1. Διαγνωστική αξιολόγηση

Χρησιμοποιούμε τις γνώσεις και την εμπειρία μας για να εκτιμήσουμε τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του παιδιού.

2. Οι πληροφοριοδότες

Αξιοποιούμε κάθε χρήσιμη πηγή πληροφοριών για την καθημερινότητα, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού, όπως οι γονείς, οι ειδικοί, οι συνάδελφοι, η διάγνωση, το ιστορικό κτλ.

3. Η τυραννία των ΑΠΣ

Φυσικά δεν μπορούμε να παρακάμψουμε τα ΑΠΣ και τη διδακτέα ύλη. Μπορούμε, όμως, να επιλέξουμε τις ικανότητες και τις γνώσεις που είναι σημαντικότερο να αποκτήσει ο μαθητής από κάθε διδακτέα ενότητα.

4. Διαφοροποίηση στόχων

Ορίζουμε διαφορετικούς ειδικούς στόχους για το παιδί με δυσκολίες και αξιολογούμε την πρόοδό του με βάση αυτούς.

5. Δημιουργική διδασκαλία

Επιστρατεύουμε τη φαντασία μας για να κάνουμε το μάθημα προσιτό και κατανοητό σε όλους. Δημιουργούμε πολυαισθητηριακές εμπειρίες (οπτικές, ακουστικές κτλ) που ανταποκρίνονται σε διαφορετικά προφίλ μάθησης.

6. Task management

«Σπάμε» τις δραστηριότητες σε βήματα και τους στόχους σε υπό-στόχους, ώστε να έχουμε καλύτερο έλεγχο της μαθησιακής διαδικασίας και μεγαλύτερη ακρίβεια στην αξιολόγηση.

7. Χαρτογράφηση

Δημιουργούμε εννοιολογικούς χάρτες. Χρησιμοποιούμε ως αφετηρία έννοιες οικείες, ειδικές και συγκεκριμένες για να εξηγήσετε γενικούς κι αφηρημένους όρους διευκολύνοντας την κατανόηση των μαθητών με δυσκολίες

8. Εποικοδομισμός

Ανατρέχουμε στην προηγούμενη εμπειρία και την υπάρχουσα γνώση των παιδιών πάνω στην οποία βοηθάμε τους μαθητές να οικοδομήσουν τη νέα γνώση.

9. Γνωστοποίηση στόχων

Περιορίζουμε το στοιχείο της έκπληξης που επιφορτίζει με άγχος τους μαθητές με δυσκολίες (όπως π.χ. τα απροειδοποίητα τεστ). Στην αρχή και το τέλος κάθε μαθήματος δίνουμε μερικές πληροφορίες αναφορικά με το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Στο ίδιο πνεύμα, ενημερώνουμε για τους στόχους του μαθήματος, ώστε να γνωρίζουν οι μαθητές τι περιμένουμε από αυτούς.

10. Το παράδειγμα

Αξιοποιούμε παραδείγματα από την καθημερινή ζωή και την κοινή εμπειρία των παιδιών για να εξηγήσουμε δυσνόητα θέματα, αλλά και να προσεγγίσουμε διαθεματικά ένα γεγονός ή ένα φαινόμενο.

11. Οι εκφωνήσεις

Αποφεύγουμε τον μακροπερίοδο λόγο. Δίνουμε ένα-ένα τα ζητούμενα με σαφείς εκφράσεις και σχετικά απλό λεξιλόγιο.

12. Τα διαγωνίσματα

Στη Βθμια είναι προτιμότερο να δίνουμε τα ίδια τεστ στους μαθητές που εξετάζονται γραπτά. Ωστόσο, κατά την αξιολόγηση, οι στόχοι και τα κριτήρια βαθμολόγησης θα πρέπει να διαφέρουν για τους μαθητές με δυσκολίες.

13. Οι εκθέσεις

Αντικαθιστούμε τη λευκή κόλλα του μαθητή με δυσκολίες με μια κόλλα που φέρει βασικές οδηγίες δομής στα περιθώρια π.χ. «Αρχή», «Μέση», «Τέλος» ή «Πλεονεκτήματα», «Μειονεκτήματα», «Συμπεράσματα». Σταδιακά μειώνουμε τη χρήση της.

14. Διορθώνοντας

Αξιολογούμε με βάση τους ειδικούς στόχους που έχουμε θέσει για τον συγκεκριμένο μαθητή. Αποφεύγουμε να επισημαίνουμε λάθη στην θεματική ορθογραφία και δίνουμε έμφαση στην καταληκτική ορθογραφία. Η παράθεση σύντομης περιγραφικής αξιολόγησης προσφέρει χρήσιμη ανατροφοδότηση στους μαθητές (π.χ. «Εχεις βελτιώσει πολύ το γραφικό σου χαρακτήρα!». «Χρειάζεται λίγη δουλειά στην ορθογραφία»).

15. Δυνατότητα επιλογής

Δίνουμε τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε διαφορετικές δραστηριότητες που εξετάζουν το ίδιο πράγμα (π.χ. ερώτηση ανάπτυξης ή σωστό-λάθος).

16. Επιπλέον χρόνος

Τα παιδιά με δυσκολίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητες και να κατανοήσουν την ύλη. Κατά το σχεδιασμό του μαθήματος υπολογίζουμε λίγο χρόνο παραπάνω για κάθε βήμα, ώστε να τους διευκολύνουμε.

17. Ευκαιρίες συνεργασίας

Δίνουμε ευκαιρίες για συνεργασία ομάδων για την επεξεργασία και την εμπέδωση της ύλης με εναλλακτικές δραστηριότητες (π.χ. παραγωγή κολάζ, βίντεο, παρουσίαση υλικού, αγώνες αντιλόγου, σκετς κ.α.). Προσοχή στη σύσταση των ομάδων!

18. Το βίωμα της επιτυχίας

Προσφέρουμε στο παιδί με δυσκολίες ευκαιρίες να επιτύχει, ώστε να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή και την αυτοπεποίθησή του και να δημιουργήσουμε κίνητρα μάθησης.

19. Αυτονομία κι αυτενέργεια

Δίνουμε μελετημένες ευκαιρίες για αυτενέργεια και προσωπική έκφραση. Ακούμε τις προτάσεις των μαθητών και τους αφήνουμε να επιλέξουν διαφορετικούς τρόπους απόκρισης σε προβλήματα-ερωτήσεις.

20. Η αξία του feedback

Δίνουμε συνεχώς ανατροφοδότηση στον μαθητή με δυσκολίες, αλλά ζητάμε και τη δική του γνώμη. Τι τον δυσκολεύει; Τον βοήθησε η χρήση οπτικού ερεθίσματος να καταλάβει καλύτερα; Υπάρχει κάτι που τον βοηθάει να μειώσει το άγχος του στη διάρκεια των τεστ;