Γεννημένη σε μια μικρή πόλη της Ουγγαρίας, την Sopron, έξι μήνες μετά τον γάμο των γονιών της το 1897, η Margaret Mahler, αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες φιγούρες στο χώρο της παιδιατρικής.
Η μητέρα της, Eugenia Weiner-Schonberge, η οποία παντρεύτηκε και έγινε γονέας σε πολύ μικρή ηλικία (19), είχε αναπτύξει στενότερους δεσμούς με την αδερφή της Margaret, Suzanne, γεννημένη τέσσερα χρόνια αργότερα. Η μητέρα της λάτρευε την μικρή της κόρη και το εξέφραζε ρητά, κάτι που έκανε την Margaret να αποκτήσει ουσιαστικότερη σχέση με τον πατέρα της - περιγραφόμενο ως η «αγάπη της ζωής της» από την βιογράφο της Alma Halbert Bond (2008) - αλλά και να πιστεύει αργότερα πως το αυξανόμενο επιστημονικό της ενδιαφέρον για την παιδιατρική και την ψυχανάλυση ήταν άμεσα συνυφασμένο με την αντιμετώπιση της μητέρα της και - κατά την βιογράφο της πάλι - την συναισθηματικά αποστερητική σχέση μαζί της η οποία την άφησε επιρρεπή στην κατάθλιψη και με αυξανόμενη δυσκολία στη σύναψη σχέσεων με τους άλλους.
Μεγαλώνοντας σε ένα αρκετά αυστηρό περιβάλλον με χαμηλή αυτοεκτίμηση μεν, διατηρώντας όμως την στήριξη του πατέρα της, αποφάσισε να ακολουθήσει σπουδές σχετικές με την Ιστορία Τέχνης και την Γλυπτική για να τις εγκαταλείψει αργότερα προς όφελος της Παιδιατρικής. Ήταν η δεύτερη γυναίκα στην πόλη της η οποία λάμβανε ανωτάτη εκπαίδευση. Στο Πανεπιστήμιο στην Βουδαπέστη, πόλη που αποτέλεσε ισχυρή επιρροή για τη ζωή και την καριέρα της, ενθαρρύνθηκε από τον φιλικόν κύκλο των συγγενών της να διαβάσει Freud, γοητευμένη από την ιδέα του ασυνειδήτου. Εκεί, συναναστράφηκε στενά με Ούγγρους αναλυτές, όπως οι Ferenczi και Benedek, οι οποίοι είχαν καταλυτική επιρροή στη σκέψη της.
Το 1916 γράφτηκε στην Ιατρική σχολή της Βουδαπέστης ενώ, συνεχίζοντας την κλινική της άσκηση στο Μόναχο μαζί με την αδερφή της η οποία ήθελε να ακολουθήσει καριέρα στην μουσική, αντιμετώπιζε προβλήματα ως εβραία σε ένα διάχυτο αντισημιτικό κλίμα, επειδή λίγοι Εβραίοι επιτρεπόταν τότε να λάβουν ανωτάτη μόρφωση. Μετά την σύλληψη και φυλάκισή τους για την εβραϊκή τους ταυτότητα και την απελευθέρωσή της από κάποιον οικογενειακό φίλο, η Margaret συνέχισε τις σπουδές της στην Jena και από εκεί στο Heidelberg για το τελευταίο της εξάμηνο. Ήταν η πρώτη όμορφη περίοδος για την Margaret, η οποία κάνοντας την κλινική της άσκηση, δίπλα στον Ibrahim, Καθηγητή της Παιδιατρικής, είχε γρήγορα συνειδητοποιήσει πως η αγάπη και το παιχνίδι ήταν απαραίτητα εφόδια για την πνευματική και ψυχική ανάπτυξη των παιδιών.
Το 1922 μεταπήδησε στην ψυχιατρική, ενώ παράλληλα σύντασσε άρθρα για το Journal for Psychoanalytic Pedagogy, κάτι που της έδωσε την προοπτική διορισμού ως σχολικής γιατρού στην Βιέννη. Μετά το 1923 και την λήψη του πτυχίου της, μεταπήδησε στην ψυχιατρική. Την ίδια χρονιά έγινε δεκτή ως αναλύτρια, ενώ λίγα χρόνια αργότερα η Hellen Deutsch που την ανέλαβε, την διέκοψε κρίνοντάς την «μη αναλύσιμη». Η Mahler με την βοήθεια του φίλου της Ferenczi, επανεγγράφηκε στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο της Βιέννης ενώ ολοκλήρωσε τον κύκλο της ανάλυσής της το 1933 όπου και θεωρήθηκε επίσημα πλέον μέλος του Ινστιτούτου, την στιγμή που ο οικογενειακός της φίλος Ferenczi, που την είχε βοηθήσει σε αυτό, έχασε την ζωή του. Σε ένα από τα σεμινάρια που παρακολούθησε μαζί με την Anna Freud, γνώρισε τον Paul Mahler, χημικό και στέλεχος μιας οικογενειακής επιχείρησης που δεν γνώρισε επιτυχία, τον οποίο και παντρεύτηκε το 1936.
