Ένα νέο μοντέλο ηλεκτρονικού υπολογιστή σχεδιασμένο από ερευνητές του Ohio State University μπορεί να αναγνωρίσει 21 εκφράσεις του προσώπου, ακόμα και αυτές που είναι φαινομενικά αντιφατικές, όπως "δυστυχισμένα θυμωμένος" και "ευτυχισμένα αηδιασμένος".
Το πειραματικό μοντέλο είναι σε θέση να αντιστοιχεί με πολύ μεγάλη ακρίβεια το ανθρώπινο συναίσθημα και ίσως ακόμη και να βοηθήσει στη διάγνωση και στη θεραπευτική υποστήριξη ψυχοπαθολογικών διαταραχών όπως ο αυτισμός και η διαταραχή μετα-τραυματικού στρες.
"Έχουμε προχωρήσει πέρα από τις εκφράσεις του προσώπου για τα απλά συναισθήματα, όπως «ευτυχισμένος» ή «λυπημένος». Βρήκαμε μια ισχυρή συνάφεια στο πώς οι άνθρωποι κινούν τους μυες του προσώπου τους και εκφράζουν 21 νέες κατηγορίες των συναισθημάτων", δήλωσε ο Aleix Martinez, Ph.D., Γνωστικός Ψυχολόγος και αναπληρωτής καθηγητής των Ηλεκτρικών και Μηχανικών υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Ohio State. "Αυτό που βρήκαμε είναι απλά εκπληκτικό. Μας λέει ότι αυτά τα 21 τα συναισθήματα, εκφράζονται με τον ίδιο τρόπο σχεδόν από όλους τους ανθρώπους, τουλάχιστον στη δική μας κουλτούρα".
Για αιώνες, οι μελετητές είχαν προσπαθήσει να καταλάβουν το πώς και γιατί τα πρόσωπά μας προδίδουν τα συναισθήματά μας, από την ευτυχία στη λύπη αλλά και σε όλη τη διάρκειά τους. Σήμερα, η έρευνα έχει απασχολήσει τους γνωστικούς επιστήμονες που θέλουν να συνδέσουν τις εκφράσεις του προσώπου με τα συναισθήματα, ώστε να εντοπίσουν τα γονίδια και τις νευρικές οδούς που διαχειρίζονται το συναίσθημα στον εγκέφαλο.
"Μέχρι τώρα, οι γνωστικοί επιστήμονες έχουν περιορίσει την έρευνά τους σε έξι βασικά συναισθήματα: χαρά, λύπη, φόβο, θυμό, έκπληξη, αηδία κυρίως επειδή οι εκφράσεις του προσώπου μας πίστευαν ότι έδειχναν το αυτονόητο", εξήγησε o Martinez. "Αλλά η αποκωδικοποίηση του εγκεφάλου ενός ατόμου λειτουργώντας μόνο με έξι κατηγορίες είναι σαν να ζωγραφίζεις ένα πορτρέτο μόνο με τα βασικά χρώματα. Μπορεί να παρέχει μια αφηρημένη εικόνα του προσώπου, αλλά δεν είναι ρεαλιστική".
"Στη γνωσιακή επιστήμη, έχουμε αυτή τη βασική υπόθεση ότι ο εγκέφαλος είναι ένας υπολογιστής. Έτσι, θέλουμε να βρούμε τον αλγόριθμο που εφαρμόζεται στον εγκέφαλό μας και που μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε το συναίσθημα στις εκφράσεις του προσώπου", δήλωσαν οι ψυχολόγοι ερευνητές. "Στο παρελθόν, όταν προσπαθούσαμε να αποκωδικοποιήσουμε αυτόν το αλγόριθμο χρησιμοποιώντας μόνο τα έξι βασικά συναισθήματα, συναντούσαμε τεράστια δυσκολία. Ας ελπίσουμε τώρα ότι με την προσθήκη περισσότερων κατηγοριών , θα έχουμε έναν καλύτερο τρόπο αποκωδικοποίησης και ανάλυσης του αλγορίθμου στον εγκέφαλο".
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, φωτογραφήθηκαν 230 εθελοντές (κυρίως φοιτητές - 130 γυναίκες, 100 άνδρες), κάνοντας γκριμάτσες ως απάντηση σε λεκτικά ερεθίσματα, όπως "έχεις μία μεγάλη απροσδόκητη είδηση" (ευτυχισμένη έκπληξη) ή "μυρίζεις μια άσχημη μυρωδιά " (αηδία). Καθώς οι ερευνητές ταξινομούσαν τις 5000 εικόνες που προέκυψαν, έβαλαν εμφανή σημάδια-ορόσημα στους μύες του προσώπου, όπως στις γωνίες του στόματος ή στην εξωτερική άκρη του φρυδιού. Τελικά εντόπισαν 21 συναισθήματα: τα έξι βασικά συναισθήματα καθώς και τα συναισθήματα που υπάρχουν ως συνδυασμοί αυτών των συναισθημάτων, όπως "ευτυχισμένη έκπληξη" ή "λυπημένος θυμός".
Οι ψυχολόγοι ερευνητές αναφέρονται σε αυτούς τους συνδυασμούς ως "ενωτικά" συναισθήματα. Για παράδειγμα, με το συναίσθημα "ευτυχισμένα έκπληκτος" μπορεί να εκφράστει κανείς όταν λάβει ανέλπιστα καλές ειδήσεις και ο "λυπημένα θυμωμένος" θα μπορούσε να είναι η έκφραση που παίρνουμε όταν μας θυμώνει κάποιος που μας ενδιαφέρει.
Αν και το μοντέλο σχεδιάστηκε για τη βασική έρευνα στη γνωστική ικανότητα, ο Martinez μπορεί να προβλέψει πιθανές εφαρμογές στη θεραπεία των διαταραχών που περιλαμβάνουν συναισθηματικά ερεθίσματα, όπως στη διαταραχή μετατραυματικού στρες ή μια έλλειψη αναγνώρισης των συναισθημάτων άλλων ανθρώπων, όπως στον αυτισμό.
"Για παράδειγμα, αν στη διαταραχή μετατραυματικού στρες οι άνθρωποι είναι πιο εστιασμένοι στο θυμό και φόβο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα συντονιστούν με όλα τα ενωτικά συναισθήματα που περιλαμβάνουν θυμό ή φόβο και ίσως να είναι υπερ- συντονισμένοι με κάτι σαν "θυμωμένα φοβισμένοι"; Ποια είναι τα μονοπάτια, οι χημικές ουσίες του εγκεφάλου που ενεργοποιούν αυτά τα συναισθήματα; Μπορούμε να κάνουμε περισσότερες υποθέσεις τώρα και να τις ερευνήσουμε στη συνέχεια" είπε.
"Στη συνέχεια, τελικά μπορούμε να αρχίσουμε να κατανοούμε αυτές τις διαταραχές πολύ καλύτερα και να αναπτύξουμε θεραπείες ή φάρμακα για να ανακουφίσουμε τους ανθρώπους που υποφέρουν από αυτές".
Πηγή: pnas.org
