Νικολία Ζωμένου

Κακοποιητική αγάπη

Κακοποιητική αγάπη

Νικολία Ζωμένου
γυναίκα βιώνει κακοποιητική αγάπη
Image credit: Ivan Samkov / pexels.com

Ακούγεται κάπως οξύμωρη η φράση «κακοποιητική αγάπη». Είναι δυνατόν η αγάπη να είναι κακοποιητική; Υπάρχει κακοποιητική αγάπη; Χωράει μια λέξη που υποδηλώνει κάποια μορφή βίας δίπλα στην αγάπη;


Η αγάπη είναι το υπέρτατο συναίσθημα, ανώτερο όλων. Η λέξη αγάπη εσωκλείει μια αγνότητα στο συναίσθημα, τις προθέσεις και τις ενέργειές μας. Η αγάπη εκδηλώνεται με τρυφερότητα, με φροντίδα και νοιάξιμο, με πάθος και προστατευτικότητα. Η αγάπη κρύβει ενθουσιασμό, θαυμασμό, χαρά, ικανοποίηση, συμπάθεια κι εκτίμηση. Η αγάπη συνεπάγεται κατανόηση, αλληλεγγύη, αποδοχή, ασφάλεια, σεβασμό και ειλικρίνεια. Αγάπη σημαίνει πίστη, ελπίδα, δύναμις, ευγνωμοσύνη, ελευθερία…

Μπορεί να πρόκειται για αγάπη όταν δεν υπάρχει ειλικρίνεια σε ένα ζευγάρι; Όταν ανάμεσά τους χωράει το ψέμα, η απάτη και η χειριστικότητα; Είναι αγάπη όταν ζεις μέσα στο ψέμα; Είναι αγάπη όταν υπάρχει απιστία; Πώς αγαπάς έναν άνθρωπο και συνειδητά τον κοροϊδεύεις, τον απατάς, τον πληγώνεις; Πώς μπορεί να υπάρχει αγάπη χωρίς σεβασμό; Πώς αγαπάς έναν άνθρωπο όταν τον μειώνεις, τον βρίζεις, τον υποτιμάς και τον εξευτελίζεις;

Πώς μιλάς για αγάπη όταν θέλεις να ελέγχεις και να εξουσιάζεις τον άλλο; Όταν θεωρείς πως ο άλλος άνθρωπος είναι κτήμα σου, σού ανήκει κι εσύ έχεις την απαίτηση ή το «θείο δικαίωμα» να αποφασίζεις εκ μέρους του άλλου; Τι θα φοράει, τι θα λέει, σε ποιον θα μιλάει, πότε έχει το δικαίωμα να βγαίνει χωρίς τη συνοδεία σου, έχει καν το δικαίωμα να βγαίνει χωρίς εσένα (;!), με ποιους θα του επιτρέψεις να βγει, υπό ποιες προϋποθέσεις…; Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται, με ποιους μπορεί να συναναστρέφεται; Πώς πρέπει να είναι η ζωή του άλλου; Πώς θέλεις εσύ να ορίσεις, καθορίσεις, αποφασίσεις για το μέλλον του «ανθρώπου» σου. «Για το καλό του».

Στερείς σε κάποιον την ελεύθερη βούληση για το καλό του. Γιατί εσύ θεωρείς πως ξέρεις καλύτερα ποιο είναι το καλό του. Γιατί καυχιέσαι πως θέλεις να προστατέψεις τον άνθρωπό σου από αυτούς που ενδεχομένως προσπαθήσουν να τον εκμεταλλευτούν, να τον εξαπατήσουν, να τον κοροϊδέψουν…

Από όλους αυτούς τους κακόβουλους ανθρώπους που ο ίδιος δεν είναι σε θέση να αφουγκραστεί κι εσύ οφείλεις να «του ανοίξεις τα μάτια». Να προσέχει. Γιατί μόνο εσύ τον νοιάζεσαι πραγματικά. «Για το καλό του». Ή μήπως ενεργείς για το δικό σου καλό; Για το δικό σου συμφέρον;

Το κίνητρό σου λες πως είναι η «αγάπη». Μια αγάπη εγκλωβιστική. Αποπνικτική. Που στερεί στον άλλο το δικαίωμα να υπάρχει και να ζει σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες κι επιλογές. Μια αγάπη δίχως σεβασμό των προσωπικών ορίων του άλλου. Των αναγκών του, των επιθυμιών του, των συναισθημάτων του.

