Ο περισσότερος χρόνος που περνούν οι έφηβοι μπροστά στην οθόνη συνδέεται με περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης, πιθανώς λόγω του μειωμένου ύπνου και της χειρότερης οργάνωσης της λευκής ουσίας.
Σε αυτή την ψηφιακή εποχή, τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες είναι συχνά κολλημένοι στις οθόνες των smartphone. Η ψηφιακή τεχνολογία διασκεδάζει τους χρήστες, τους κρατά σε επαφή με τους φίλους τους και τους ενημερώνει για σημαντικά νέα. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι, ειδικά για τους εφήβους, η υπερβολική χρήση αυτών των συσκευών μπορεί να συνδέεται με προβλήματα ψυχικής υγείας και ακόμη και με κατάθλιψη.
Νέα έρευνα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, που δημοσιεύθηκε σήμερα στο JAMA Pediatrics, υποδηλώνει ότι αυτή η συσχέτιση οφείλεται στον μειωμένο ύπνο και στην κακή οργάνωση της λευκής ουσίας του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης φάσης της εφηβείας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Στη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν πάνω από 1.000 ερωτηματολόγια, στα οποία ζητήθηκε από εφήβους να εκτιμήσουν πόσο χρόνο περνούν καθημερινά κοιτάζοντας οθόνες και πόσο χρόνο κοιμούνται κάθε βράδυ, κατά μέσο όρο.
Οι εγκεφαλικές τομογραφίες των συμμετεχόντων αποκάλυψαν κάτι ενδιαφέρον: οι συνδέσεις της λευκής ουσίας μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που ελέγχουν τη ρύθμιση των συναισθημάτων, τη μνήμη και την προσοχή ήταν πιο αδύναμες και πιο αποδιοργανωμένες στους εφήβους που περνούσαν περισσότερο χρόνο στο τηλέφωνο ή το tablet τους και δεν κοιμόντουσαν αρκετά – περισσότερο σαν δαιδαλώδεις διαδρομές μέσα σε ένα δάσος παρά σαν οκταπλή οδός ταχείας κυκλοφορίας.
Αυτοί οι έφηβοι είχαν επίσης υψηλότερες βαθμολογίες κατάθλιψης, γεγονός που υποδηλώνει ότι η σχέση μεταξύ του χρόνου που περνούν μπροστά σε οθόνες και της ποιότητας του ύπνου μπορεί να είναι το κλειδί για καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου και ψυχική υγεία.
Η μελέτη μας εξέτασε τον χρόνο που περνάμε μπροστά από την οθόνη ως μια ευρεία έννοια, αλλά είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε τις λεπτές αποχρώσεις, είπαν οι ερευνητές. Η ώρα της ημέρας που χρησιμοποιείτε το smartphone σας και το περιεχόμενο με το οποίο ασχολείστε έχουν σημασία.
Μελλοντικά, η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να ξεδιαλύνει περαιτέρω τη σχέση μεταξύ της οργάνωσης του εγκεφάλου, του ύπνου και των συνηθειών χρήσης οθόνης. Συλλέγοντας δεδομένα χρήσης οθόνης απευθείας από τα τηλέφωνα, ελπίζει να βρει περισσότερες απαντήσεις σχετικά με το αν έχει σημασία η συγκεκριμένη ώρα της ημέρας κατά την οποία οι έφηβοι κοιτάζουν τις οθόνες.
Υποψιάζεται ότι η ώρα πριν τον ύπνο μπορεί να κρύβει την απάντηση – αλλά χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να το επιβεβαιώσουν.
Η κατάργηση όλων των ψηφιακών μέσων δεν είναι η λύση, προειδοποιούν οι ερευνητές. Τα ψηφιακά μέσα μπορούν να είναι ωφέλιμα με πολλούς τρόπους, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως όταν επηρεάζεται ο ύπνος, πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί και να δίνουμε προσοχή.
Έρευνα: Lima Santos, J. P., et al. (2025). Role of Sleep and White Matter in the Link Between Screen Time and Depression in Childhood and Early Adolescence. JAMA Pediatrics. doi.org/10.1001/jamapediatrics.2025.1718.
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
