O φόβος της εγκατάλειψης αποτελεί ένα πολύπλοκο ψυχολογικό φαινόμενο, το οποίο δημιουργεί τεράστια συναισθηματική ένταση στο άτομο το οποίο το βιώνει. Αυτός ο φόβος περιλαμβάνει μια μόνιμη ανησυχία, ότι το άτομο αργά ή γρήγορα θα εγκαταλειφθεί από όλους καθώς και ότι θα μείνει μόνο και αβοήθητο.
Ο φόβος αυτός, όπως και οι περισσότεροι φόβοι, έχει τις ρίζες του κυρίως στην πρώιμη παιδική ηλικία. Ένας τέτοιος φόβος μπορεί να προκύψει από τον αιφνίδιο θάνατος ενός γονέα, από ένα τραυματικό απότομο ή βίαιο διαζύγιο, το μεγάλωμα σε ίδρυμα ή με άτομα που δεν παρείχαν συναισθηματική φροντίδα ή και την ύπαρξη μιας ασταθούς μητέρας, συναισθηματικά απόμακρης ή μη διαθέσιμης.
Τα παιδιά από τη φύση τους προσκολλώνται στα άτομα που τα φροντίζουν. Η προσκόλληση, θεωρείται έμφυτο υγιές χαρακτηριστικό, για την ανάπτυξη του ατόμου και αποτελεί τη πρώτη καθοριστική σχέση που δημιουργεί το άτομο. Η σχέση αυτή καθορίζει ή στιγματίζει συνήθως όλες τις υπόλοιπες σχέσεις της υπόλοιπης ζωής του. Στον παιδικό ψυχισμό η εγκατάλειψη κάθε είδους, είναι συνυφασμένη με τον αφανισμό του μια και η επιβίωση του, εξαρτάται από τους άλλους.
Στην ενήλικη ζωή ο φόβος αυτός αναβιώνει, όταν το άτομο αρχίζει και εμπλέκεται σε σχέσεις βαθύτερης σύνδεσης και εγγύτητας. Σ’ αυτήν την περίπτωση ή επιζητά την προσκόλληση στη σχέση, προκειμένου να θεραπεύσει το τραύμα ή αποφεύγει τη δέσμευση προκειμένου να αποφύγει τυχόν νέα εγκατάλειψη.
Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση που το άτομο παρουσιάζει μια αμφιθυμική διάθεση από τη μία, ανάγκη προσκόλλησης και από την άλλη να είναι αυτό που εγκαταλείπει πρώτο, προκειμένου να προλάβει την οδύνη ενός επικειμένου χωρισμού ή εγκατάλειψης.
Διαβάστε σχετικά: Κρίσιμοι παράγοντες για μια υγιή σχέση
Είναι γεγονός πως τα άτομα τα οποία φοβούνται την εγκατάλειψη, επιλέγουν κατ’ επανάληψη, να συνδέονται με άλλα τα οποία πληρούν εκ των προτέρων τις προδιαγραφές να τα εγκαταλείψουν. Άτομα ασταθή συναισθηματικά, άτομα τα οποία δεν επιθυμούν τη δέσμευση ή άτομα που δεν είναι ουσιαστικά διαθέσιμα.
Ο φόβος της εγκατάλειψης, πολλές φορές, οδηγεί τα άτομα σε καταναγκαστικές και χειριστικές συμπεριφορές απέναντι των άλλων, προκειμένου να τους δεσμεύσουν να τους χειραγωγήσουν ή και να τους εκφοβίσουν προκειμένου να μη βιώσουν τα ίδια εκ νέου εγκατάλειψη. Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να εμπεριέχουν, υπερβολικές παροχές (υλικές και συναισθηματικές), υποχωρήσεις, συμβιβασμούς, ψυχολογικές πιέσεις, εκβιασμούς καθώς και έλεγχο της ζωής των άλλων.
Η βασική πεποίθηση του ατόμου το οποίο φοβάται την εγκατάλειψη είναι πως αφού οι γονείς μου “μ’ εγκατέλειψαν” θα με εγκαταλείπουν και όλοι οι άλλοι. Αυτό τελικά, μαζί και με μια πληθώρα συμπεριφορών από μέρους του, μπορεί να οδηγούν στην επιβεβαίωση του φόβου του.
Αυτό που προσφέρει η ψυχοθεραπεία είναι η αναζήτηση της εγκατάλειψης που το άτομο βίωσε στην παιδική του ηλικία και η σύνδεση της με το σήμερα. Μέσω της διερεύνησης των σχέσεων του, εντοπίζονται οι προβληματικές συμπεριφορές και οι δυσλειτουργικές σκέψεις που δυσχεράνουν τη ζωή του και προκαλούν ή ενισχύουν το φόβο του.
Παράλληλα, καλλιεργείται η ικανότητα του να ξεχωρίζει άτομα τα οποία είναι κατάλληλα και ικανά να συνδεθούν πραγματικά μαζί του σε ασφαλή βάση. Απώτερος στόχος, είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στον εαυτό του σε σταθερή και μόνιμη βάση.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
