Θέλετε να γνωρίσετε τι βρίσκεται πίσω από το θυμό;
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να απευθύνονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας, άνθρωποι που δυσκολεύονται, όπως λένε, να διαχειριστούν το θυμό τους, ή άνθρωποι που μας μιλούν για τη δυσκολία τους να επικοινωνήσουν με πρόσωπα στο περιβάλλον τους, επειδή εκείνα θυμώνουν πολύ εύκολα.
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με άρθρα για την τοξικότητα του θυμού και υπάρχουν πολλά σεμινάρια και ομιλίες για το πώς μπορεί κανείς να διαχειριστεί αυτό το συναίσθημα. Αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος, ωστόσο αυτό που δε φαίνεται να ακούγεται εξίσου συχνά, είναι πώς και προκύπτει ο θυμός και τι θέλει να μας πει.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί κανείς να θυμώνει εύκολα. Ο θυμός, όταν είναι πολύ έντονος, συνήθως συνδέεται με κάτι δικό μας. Για παράδειγμα, αν ένας άνθρωπος έχει μεγαλώσει σε μία οικογένεια όπου όλοι ήταν τελειομανείς, είναι πολύ πιθανό να περάσει τη ζωή του προσπαθώντας να κάνει τα πάντα σωστά και τυπικά. Έτσι, αν τύχει να συνδιαλλαγεί με έναν άνθρωπο που για τους δικούς του λόγους είναι ασυνεπής, ανέμελος και φαινομενικά δίχως πολλές έγνοιες, το πιο πιθανό είναι να θυμώσει μαζί του.
Αυτό συμβαίνει επειδή ό,τι έχουμε μάθει να 'πολεμάμε' μέσα μας, το 'πολεμάμε' και όταν το δούμε και απέναντί μας. Στο παραπάνω παράδειγμα, ο άνθρωπος αυτός έχει μάθει να 'πολεμά' ο,τιδήποτε παρεκκλίνει από τον ορισμό του για την τελειότητα. Ο λόγος λοιπόν που θυμώνουμε, συχνά έχει να κάνει με τη δική μας ιστορία και όχι τόσο με αυτό που κάνει ο απέναντί μας.
Ένας ακόμη λόγος που θυμώνουμε, είναι επειδή μερικές φορές είναι πιο εύκολο από το να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να βιώσει άλλα συναισθήματα, όπως οι ενοχές ή η λύπη. Όταν κάποιο συναίσθημα γίνεται αβάσταχτο και μοιάζει ότι θα μας διαλύσει, με έναν ασυνείδητο τρόπο το μετατρέπουμε σε κάτι άλλο, σε κάτι που μπορούμε να διαχειριστούμε. Γι' αυτό συχνά βλέπουμε ανθρώπους που, ενώ φαίνεται ότι έχουν σφάλλει, επιμένουν να επιτίθενται και να θυμώνουν.
Όταν ο θυμός είναι πολύ μεγάλος σε έναν άνθρωπο, είναι πολύ πιθανό κάποια στιγμή στη ζωή του να είχε κακοποιηθεί. Έτσι, αφενός έχει διδαχθεί ότι η ο θυμός είναι ένας αποδεκτός τρόπος για να επικοινωνήσει και να σχετιστεί με τους άλλους, αφετέρου αποκτά μια χρόνια αγανάκτηση επειδή δε φροντίζεται• νιώθει προδοσία και εγκατάλειψη. Μεγαλώνοντας, η αγανάκτηση μετατρέπεται σε θυμό. Ακόμη, σε πολλές περιπτώσεις ένα παιδί υιοθετεί το θυμό του γονιού του και τον κουβαλά σε όλη του τη ζωή.
Διαβάστε σχετικά: Μετατρέποντας το θυμό σε συμπόνια
Είναι γεγονός ότι τα παιδιά ταυτίζονται με το συναίσθημα των γονιών τους• αν κανείς προσέξει, θα παρατηρήσει ότι τα παιδιά στρέφουν αυτόματα το κεφάλι τους για να κοιτάξουν τους γονείς τους, όταν υπάρχει κάποιο αξιοσημείωτο συμβάν. Ανάλογα με την αντίδραση των γονιών, προσαρμόζεται και η δική τους. Αν εκείνοι είναι χαρούμενοι, το ίδιο θα είναι και το παιδί. Αν θυμώσουν, θα θυμώσει κι εκείνο.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο θυμός είναι ένα από τα πέντε βασικά στάδια του πένθους, μαζί με την άρνηση, τη διαπραγμάτευση, την κατάθλιψη και την αποδοχή. Κι ενώ δεν είναι ένα συναίσθημα στο οποίο είναι να μείνει κανείς για πάντα, δε μπορούμε να παραβλέψουμε ότι είναι ένα αναγκαίο πέρασμα προς την αποδοχή της πραγματικότητας.
Όλα τα παραπάνω, σίγουρα δε σημαίνουν ότι είναι να ανεχόμαστε το θυμό των άλλων σε κάθε περίπτωση• έχοντας όμως μια ιδέα για το τι μπορεί να τον πυροδοτεί, ίσως είναι βοηθητικό στο να αποφασίσουμε πώς θέλουμε να διαχειριστούμε αυτό που συμβαίνει. Ο θυμός δεν είναι ευχάριστο συναίσθημα, ούτε για εκείνον που το βιώνει, ούτε για τους γύρω του. Όταν είναι πολύ έντονος, ίσως λειτουργεί και σαν σύμπτωμα: μας προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά.
Δε βοηθά να καταπιέζουμε αυτά που νιώθουμε, καθώς είναι βέβαιο ότι θα βρουν ένα τρόπο να εκφραστούν• οι κρίσεις πανικού, οι φοβίες, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, συνήθως μας προειδοποιούν ότι ήρθε η ώρα να συζητήσουμε αυτό που αποφεύγουμε. Ο θυμός δε, αν δεν εκφραστεί, θα στραφεί στον εαυτό μας, συχνά μέσω εξαρτήσεων, διατροφικών διαταραχών, έκθεσης του εαυτού μας σε κίνδυνο, συναισθηματικής απόσυρσης κλπ.
Σε άλλες περιπτώσεις, όταν ο θυμός φθάνει να είναι φονικός, ο ψυχισμός δεν το αντέχει και το άτομο τον απωθεί, στρέφεται στη φιλοσοφία για να απαντήσει τα ερωτήματά του και επιστρέφει σε μία παθητική λειτουργία.
Είναι λοιπόν χρήσιμο να εκφράζουμε το θυμό μας, αλλά κυρίως να τον επεξεργαζόμαστε. Να επιχειρούμε να κατανοήσουμε ποιες διεργασίες μας οδηγούν σε αυτόν και να δουλεύουμε με τον εαυτό μας χωρίς να εξαπολύουμε επίθεση σε κανένα συναίσθημά μας.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
