Γονείς

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου είναι η ματαίωση (frustration).

Οι τωρινές συνθήκες είναι για όλους ζόρικες και αγχωτικές. Για τους γονείς όμως, που έχουν επιφορτιστεί με την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, η συνθήκη αυτή είναι ακόμη πιο ιδιαίτερη: καλούνται να απαντήσουν στην αγωνία των παιδιών τους τι συμβαίνει στο εδώ και τώρα και τι φέρνει το μέλλον.

Στο άρθρο του προηγούμενου μήνα έκανα μια εισαγωγή στην κατάκτηση της ομιλίας, επικεντρώνοντας την προσοχή στο ηλικιακό στάδιο μέχρι την ένταξη του παιδιού στον παιδικό σταθμό. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω πως η ομιλία είναι ένα περίπλοκο και περίτεχνο ‘‘σύστημα’’ που στηρίζεται και επηρεάζεται από τη νευρολογική, κοινωνική και συναισθηματική ωρίμανση ενός ατόμου.

Ο θυμός, ως βασικό συναίσθημα, συνιστά και μια ισχυρή δύναμη για αλλαγή.

Πολύ συχνά στην οικογένεια το παιδί κλαίει, γκρινιάζει, γίνεται επιθετικό, φωνάζει στους γονείς του γιατί εκείνοι δεν κάνουν κάτι που θέλει, δεν του «κάνουν το χατίρι».

Ο κλινικός ψυχολόγος Darnall κατηγοριοποιεί τους γονείς που μετά το διαζύγιο συγκρούονται ο ένας με τον άλλο σε τρεις κατηγορίες.

Στο ερώτημα “ποιος παίρνει τις αποφάσεις στην οικογένεια;”, οι περισσότεροι γονείς θα απαντήσουν με φυσικότητα πως οι ίδιοι το κάνουν.

Σύμφωνα με τη γνωστή τυπολογία της Baumrind ο πιο αποτελεσματικός τύπος γονέα είναι ο δημοκρατικός, δηλαδή ο γονιός που συνδυάζει τον υψηλό βαθμό απαιτήσεων με τον υψηλό βαθμό επίδειξης στοργής προς το παιδί του.

Αν λάβουμε υπόψη ότι τα «συστατικά» της οικογένειας (γονέας, παιδί) αναπτύσσονται και δε μένουν στάσιμα, τότε και η ίδια η οικογένεια ως σύστημα, ως όλον εξελίσσεται. Πιο συγκεκριμένα, η οικογένεια ως σύνολο προχωρά γραμμικά και εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Για αυτό και το οικογενειακό σύστημα έχει στάδια εξέλιξης και έναν κύκλο ζωής (Κουνενού, 2010; Duval, 1957).

Όταν οι γονείς θέλουν να διδάξουν στα παιδιά τους τα όρια μέσα στην οικογένεια, συνήθως χρησιμοποιούν την αμοιβή ή την τιμωρία ως μεθόδους.