάλη και για τους ειδικούς ψυχικής υγείας. Ευτυχώς, όμως, οι περισσότεροι ειδικοί ψυχικής υγείας έχουμε αναπτύξει δεξιότητες διαχείρισης μεγάλων αλλαγών, αλλά και δεσμούς στήριξης μέσα από την προσωπική μας θεραπεία, εποπτεία και εκπαίδευση. Παραμένει δύσκολο ακόμη, αλλά όλο αυτό το υποστηρικτικό πλαίσιο το απαλύνει αρκετά.
Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι ο κάθε ειδικός ψυχικής υγείας θα σας έδινε μια διαφορετική απάντηση σε αυτό. Πιστεύω ότι εξαρτάται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζει, εργάζεται και κινείται.
Επίσης, πριν συνεχίσω, θα ήθελα να πω ότι απαντώ ορίζοντας την λέξη πρόκληση ως το κάλεσμα για να επιτευχθεί ένας μεγάλος στόχος. Για εμένα, λοιπόν, άλλη μια πρόκληση είναι η κατάκτηση και η διατήρηση της ψυχικής υγείας και της καλής ποιότητας ζωής σε εργασιακές συνθήκες, που αφήνουν λίγο χρόνο στο άτομο για ξεκούραση (σωματική, νοητική, συναισθηματική) και προσωπική ανάπτυξη.
Ακόμη, μία πρόκληση είναι η συνέχιση της γυναικείας χειραφέτησης, με τη γυναίκα σήμερα να διεκδικεί, όχι μόνο την επαγγελματική της ανεξαρτησία, αλλά και τον προσωπικό χρόνο, την ικανοποίηση των προσωπικών της αναγκών και την προσωπική της ευχαρίστηση μέσα σε ένα πατριαρχικό οικογενειακό πλαίσιο. Τέλος, η επίτευξη της ορατότητας και της αποδοχής της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας από την κοινωνία.
Μέσα από τη δουλειά και την εμπειρία σας, έχετε παρατηρήσει ποιες είναι οι συνηθέστερες δυσκολίες που ωθούν τους ανθρώπους στην αναζήτηση βοήθειας;
Τα συναισθήματα του άγχους και της κατάθλιψης είναι από τους πιο συχνούς λόγους, που τα άτομα ζητούν βοήθεια. Ανεξάρτητα από την ένταση ή τη μορφή με την οποία μπορεί να εμφανίζονται και τις αιτίες στις οποίες οφείλονται. Για παράδειγμα, σε κάποια άτομα το άγχος εμφανίζεται ως κρίσεις πανικού, σε άλλους ως μια έντονη ανησυχία ότι κάτι θα συμβεί, ή και ως συνεχείς σκέψεις που προκαλούν δυσφορία.
Κάποια άτομα μπορεί να πληρούν τα κριτήρια για κάποια αγχώδη διαταραχή, κάποια άλλα χρειάζεται να εκπαιδευτούν σε τρόπους διαχείρισης άγχους και αυτό είναι αρκετό. Σε κάθε περίπτωση, η αναζήτηση βοήθειας από ειδικό ψυχικής υγείας μπορεί να είναι αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης.
Ποια στοιχεία θεωρείτε σημαντικά στην προσέγγιση των ανθρώπων που έρχονται στο γραφείο σας;
Πιστεύω πώς η ενεργητική ακρόαση, ο χώρος για την ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων και των προβληματισμών του ατόμου, η αποδοχή, ο σεβασμός στην ετοιμότητα του ατόμου να μιλήσει ή όχι για δικά του θέματα, το απόρρητο της διαδικασίας και η ανθρωπιστική προσέγγιση της Gestalt Θεραπείας αποτελούν τους πυλώνες, πάνω στους οποίους βασίζομαι για να προσεγγίσω την άλλη πλευρά και να κτιστεί η μεταξύ μας θεραπευτική σχέση.
Δεδομένων των μύθων που κυκλοφορούν, αλλά και των ταμπού που ακόμα υπάρχουν γύρω από το επάγγελμα του ψυχολόγου, πώς θα εξηγούσατε εσείς το δώρο της ψυχοθεραπείας;
Η ψυχοθεραπεία έχει βοηθήσει πολλά άτομα να αποκτήσουν καλύτερη ποιότητα ζωής, να αναπτύξουν ψυχική ανθεκτικότητα και να ανταπεξέλθουν σε πολύ δύσκολες και μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους (απώλεια αγαπημένου προσώπου, διαζύγιο κ.τ.λ.) Η ψυχοθεραπεία είναι η διαδικασία με την όποια γεμίζουμε την φαρέτρα του ψυχισμού μας με εργαλεία διαχείρισης και καλυτέρευσης της ζωής μας.
Η θεραπευτική σχέση (η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στη θεραπεύτρια και το άτομο) αποτελεί μία ευκαιρία για να αναδυθούν οι δυσκολίες του ατόμου. Σκοπός είναι το άτομο να αποκτήσει επίγνωση αυτών των δυσκολιών και να ενδυναμωθεί να βρει νέους τρόπους να σχετίζεται με τους άλλους, αλλά και να διαχειρίζεται θέματα καθημερινότητας και σημαντικές αλλαγές στη ζωή.
Φυσικά, η ψυχοθεραπεία δεν ταιριάζει σε όλα τα άτομα, σε όλες τις ψυχικές διαταραχές και σε όλες τις στιγμές της ζωής του ατόμου. Οφείλουμε ως ψυχοθεραπεύτριες να σεβόμαστε την άρνηση ενός ατόμου για την ψυχοθεραπευτική διαδικασία για τον οποιοδήποτε από τους παραπάνω λόγους και να του προτείνουμε, όπου είναι δυνατό, εναλλακτικές προσεγγίσεις.
Τον τελευταίο χρόνο με το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19 η χρήση του διαδικτύου εισχώρησε για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων και στη δουλειά των ειδικών ψυχικής υγείας. Εσείς προσωπικά το χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο στη δουλειά σας; Πώς είναι να εργάζεται κανείς ψυχοθεραπευτικά μέσω διαδικτύου;
Ναι, χρησιμοποιώ το διαδίκτυο για ατομικές ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες. Για την ακρίβεια το χρησιμοποιώ πολύ πριν την πανδημία του Covid-19. Η 9ετής εμπειρία μου στις διαδικτυακές συνεδρίες, μου έχει δείξει ότι υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί.
Για παράδειγμα, χάνεται ένα κομμάτι της φαινομενολογίας του ατόμου, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους μέσα στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία.
Από την άλλη πλευρά, η απόσταση, που δημιουργείται από τις διαδικτυακές συνεδρίες, βοηθά άτομα να μοιραστούν πιο εύκολα πληροφορίες, που από κοντά θα δυσκολεύονταν πολύ. Όποτε κάτι χάνουμε, κάτι κερδίζουμε.
Πώς μπορεί να σας βρει κανείς και να κλείσει ραντεβού μαζί σας;
Το ιδιωτικό μου γραφείο βρίσκεται Ήλιδος 5, Αθήνα, στην περιοχή των Αμπελοκήπων.
Το τηλέφωνο επικοινωνίας είναι 6937518072 και η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου info@neuropsychologos.gr.
Σας ευχαριστώ για την φιλοξενία!
Δείτε περισσότερα για την Παρασκευή Αθανασούλη εδώ:
#MyPsychologist Παρασκευή Αθανασούλη
Επιμέλεια συνέντευξης: Άννα Αποστολίδου
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
