Η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα αυξανόμενο και βαθιά επιβλαβές ζήτημα που απαιτεί μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και δράση καθώς οδηγεί σε τραύμα, άγχος και κατάθλιψη.
Στον σημερινό υπερσυνδεδεμένο κόσμο, όπου μεγάλο μέρος της κοινωνικής και επαγγελματικής μας ζωής διαδραματίζεται στο Διαδίκτυο, η ψηφιακή σφαίρα θα πρέπει να αποπνέει ασφάλεια και σεβασμό. Αλλά για πολλούς, ιδιαίτερα γυναίκες, νεαρά αγόρια και περιθωριοποιημένες ομάδες, αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα αυξανόμενο και βαθιά επιβλαβές ζήτημα που απαιτεί μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και δράση.
Η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση περιγράφει ένα ευρύ φάσμα ανεπιθύμητων ή καταχρηστικών σεξουαλικών συμπεριφορών στο διαδίκτυο. Η έμφυλη παρενόχληση περιλαμβάνει προσβλητικά μηνύματα, εικόνες ή memes που στοχεύουν το φύλο κάποιου, συχνά χωρίς άμεσο σεξουαλικό περιεχόμενο, αλλά εξακολουθούν να είναι βαθιά ταπεινωτικά. Η ανεπιθύμητη σεξουαλική προσοχή στο διαδίκτυο μπορεί να λάβει τη μορφή αυτόκλητου sexting ή διαδικτυακού φλας, δηλαδή αποστολή σεξουαλικών εικόνων σε άλλο άτομο χωρίς τη συγκατάθεσή του.
Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός είναι η χρήση απειλών, εκβιασμού ή συναισθηματικής χειραγώγησης για να εξαναγκάσει κάποιον να μοιράζεται οικείο περιεχόμενο ή να εμπλακεί σε σεξουαλική συμπεριφορά στο διαδίκτυο. Μια αυξανόμενη ανησυχία είναι ο εκβιασμός, όπου τα θύματα εκβιάζονται με προσωπικές εικόνες, συχνά υπό, μερικές φορές αφόρητη, πίεση.
Σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομίας του Ηνωμένου Βασιλείου, κατά μέσο όρο 117 περιπτώσεις εκβιασμού που αφορούσαν παιδιά αναφέρθηκαν μηνιαίως μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2024. Το Internet Watch Foundation βρήκε ακόμη και παιδιά ηλικίας 11 ετών να στοχοποιούνται.
Ένα αβάσταχτο βάρος
Η σεξουαλική παρενόχληση στον κυβερνοχώρο δεν είναι απλώς παρεμβατιική – είναι επιζήμια. Η μελέτη βασίζεται στη διδακτορική έρευνα του κλινικού ψυχολόγου Marvin Iroegbu σχετικά με τη σχέση μεταξύ της διαδικτυακής σεξουαλικής παρενόχλησης και των ψυχολογικών δυσκολιών στις γυναίκες.
Βρέθηκε ότι οι γυναίκες που βίωσαν σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο ανέφεραν σημαντικά χειρότερη ψυχική υγεία από εκείνες που δεν είχαν. Το άγχος, η κατάθλιψη, το τραύμα και η κακή εικόνα σώματος ήταν όλα πιο πιθανά. Η έρευνά δείχνει ότι αυτό μπορεί να προέρχεται από την αυξημένη αυτο-αντικειμενοποίηση και την αυξημένη εστίαση στη φυσική εμφάνιση λόγω της στοχοποίησης.
Η κυβερνητική έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες βιώνουν διαδικτυακή κακοποίηση πιο συχνά, και πιο σοβαρά, από τους άνδρες. Οι ανεπιθύμητες εικόνες, τα σχόλια και τα μηνύματα είναι μόνο η αρχή. Και ο αντίκτυπος ξεκινά από νεαρή ηλικία. Οι μελέτες υπογραμμίζουν τον ψυχολογικό αντίκτυπο τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες, σημειώνοντας ότι η απροσδόκητη, ανώνυμη και ταχεία κακοποίηση μπορεί να κάνει τα θύματα να αισθάνονται φόβο, αδυναμία, βαθιά ντροπή και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η έρευνά μας διαπίστωσε επίσης ότι οι νεότερες γυναίκες και εκείνες με πολλούς ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στοχοποιούνται συχνότερα για σεξουαλική παρενόχληση στον κυβερνοχώρο. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη μεγαλύτερη προβολή στο διαδίκτυο ή στον χρόνο που αφιερώνεται σε πλατφόρμες. Η μελέτη μας διαπίστωσε επίσης ότι οι γυναίκες σε νεότερες ή καθόλου ρομαντικές σχέσεις ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα παρενόχλησης.