Μια αγάπη που δεν δίνει στον άλλο το χώρο να εκφραστεί, να αναπτυχθεί, να εξελιχθεί και να κοινωνικοποιηθεί. Μια αγάπη καταπιεστική, χωρίς εμπιστοσύνη, ζηλόφθονη κι ανασφαλή, γεμάτη κτητικότητα. Μια αγάπη άνιση. Δίχως δικαιώματα, μόνο υποχρεώσεις κι απαιτήσεις.

Μια αγάπη που ενίοτε, ίσως και να μην δίνει στον άλλο το περιθώριο να συναναστρέφεται και άλλους ανθρώπους, πέρα από εσένα. Μια αγάπη που δεν αναγνωρίζει τις συναισθηματικές ανάγκες του συντρόφου. Που σιγά-σιγά και μεθοδικά, τον αποκόπτει από τον περίγυρό του, από τους φίλους και την οικογένειά του…

Από ανθρώπους που θα μπορούσαν να σταθούν δίπλα του ουσιαστικά, να τον ενθαρρύνουν και να τον (υπο)στηρίξουν. Που θα μπορούσαν, πιθανότατα, ακόμα και να σταθούν εμπόδιο στα σχέδιά σου κάποια στιγμή, προσπαθώντας να απομακρύνουν τον άλλο από την κακοποιητική δίνη της συμπεριφοράς σου που τον έχει ρουφήξει χωρίς καν να το καταλάβει.

Αγάπη βαφτίζεις το κίνητρό σου/του. Είναι; Μπορείς να μιλάς για αγάπη όταν υπάρχει κακοποίηση; Είτε είναι λόγια που πληγώνουν είτε είναι πράξεις; Βία. Ωμή βία. Βία που προβάλλεται ως απόρροια της «λανθασμένης συμπεριφοράς» του θύματος. «Νομίζεις ότι θέλω να σε βρίζω; Νομίζεις ότι θέλω να σε χτυπάω; Αφού εγώ σ’αγαπάω! Μόνο εγώ. Κοίτα, όμως, τι προκάλεσες με τη συμπεριφορά σου…Κοίτα πώς με ανάγκασες να σου φερθώ! Αν δεν είχες πει/κάνει αυτό….τίποτα δεν θα είχε συμβεί…Εσύ το επέλεξες. Εσύ φταις για το ξέσπασμά μου…Αλλά επειδή σε αγαπάω και ξέρω ότι κι εσύ με αγαπάς και θέλεις να είμαστε ευτυχισμένοι, την επόμενη φορά θα προσέξεις περισσότερο τη συμπεριφορά σου…»

Το θύμα φταίει ε; Το θύμα έκανε κάπου λάθος και έπρεπε να έχει συνέπειες. «Άξιζε» ό, τι έπαθε. Αν απλώς ακολουθούσε τους κανόνες, τις οδηγίες, τις εντολές, τίποτα δεν θα είχε συμβεί, σωστά; Ας πρόσεχε, να μην παράκουε τον θύτη, που δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί την υπέρμετρη αγάπη που κρύβει μέσα του και την ξεσπά τυφλά με βία.


Διαβάστε σχετικά: Εννέα σημάδια που αποδεικνύουν ότι μπερδεύεις την αγάπη με την κακοποίηση


Βία σωματική, βία σεξουαλική, βία λεκτική. Είτε το θύμα της είναι μια γυναίκα είτε είναι ένας άνδρας. Η βία δεν έχει φύλο. Όλοι είμαστε εν δυνάμει θύματα μιας κακοποιητικής αγάπης. Αν και σαφώς δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων βίαιης συμπεριφοράς, είναι γυναίκες.

«Από αγάπη υπερβολική». «Τη σκότωσε γιατί την αγαπούσε…» Με τι θράσος τολμάμε να βάζουμε στην ίδια πρόταση την αγάπη και μια εγκληματική συμπεριφορά; Πώς τολμάει ο οποιοσδήποτε να δικαιολογεί μια εγκληματική πράξη, μια δολοφονία, με το κίνητρο της αγάπης; Είναι δυνατόν να δεχόμαστε πως η αγάπη σκοτώνει; Ή κακοποιεί; Έτσι ορίζουμε την αγάπη; Και στο βωμό της αγάπης (απο)δεχόμαστε οποιαδήποτε συμπεριφορά, φτάνοντας στο σημείο να θυσιάσουμε ακόμα και ανθρώπινες ζωές; Ανθρώπινες ψυχές;

