Οι εκφράσεις μας μπορεί να μην παρέχουν αξιόπιστες ενδείξεις συναισθημάτων και δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε μόνο τις εκφράσεις των άλλων για να βγάλουμε γρήγορα συμπεράσματα.
Η αλληλεπίδραση με τους άλλους αποτελεί σχεδόν πάντα ένα παιχνίδι «διαβάσματος» και ανταλλαγής σημάτων. Πιστεύουμε ότι ένα χαμόγελο εκφράζει τη χαρά και έτσι προσφέρουμε και εμείς ένα χαμόγελο σε ανταπόδοση. Πιστεύουμε ότι ένα συνοφρύωμα δείχνει λύπη και ίσως θελήσουμε να κάνουμε το άτομο με αυτό το συναίσθημα, να ευθυμήσει.
Κάποιες επιχειρήσεις προσπαθούν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία, προκειμένου να προσδιορίσουν την ικανοποίηση των πελατών μέσα από τις εκφράσεις του προσώπου τους. Ωστόσο, οι εκφράσεις προσώπου ίσως να μην είναι αξιόπιστοι δείκτες των συναισθημάτων, σύμφωνα με νέα έρευνα. Στην πραγματικότητα, καλύτερα να μην εμπιστευόμαστε ποτέ το πρόσωπο.
Η ερώτηση που έκαναν ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, είναι: Μπορούμε να ανιχνεύσουμε με ακρίβεια το συναίσθημα από τις εκφράσεις του προσώπου; Και το βασικό συμπέρασμα είναι ότι, όχι, δεν μπορούμε.
Οι ερευνητές ανέλυσαν την κίνηση των μυών στο ανθρώπινο πρόσωπο και τις συνέκριναν με τα πραγματικά συναισθήματα. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι οι προσπάθειες να ανιχνεύσουμε ή να προσδιορίσουμε τα συναισθήματα με βάση τις εκφράσεις του προσώπου, δεν απέδωσαν.
Διαβάστε σχετικά: Υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος να αναγνωρίσετε τα συναισθήματα των άλλων: ακούστε τους
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές εκφράσεις, οι οποίες βασίζονται στο πλαίσιο και στο πολιτισμικό υπόβαθρό του, υποστηρίζουν οι ερευνητές. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι όσοι χαμογελάνε δεν είναι απαραίτητα χαρούμενοι, όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν χαμογελάνε, δεν είναι απαραίτητα δυστυχισμένοι. Ακόμη και αν είσαι χαρούμενος μια ολόκληρη μέρα, δεν προχωράς στο δρόμο έχοντας διαρκώς ένα χαμόγελο στο πρόσωπό σου. Απλά αισθάνεσαι χαρούμενος.
Είναι, επίσης, αλήθεια, δηλώνουν οι ερευνητές, ότι ορισμένες φορές, οι άνθρωποι χαμογελούν από υποχρέωση στους κοινωνικούς κανόνες. Αυτό εγγενώς δεν αποτελεί πρόβλημα, καθώς οι άνθρωποι, ασφαλώς, έχουν το δικαίωμα να «φορούν» ένα χαμόγελο για τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως, κάποιες εταιρείες έχουν ξεκινήσει να αναπτύσσουν τεχνολογίες για να αναγνωρίζουν τις κινήσεις των μυών του προσώπου των πελατών τους και να «αντιστοιχούν» συναίσθημα ή πρόθεση σε αυτές τις κινήσεις.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε κάποιες από αυτές τις τεχνολογίες και βρήκε ότι σε μεγάλο βαθμό είναι ανεπαρκείς.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορούν να ανιχνεύσουν εάν κάποιος είναι ένοχος για ένα έγκλημα ή όχι, ή εάν ένας μαθητής προσέχει στην τάξη, ή εάν ένας πελάτης είναι ικανοποιημένος μετά από μια αγορά. Αυτό όμως που έδειξε η έρευνά μας είναι ότι τέτοιου είδους ισχυρισμοί δεν έχουν καμία βάση. Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος με τον οποίο μπορείς να βγάλεις τέτοια συμπεράσματα και κάτι τέτοιο μπορεί να είναι επικίνδυνο, προσθέτουν.
Ο κίνδυνος βρίσκεται στην πιθανότητα του να «χάσουμε» το πραγματικό συναίσθημα ή την πρόθεση του άλλου ατόμου και στη συνέχεια να λάβουμε αποφάσεις σχετικές με το μέλλον ή τις ικανότητες του.
