PsychologyNow Team

«Μην κάνεις αυτό που κάνω»: Πώς η μη συμπληρωματική συμπεριφορά βοηθά τις σχέσεις

«Μην κάνεις αυτό που κάνω»: Πώς η μη συμπληρωματική συμπεριφορά βοηθά τις σχέσεις

PsychologyNow Team
λεμόνι που είναι κομμάτια στον αέρα

Πολλές φορές είναι καλό να χάνεις τη μάχη, για να καταλάβεις ότι είστε στην ίδια ομάδα και πολεμάτε για τον ίδιο στόχο.


«Τέλος πάντων! Απλά, άσε με ήσυχη!»

Η Τάμυ ανεβαίνει με θόρυβο τις σκάλες προς την κρεβατοκάμαρα. Λίγες στιγμές αργότερα χτυπά την πόρτα, φεύγοντας για τη δουλειά. Ο Τζακ είναι εξοργισμένος, θυμωμένος και πληγωμένος. Ήθελε να τρέξει και να απαιτήσει από την Tάμυ να τον αντιμετωπίζει με σεβασμό. Σκέφτηκε να μην της ξαναμιλήσει μέχρι να ζητήσει συγγνώμη. Αλλά ήξερε ότι αυτό θα παρέτεινε τον καυγά και θα περιέπλεκε τη μεταξύ τους ένταση.

Πηγαίνει στον επάνω όροφο, τακτοποιεί το δωμάτιό τους και κάνει τη μπουγάδα της. Φροντίζει μερικά λουλούδια στο κομοδίνο τους και πηγαίνει στη δουλειά του.

Η Τάμυ επιστρέφει σπίτι εξουθενωμένη από μια κουραστική μέρα, κάνει μια σαρκαστική γκριμάτσα στον Τζακ για μια στιγμή καθώς μιλάει στο τηλέφωνο και πηγαίνει επάνω γνωρίζοντας ότι η μπουγάδα της πρέπει να γίνει πριν από την δουλειά αύριο το πρωί. Μετά από λίγα λεπτά έρχεται κάτω από τις σκάλες συνεσταλμένα, με μια ευγένεια στο πρόσωπό της.

«Έκανες τη μπουγάδα μου;»

«Ναι», της λέει.

«Και τα λουλούδια;»

«Ξέρω πόσο άγχος είχες σήμερα στη δουλειά. Νιώθω άσχημα για το πώς πήγαν τα πράγματα σήμερα το πρωί και σκέφτηκα ότι θα μπορούσαν να σου φτιάξουν τη διάθεση».

«Μου την έφτιαξαν. Σου ζητώ συγνώμη».

«Κι εγώ».

Αυτό που έκανε ο Τζακ σε αυτό το φανταστικό σενάριο ήταν δύσκολο και αντιφατικό. Ίσως κάποιος να αισθανόταν σαν να έχανε τη μάχη και να αφηνόταν να τον παγιδεύσει και να τον εκμεταλλευτεί η σύντροφός του. Γιατί θα πρέπει ο ίδιος να κάνει κάτι καλό για την Tάμυ; Ήταν αγενής και άλλωστε εκείνη του χρωστούσε μια συγγνώμη.

Όμως ο Τζακ πέτυχε αυτό που ήθελε: να είναι ξανά μαζί, χωρίς να είναι τσακωμένοι. Έχασε τη μάχη για να κερδίσει τον πόλεμο. Και στο τέλος το ζευγάρι ενώνεται στην ίδια ομάδα γύρω από τον κοινό εχθρό: τις πιέσεις της ζωής.

Η τυπική πορεία αντίδρασης θα ήταν η απότομη και κρύα συμπεριφορά της Tάμυ να οδηγήσει τον Τζακ σε παρόμοια αντίδραση, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε ακόμη πιο κρύα συμπεριφορά από την Tάμυ και ούτω καθεξής. Οι ψυχολόγοι αποκαλούν αυτό το μοτίβο συμπληρωματικότητα και υπάρχουν δύο είδη. Το πρώτο είναι ότι η ζεστασιά γεννάει ζεστασιά ενώ η ψυχρότητα γεννάει ψυχρότητα, όπως στην περίπτωση της αρχικής σκέψης του Τζακ να μην ξαναμιλήσει στην Τάμυ.

Το δεύτερο είναι ότι η κυριαρχία γεννάει υποβολή λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβολή γεννά κυριαρχία. Για παράδειγμα, ορισμένοι θεραπευόμενοι λένε υποτακτικά στους θεραπευτές τους: «Γιατρέ, εγώ απλά δεν ξέρω τι να κάνω, νιώθω σαν να έχω δοκιμάσει τα πάντα και έχω ξεμείνει από ιδέες, είμαι σίγουρος ότι μπορείτε να βοηθήσετε..». Ο θεραπευτής μπορεί να απαντήσει με συμπληρωματικότητα: «Καταλαβαίνω. Έχω κάποια εμπειρία με πελάτες όπως εσάς και νομίζω ότι μπορώ να βοηθήσω. Ας ξεκινήσουμε με κάποιες εκτιμήσεις για να πάρετε μια καλύτερη ιδέα για το τι συμβαίνει...».