Είναι δυνατόν να δεχόμαστε πως η αγάπη υφίσταται με την προϋπόθεση «να ζεις, να μιλάς, να αναπνέεις σύμφωνα με τους όρους μου, αλλιώς θα σε τιμωρήσω, θα σε χτυπήσω, θα σε σκοτώσω»; Είναι αγάπη όταν ο ένας από τους δύο πρέπει διαρκώς να ικανοποιεί τον άλλο ή/και τις παράλογες απαιτήσεις του, με το φόβο της τιμωρίας; Με το φόβο για το πώς θα ξεσπάσει το θυμό του την επόμενη φορά; Ή ακόμα και με την απειλή;

Υπάρχει αγάπη χωρίς συμπόνια και χωρίς ενσυναίσθηση; Χωρίς νοιάξιμο και φροντίδα εκατέρωθεν; Υπάρχει αγάπη όταν μπαίνεις στη νοοτροπία του να πληγώσεις τον άλλο; Να πεις και να κάνεις κάτι μόνο και μόνο για να τον πονέσεις; Είναι η αγάπη σκληρή κι εκδικητική; Είναι η αγάπη ανταγωνισμός για το ποιος θα πληγώσει τον άλλο περισσότερο;

Τέτοιου είδους πράξεις, πηγάζουν απ’ το συναίσθημα της αγάπης; Είναι εφικτό να ζητήσουμε μια «συγγνώμη» και να τα «βρούμε» και την επόμενη φορά που θα υπάρξει κάποια προστριβή ανάμεσά μας, να θέλουμε πάλι να βγάλουμε ο ένας τα μάτια του άλλου;

Αυτό δεν είναι αγάπη, είναι τοξικότητα. Ξέρω ότι σου κάνω κακό, αλλά δεν μπορώ να σε αφήσω να φύγεις. Ή δεν θέλω. Ο άνθρωπός μας, βγάζει την καλύτερη πλευρά του εαυτού μας στην επιφάνεια. Και αυτό οφείλει να είναι αμοιβαίο σε μια σχέση. Όταν βγαίνει στην επιφάνεια μια πλευρά θυμωμένη, οργισμένη, πληγωμένη και κακοποιητική απέναντι στον άλλο, τότε δεν μιλάμε για αγάπη.

Οι κακοποιητικές συμπεριφορές, όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχολογικά, μόνο αγάπη δεν μαρτυρούν. Και να μην ξεχνάμε: η ψυχολογική βία είναι πάντα πιο κεκαλυμμένη και δυσδιάκριτη από τις άλλες μορφές βίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι λιγότερο σημαντική ή και επιζήμια. Κι επιπλέον, η λεκτική βία, είναι συχνά η αφετηρία και για τις υπόλοιπες μορφές βίας. Σήμερα, η κακοποίηση είναι λεκτική. Αύριο; Με ποια φορεσιά θα ξεσπάσει η βιαιότητα; Και πόσο μοιραία μπορεί να αποβεί μια εκδήλωση βίας;

Συχνά οι άνθρωποι στέκονται στην πρότερη εικόνα της αγάπης, σε αυτή που ίσως αρχικά είχαν για τη σχέση τους και αδυνατούν να δουν την πραγματικότητα. Το τι μπορεί να ισχύει πλέον. Γαντζώνονται σε μια ανεδαφική εικόνα της αγάπης που δεν υφίσταται πια και δικαιολογούν συμπεριφορές και λόγια κακοποιητικά με το πρόσχημα της αγάπης.

Μα αφού μ’ αγαπάει… Ίσως σε αγαπούσε. Ίσως και να μη σε αγάπησε ποτέ. Γιατί μπορεί και να μην ξέρει τι πάει να πει «αγάπη». Και πλέκοντας την εικόνα της αγάπης, μένεις νοερά εκεί και δεν βλέπεις τα λόγια και τις πράξεις που σε δηλητηριάζουν λίγο λίγο.

Στην αγάπη δεν χωράει η απάτη ούτε η κοροϊδία.

Στην αγάπη δεν υπάρχει βία, τιμωρία και χειριστικότητα.

Στην αγάπη δεν υπάρχει αδιαφορία και ασέβεια.

Η αγάπη δεν σε πνίγει, δεν σε φυλακίζει, δεν σε πονά.

Η αγάπη δεν σε σκοτώνει.

Η αγάπη σε ενώνει, σε εξυψώνει.

Η αγάπη σ’ελευθερώνει.


*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...