Για παράδειγμα, αναλογιστείτε το περιβάλλον μιας σχολικής αίθουσας όπου μια δασκάλα υποθέτει ότι ένας μαθητής δεν προσέχει στο μάθημα, εξαιτίας της έκφρασης στο πρόσωπο του. Ίσως να έχει την προσδοκία από τον μαθητή να χαμογελάει και να γνέφει καταφατικά, εφόσον προσέχει στο μάθημα.
Όμως, αυτός ο μαθητής, για λόγους που η δασκάλα δεν καταλαβαίνει, ίσως για πολιτισμικούς λόγους ή για λόγους συνθηκών, να ακούει προσεκτικά, αλλά να μην χαμογελάει καθόλου. Θα ήταν λάθος, σύμφωνα με τους ερευνητές, για την δασκάλα να απορρίψει αυτόν τον μαθητή, εξαιτίας των εκφράσεων του προσώπου του.
Έχοντας αναλύσει τα δεδομένα σχετικά με τις εκφράσεις προσώπου και το συναίσθημα, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν αρκούν μόνο οι εκφράσεις για τη σωστή ανίχνευση του συναισθήματος.
Το χρώμα του προσώπου, για παράδειγμα, μπορεί επίσης να προσφέρει βοηθητικές ενδείξεις.
Αυτό που έδειξε η έρευνα είναι ότι, όταν βιώνουμε ένα συναίσθημα, ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει πεπτίδια, κυρίως ορμόνες οι οποίες αλλάζουν την κυκλοφορία και την σύσταση του αίματος, και επειδή το πρόσωπο είναι γεμάτο από αυτά τα πεπτίδια, αλλάζει χρώμα, δηλώνουν οι ερευνητές.
Το ανθρώπινο σώμα, όπως για παράδειγμα η στάση του σώματος, μπορούν να προσφέρουν επιπρόσθετα στοιχεία. Οι συνθήκες επίσης διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, προσθέτουν.
Σε ένα πείραμα, οι ερευνητές έδειξαν στους συμμετέχοντες μια εικόνα η οποία εστίαζε στο έντονα κόκκινο πρόσωπο ενός άντρα, ο οποίος είχε το στόμα του ανοιχτό και ήταν έτοιμος να βγάλει μια εμφανή κραυγή.
Όταν οι συμμετέχοντες κοίταξαν την εικόνα, προφανώς να σκέφτηκαν ότι αυτός ο τύπος είναι πολύ εκνευρισμένος ή πολύ οργισμένος με κάτι, ότι είναι θυμωμένος και ουρλιάζει, δηλώνουν οι ερευνητές. Όταν, όμως, είδαν ολόκληρη την εικόνα, αντιλήφθηκαν ότι ήταν απλά ένας ποδοσφαιριστής που πανηγύριζε ένα γκολ του.
Εξετάζοντας το πλαίσιο που βρισκόταν, είναι ξεκάθαρο ότι ο άντρας ήταν πολύ χαρούμενος. Αλλά αν απομονώσουμε το πρόσωπό του, φαίνεται σχεδόν επικίνδυνος.
Οι πολιτισμικές προκαταλήψεις, επίσης, παίζουν ρόλο.
Διαβάστε σχετικά: Μαθαίνοντας να επικοινωνούμε λειτουργικά – Α΄Μέρος
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι άνθρωποι τείνουν να χαμογελούν πολύ, λέει η ερευνητική ομάδα. Απλά δηλώνουν ότι είναι φιλικοί. Ωστόσο σε άλλες κουλτούρες, αυτή πράξη σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Σε κάποια κουλτούρα, εάν κάποιος τριγύριζε στο σουπερμάρκετ χαμογελώντας σε όλους, ίσως και να τον χαστούκιζαν.
Τα ευρήματα της έρευνας θα μπορούσαν να υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι, από τους υπεύθυνους προσλήψεων μέχρι τους καθηγητές και τους δικαστικούς ψυχολόγους, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους πολλά περισσότερα στοιχεία από μια απλή έκφραση του προσώπου που αξιολογούν.
Και ενώ οι ερευνητές δηλώνουν ότι η ανάπτυξη αλγορίθμων υπολογιστή που θα οδηγούν στην κατανόηση των κοινωνικών ενδείξεων και την πρόθεση ενός ατόμου, μπορεί να είναι ιδιαίτερα βοηθητική, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε δύο σημαντικά πράγματα σχετικά με αυτήν την τεχνολογία.
Το πρώτο είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ να παρέχουν 100% ακρίβεια. Και το δεύτερο είναι ότι επειδή η αποκωδικοποίηση της πρόθεσης ενός ατόμου υπερβαίνει την έκφραση του προσώπου του, είναι σημαντικό οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται να το λαμβάνουν υπόψη τους.
Πηγή: sciencedaily.com
Απόδοση: Χριστοδουλάκη Ελένη - Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