Εναλλακτικά, ένας κυρίαρχος πελάτης μπορεί να ξεκινήσει τη θεραπεία του λέγοντας: «Το πρόβλημά μου είναι η κατάθλιψη. Έχω βιώσει την κατάθλιψη και παλαιότερα και αυτό που πραγματικά χρειάζομαι είναι κάποιον που θα με ακούσει και θα μου δώσει χώρο να μιλήσω για τα προβλήματά μου, χωρίς να προσπαθούμε να κάνουμε πάρα πολλά». Ο συμπληρωματικός θεραπευτής μπορεί να πει: «Ακούγεται σαν έχετε κάνει πολλή σκέψη γι’ αυτό και ενδιαφέρομαι να μάθω περισσότερα για την κατάστασή σας. Ελπίζω να μπορώ να βοηθήσω».

Η συμπληρωματικότητα μας βγαίνει, γενικά, εύκολα και με φυσικό τρόπο. Αν κάποιος είναι καλός μαζί σας, έχετε την τάση να επιστρέφετε την καλοσύνη. Αν δεν είναι καλός, τότε γιατί θα πρέπει να είστε εσείς; Αν κάποιος φαίνεται να ξέρει τι κάνει, είναι φυσικό να ακολουθήσετε. Και όταν είσαι εσείς ο αρχηγός, είναι πιο εύκολο αν οι άλλοι κάνουν ό, τι τους λέτε.

Η μη συμπληρωματική συμπεριφορά είναι πιο δύσκολη, αλλά μερικές φορές είναι η καλύτερη επιλογή. Η θερμή ανταπόκριση του Τζακ στη ψυχρότητα της Tάμυ, την έκανε να ζητήσει συγνώμη, αντίδραση που πραγματικά ήθελε εκείνος και θα ήταν απίθανο να τη λάμβανε αν επέλεγε να μην της ξαναμιλήσει.

Έρευνες δείχνουν ότι η συμπληρωματική συμπεριφορά από τους θεραπευτές είναι καλή για την οικοδόμηση μιας συμμαχίας, η οποία αποδεικνύεται ότι είναι πραγματικά σημαντική για να βοηθήσει τους πελάτες να αισθάνονται καλύτερα. Ωστόσο, η μη συμπληρωματική συμπεριφορά συνδέεται με την αλλαγή της συμπεριφοράς των πελατών.

Ο υποχωρητικός θεραπευόμενος μπορεί να αισθάνεται πιο άνετα με έναν θεραπευτή, ο οποίος του λέει τι να κάνει. Αλλά αν πρέπει να μάθει πώς να είναι πιο διεκδικητικός, χρειάζεται έναν θεραπευτή ο οποίος θα μπορεί να πει: «Ξέρετε, αυτή είναι μια στιγμή που δεν έχω απάντηση. Θα πρέπει να βρείτε τη λύση μόνος σας». Ο πελάτης μπορεί να γίνει ανήσυχος και ανασφαλής, αλλά τελικά μπορεί επίσης να μάθει σε μια νέα προσέγγιση για την επίλυση των προβλημάτων της ζωής.

Ομοίως, ο κυρίαρχος θεραπευόμενος μπορεί να χρειαστεί έναν θεραπευτή ο οποίος μερικές φορές θα πει: «Όπως λέτε, είχατε πάντα τις απαντήσεις, αλλά την ίδια στιγμή είστε εδώ γιατί οι λύσεις σας δεν έχουν πετύχει. Οι φίλοι σας λένε ότι είστε πάρα πολύ αυταρχικός και επικριτικός και η αυτόματη απάντησή σας προς εκείνους είναι ότι πρέπει να γίνουν πιο σκληροί. Αλλά νομίζω ότι μερικές φορές έχουν δίκιο και απορρίπτοντας την απάντησή τους, τους απορρίπτετε και από τη ζωή σας. Τότε δεν θα έχετε την υποστήριξη που χρειάζεστε και θα αισθάνεσθε μοναξιά και κατάθλιψη».

Αυτό είναι ένα απειλητικό πράγμα για να ακούσει ένας κυρίαρχος πελάτης, αλλά και πάλι, αυτό είναι το είδος της απάντησης που μπορεί να τον βοηθήσει να δει τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο και να αλλάξει τη συμπεριφορά του, έτσι ώστε να είναι πιο πιθανό να πάρει βοήθεια για το λόγο που ήρθε στη θεραπεία.

 

 Η μη συμπληρωματικότητα είναι δυσάρεστη, μπορεί να απειλήσει τις σχέσεις και θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή.

 

Εάν είστε πάντα ζεστοί και φιλικοί σε ένα κρύο και απότομο πρόσωπο, μπορεί να γίνετε ένας αδύναμος χαρακτήρας. Η αντιμετώπιση της κυριαρχίας με κυριαρχία μπορεί να οδηγήσει σε έναν καυγά, ενώ όντας υποχωρητικοί με ένα υποτακτικό άτομο μπορεί να οδηγηθείτε σε αδράνεια και πλήξη. Αν χρησιμοποιήσετε διάφορες στρατηγικές στις διαπροσωπικές σας σχέσεις σε οποιαδήποτε μορφή, τότε θα νιώθετε τη σχέση ψεύτικη και χειραγωγημένη.

Ωστόσο, στην ψυχοθεραπεία, η ιδέα είναι ότι περιστασιακά οι μη συμπληρωματικές στιγμές με μεγάλο αντίκτυπο, μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο στο πλαίσιο μιας σχέσης εμπιστοσύνης και η αρχή αυτή γενικεύεται επίσης και σε άλλες σχέσεις.


Πηγή: www.npr.org

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...