Υπάρχει επίσης μια σαφής σχέση μεταξύ διαδικτυακής και εκτός σύνδεσης κατάχρησης. Τα θύματα της σεξουαλικής παρενόχλησης στον κυβερνοχώρο ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν και προσωπική παρενόχληση. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, η διαδικτυακή κακοποίηση συχνά αντικατοπτρίζεται και επεκτείνεται στη βία με βάση το φύλο στον πραγματικό κόσμο.
Άνιση επιβάρυνση
Η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση επηρεάζει δυσανάλογα τα LGBT+ άτομα και τις εθνικές μειονότητες. Τα άτομα LGBT+ αντιμετωπίζουν συχνά σεξουαλικές απειλές, μη συναινετικό outing και κακοποίηση που βασίζεται στην εικόνα. Άτομα από εθνοτικές μειονότητες, εν τω μεταξύ, συχνά υποβάλλονται σε σεξουαλική κακοποίηση με φυλετικές κατηγορίες, συνδυάζοντας ρατσισμό και μισογυνισμό.
Ωστόσο, η έρευνα για το πώς η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση επηρεάζει αυτές τις ομάδες εξακολουθεί να λείπει. Πολλές εθνικές μελέτες για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο αποτυγχάνουν να συμπεριλάβουν δεδομένα σχετικά με τη φυλή, την ταυτότητα φύλου ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό—καθιστώντας δυσκολότερη την υποστήριξη για στοχευμένη υποστήριξη.
Ενώ το Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο επιτρέπει πλέον τη δίωξη αδικημάτων όπως το cyberflashing, με πρόσφατες καταδίκες σε ορισμένες περιπτώσεις που οδηγούν σε ποινές φυλάκισης για τον δράστη, πολλά θύματα εξακολουθούν να μην αναφέρουν την κακοποίηση. Στα εμπόδια περιλαμβάνονται τα απογοητευτικά συστήματα αναφοράς, η ενοχοποίηση θυμάτων και η αντίληψη των θυμάτων ότι τα παράπονά τους δεν θα ληφθούν σοβαρά υπόψη.
Η νέα νομοθεσία θα πρέπει να αξιολογηθεί για να διαπιστωθεί εάν υποστηρίζει επαρκώς τα θύματα, ενθαρρύνει την αναφορά, οδηγεί σε καταδίκες και αποτρέπει τους δράστες.
Πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις παρέχουν πλέον υποστήριξη σε θύματα διαδικτυακής κακοποίησης, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερες. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας ενθαρρύνονται να λαμβάνουν υπόψη τις διαδικτυακές εμπειρίες ως μέρος των αξιολογήσεων των ασθενών τους. Εν τω μεταξύ, έρευνες όπως η δική μας διερευνούν πώς διαφορετικοί τύποι σεξουαλικής παρενόχλησης στον κυβερνοχώρο, όπως η συχνότητα ή το περιεχόμενο των ρητών μηνυμάτων, επηρεάζουν διαφορετικά τους ανθρώπους.
Ένα πράγμα είναι σαφές: Η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση είναι παρεμβατική, τραυματική και έχει τις ρίζες της στην έλλειψη σεβασμού για τη συναίνεση. Το Cyberflashing και άλλες μορφές διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης δεν είναι ακίνδυνα αστεία. Είναι παραβιάσεις και κανείς δεν πρέπει να τα αντιμετωπίζει σιωπηλά.
Πηγή: theconverstation.com
Απόδοση: Ισιδώρα Σκουρλή, Διδάκτωρ του Τμήματος Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
