Διαβάστε τις φράσεις που πληγώνουν, γιατί μία συγγνώμη δεν αρκεί για να σβήσει τις πληγές.
Κάθε μέρα, λέμε -και δεν λέμε- αμέτρητα πράγματα που διαμορφώνουν τις σχέσεις μας. Τις περισσότερες φορές, μεγάλο μέρος της αρνητικής επικοινωνίας μας είναι ακούσια και δεν εννοούμε καν τις επιβλαβείς λέξεις που μας ξεφεύγουν. Αλλά μια φράση, που ειπώθηκε τη λάθος στιγμή, μπορεί να φυτέψει έναν σπόρο αγανάκτησης που σιγά σιγά διαβρώνει την εμπιστοσύνη.
Οι λέξεις που επιλέγετε μπορούν είτε να τροφοδοτήσουν τη σύνδεση είτε να εκτροχιάσουν την οικειότητα και μερικές φορές, η συγγνώμη δεν αρκεί για να σβήσει τις πληγές που αφήνει μια απρόσεκτη φράση. Το κλειδί στην ερωτική επικοινωνία βρίσκεται στην επίγνωση, να είστε προσεκτικοί με τις λέξεις που επιλέγετε, ειδικά σε στιγμές σύγκρουσης.
Χρειάζεται εξάσκηση για να χτίσετε μία ευσυνείδητη επικοινωνία, αλλά μια καλή αρχή είναι να αποφύγετε αυτές τις τέσσερις φράσεις. Μπορεί να φαίνονται αβλαβείς, αλλά με την πάροδο του χρόνου, μπορούν να προκαλέσουν ζημιά που είναι δύσκολο να αναιρεθεί.
1. «Σταμάτα να είσαι τόσο ευαίσθητος/η»
Αυτή η φράση δεν απορρίπτει απλώς τα συναισθήματα – τα ακυρώνει. Λέει στον σύντροφό σας ότι τα συναισθήματά του είναι λανθασμένα ή υπερβολικά, κάνοντάς τον να αμφισβητεί τα συναισθήματά του ή να αισθάνεται ότι πρέπει να τα καταπιέσει για να διατηρήσει την ηρεμία. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη και τη συναισθηματική ασφάλεια, δημιουργώντας μεγαλύτερη απόσταση στη σχέση.
Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Integrative Neuroscience υπογραμμίζει πώς τα συναισθήματα ασφάλειας είναι μια βασική βιολογική ανάγκη που συνδέονται άμεσα με το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Όταν κάποιος βιώνει συναισθηματική απόρριψη, το νευρικό του σύστημα μπορεί να το καταγράψει ως απειλή, προκαλώντας αμυντικές αντιδράσεις όπως κλείσιμο ή απόσυρση.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος ερμηνεύει την απόρριψη ή ακόμα και τον φόβο της απόρριψης ως πιθανό σχεσιακό κίνδυνο, ενεργοποιώντας μηχανισμούς επιβίωσης και όχι σύνδεση. Αντίθετα, όταν ένα άτομο αισθάνεται συναισθηματικά επικυρωμένο, το νευρικό του σύστημα παραμένει ρυθμισμένο και ανοιχτό στη σύνδεση, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την οικειότητα.
2. «Είμαι καλά» (Ενώ δεν είσαι)
Φανταστείτε ότι είχατε μια δύσκολη μέρα. Ο σύντροφός σας παρατηρεί ότι κάτι δεν πάει καλά, βλέπει την ένταση στο σώμα σας, αισθάνεται τη συναισθηματική οικοδόμηση απόστασης και ρωτάει απαλά: «Είναι όλα καλά;» Αντί να μοιραστείτε αυτό που σας ενοχλεί, ρίχνετε μια ματιά, πιέζεστε να χαμογελάσετε και απαντάτε: «Είμαι καλά». Ωστόσο, ξέρετε ότι δεν είναι αλήθεια και ο σύντροφός σας το ξέρει επίσης.
Όταν λες «είμαι καλά» ενώ νιώθεις διαφορετικά, χτίζεις έναν τοίχο αντί για μια γέφυρα σύνδεσης. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η μικρή πράξη αποφυγής δημιουργεί συναισθηματική απόσταση, διδάσκοντας στον σύντροφό σας ότι οι ειλικρινείς συνομιλίες δεν είναι ευπρόσδεκτες – ακόμα κι όταν θέλουν πραγματικά να καταλάβουν.
Μια μελέτη του Φεβρουαρίου 2025 που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Psychology διαπίστωσε ότι η καταστολή των συναισθημάτων στις ερωτικές σχέσεις σχετίζεται με χαμηλότερη ικανοποίηση από τη σχέση, η οποία μπορεί να αυξήσει τη μοναξιά. Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι οι γυναίκες βιώνουν ακόμη μεγαλύτερη συναισθηματική απόσταση όταν καταστέλλουν αρνητικά συναισθήματα, καθιστώντας τες πιο ευάλωτες στη δυσαρέσκεια και την απομόνωση.