Ενώ αυξανόταν η πίεση από τους Ναζί, η Margaret και ο Paul μετακόμισαν στην Βρετανία για λίγους μήνες μόνο, όπου βοήθησαν συνανθρώπους τους να μεταναστεύσουν στην Αμερική. Το 1938 η Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία τους δάνεισε τα απαιτούμενα χρήματα για να μετακομίσουν στην Αμερική. Με μικρή γνώση της αγγλικής γλώσσας, ελάχιστα χρήματα και χωρίς τους φίλους και την οικογένειά τους, ξαναέφτιαξαν την ζωή τους, με την Margaret να χτίζει εκ νέου την πελατεία της μετά την λήψη της άδειας της Ιατρικής από την Νέα Υόρκη ενώ έγινε μέλος του Institute of Human Development and Educational Institute και του New York Psychoanalytic Society. To 1948, εκπόνησε κλινική έρευνα με θέμα «Καλοήθεις και κακοήθεις περιπτώσεις Παιδικής Ψύχωσης» (“Benign and Malignant Cases of Childhood Psychosis”), κάνοντας πράξη το πάθος της, την δουλειά με τα παιδιά.
Το 1944 πέθανε ο πατέρας της κατά την κατάληψη της Ουγγαρίας από τους Ναζί - ενώ η αδερφή της Suzanne κατάφερε να διαφύγει - και έναν χρόνο αργότερα δολοφονήθηκε και η μητέρα της στο Auschwitz, γεγονός που έριξε σε βαρύ πένθος την Margaret, θυμίζοντάς της τον δεσμό που δεν είχε κατορθώσει ποτέ να συνάψει με την μητέρα της.
Λίγα χρόνια αργότερα άρχισε να εργάζεται στην Albert Einstein School of Medicine στην Φιλαδέλφεια ως Πρόεδρος του προγράμματος ανάλυσης των παιδιών, δουλεύοντας με ψυχωτικά παιδιά. Πίστευε ότι η ψυχολογική γέννα δεν συμπίπτει χρονικά με την βιολογική και ότι τα διαταραγμένα παιδιά μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, ενώ τα ψυχωτικά χρειάζονται εξατομικευμένη βοήθεια. Το ενδιαφέρον της ήταν εστιασμένο στην ανάπτυξη της φυσιολογικής παιδικής ηλικίας, δούλεψε όμως και με ψυχωτικά παιδιά και με το πώς τα παιδιά μπορούσαν αυτά να φτάσουν στην εικόνα του εαυτού. Το έργο της Jacobson, φίλη της και μέντοράς της, “The Self and the Object World” (1964), υπήρξε η θεωρητική βάση για την έρευνα της Mahler για τη διαδικασία αποχωρισμού-εξατομίκευσης. Η θεωρία της για την ανάπτυξη του εαυτού έχει ως ακολούθως:
-Αυτιστική φάση (1-2 μηνών), όπου το παιδί έχει επίγνωση μόνο του εαυτού του.
-Συμβιωτική φάση (4-5 μηνών), όπου το βρέφος αρχίζει να αναγνωρίζει και άλλα άτομα στο περιβάλλον του, ως προέκταση όμως του εαυτού του,
-Φάση αποχωρισμού-εξατομίκευσης, η οποία αποτελείται από 4 υποφάσεις που φαίνεται να συμπίπτουν χρονικά.
Στα τέλη του 1950, η Mahler σε συνεργασία με τον Manuel Furer άνοιξε το Masters Children’s Center στο Manhattan, ενώ το 1958, σε συνεργασία με τους Fred Pine, Anna Bergman και John Mc Devitt ξεκίνησαν την έρευνα μέχρι την έκδοση του πιο σημαντικού από τα βιβλία της το 1975, «Η ψυχολογική γέννηση του βρέφους» (“Psychological Birth of Human Infant”). Η Margaret έλαβε το Apa Agnes Purceil McGavin Award το 1961.
Πέθανε το 1985, ενώ οι στάχτες της τάφηκαν μαζί με τις στάχτες του συζύγου της, δίπλα απ’ τον πατέρα της στο Εβραϊκό Κοιμητήριο. Ήταν μια προσωπικότητα που ήρθε αντιμέτωπη με πολλά εμπόδια όπως το φύλο και η θρησκεία της, ενώ έλαβε πτυχίο Ιατρικής μια εποχή (1900) όπου λίγες γυναίκες είχαν αυτό το προνόμιο, συνεισφέροντας πολλά στον χώρο της Παιδιατρικής.
Βιβλιογραφία:
-
Alma H. Bond (2008). MARGARET MAHLER: A Biography of the Psychoanalyst, retrieved from alma_bond.tripod.com
- Botkin, Meryl J. (2003). Separation – Individuation. International Encyclopedia of Marriage and Family
- Mahler, M.S. And Furer, M. (1968). On Human Symbiosis and the Vicissitudes of Individuation. New York: International Universities Press
- Mahler, M.S., Pine, F., and Bergman, A. (1975). The Psychological Birth of the Human Infant. New York: Basic Books
- Women's Intellectual Contributions to the Study of Mind and Society: Margaret Schonberger Mahler, retrieved from www2.webster.edu
Συγγραφέας: Στέλλα Κοσμά, MSc Συμβουλευτικής στην Ειδική Αγωγή, την Εκπαίδευση και την Υγεία