3. «Κάνε ό,τι θέλεις, δεν με νοιάζει»
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε καυγά με τον σύντροφό σας. Απογοητευμένοι και εξαντλημένοι, σηκώνετε τα χέρια σας και λέτε: «Κάνε ότι θέλεις, δεν με νοιάζει». Εκείνη τη στιγμή, μπορεί απλώς να εκδηλώνετε την απογοήτευσή σας αλλά ο σύντροφός σας ακούει κάτι βαθύτερο: Έχετε πάψει να ενδιαφέρεστε για τα συναισθήματα, τις αποφάσεις ή ακόμα και τη σχέση σας.
Αυτή η φράση δεν είναι απλώς απορριπτική. σηματοδοτεί σκόπιμη συναισθηματική απόσυρση. Όταν το λέτε αυτό, λέτε, «Οι επιλογές σου δεν έχουν πλέον σημασία για μένα», δημιουργώντας μόνιμη ανασφάλεια και συναισθηματική αποσύνδεση.
Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology προσδιορίζει την απόσυρση ως μια δυσπροσαρμοστική στρατηγική επίλυσης συγκρούσεων που συνδέεται στενά με ένα στυλ αποφυγής προσκόλλησης. Οι ερευνητές διακρίνουν δύο τύπους απόσυρσης κατά τη διάρκεια συγκρούσεων:
- Ενεργή απόσυρση. Αυτό περιλαμβάνει σκόπιμη συναισθηματική απομάκρυνση ή διακοπή της επικοινωνίας.
- Παθητική ακινησία. Αυτό αναφέρεται σε ένα συναισθηματικό πάγωμα ή παράλυση, ανίκανοι να ανταποκριθείτε εποικοδομητικά.
Διαπίστωσαν ότι η ενεργητική απόσυρση, ειδικότερα, συνδέεται έντονα με μειωμένη ικανοποίηση από τη σχέση και τείνει να δημιουργεί φαύλους κύκλους σύγκρουσης.
Φράσεις όπως «Κάνε ότι θέλεις, δεν με νοιάζει» είναι παραδείγματα ενεργητικής απόσυρσης-σηματοδοτούν σκόπιμη συναισθηματική αποστασιοποίηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση στον σύντροφό σου, εντείνοντας περαιτέρω τη συναισθηματική αποσύνδεση.
4. «Εσύ πάντα…» Ή «Εσύ ποτέ…»
Φανταστείτε ότι είστε αναστατωμένοι επειδή ο σύντροφός σας ξέχασε κάτι σημαντικό για εσάς. Απογοητευμένος, λες, «Πάντα το κάνεις αυτό» ή «Ποτέ δεν με ακούς». Στη ζέση της στιγμής, αυτές οι φράσεις μπορεί να αισθάνονται δικαιολογημένες αλλά για τον σύντροφό σας, ακούγονται ως άδικες γενικεύσεις.
Αντί να αντιμετωπίζετε τη συγκεκριμένη κατάσταση, χαρακτηρίζετε ολόκληρο τον χαρακτήρα τους αρνητικά, κάνοντάς τους να αισθάνονται επίθεση και αμύνονται.
Αυτές οι απόλυτες δηλώσεις είναι επιζήμιες γιατί μετατοπίζουν τη συζήτηση από την επίλυση του ζητήματος στην άμυνα έναντι ευρειών κατηγοριών. Αντί να ανοίξουν τον διάλογο, τον κλείνουν, θέτοντας το υπόβαθρο για δυσαρέσκεια και έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ανεπίλυτων συγκρούσεων.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Social Development διαφοροποιεί τις «εποικοδομητικές συγκρούσεις» και τις «καταναγκαστικές συγκρούσεις». Οι εποικοδομητικές συγκρούσεις περιλαμβάνουν συνεργατικό διάλογο και θετικές αλληλεπιδράσεις, που οδηγούν σε βελτιωμένες δεξιότητες επικοινωνίας, υψηλότερη ικανοποίηση από τη σχέση και μεγαλύτερη συναισθηματική οικειότητα.
Αντίθετα, οι καταναγκαστικές συγκρούσεις περιλαμβάνουν εχθρικές ή επιθετικές αλληλεπιδράσεις που χαρακτηρίζονται από ενοχοποίηση, αρνητικά συναισθήματα και κακά αποτελέσματα, όπως δυσαρέσκεια, συναισθηματική απόσυρση και δυσαρέσκεια στη σχέση.
Το «Εσύ πάντα» ή το «Ποτέ» επιδεινώνει την καταναγκαστική σύγκρουση επειδή επικοινωνεί την ευθύνη και την εχθρότητα, προκαλώντας αναπόφευκτα αμυντικές αντιδράσεις, αντί για παραγωγικό διάλογο.
Πηγή: PsychologyToday.com
Απόδοση: Ισιδώρα Σκουρλή, Διδάκτωρ του Τμήματος Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
