Το «να ξεχνάς και να συγχωρείς» δεν είναι πάντα μία καλή συμβουλή. Εξάλλου, η μνήμη δεν λειτουργεί κατά βούληση και η συγχώρεση απαιτεί χρόνο. Επιπλέον, κάποιες φορές ακόμα κι αν γνωρίζετε ότι είναι η πιο υγιής επιλογή, απλά δεν μπορείτε να το κάνετε.
Μερικές φορές συμβαίνει το εξής: δεν μπορείς ούτε να συγχωρήσεις ούτε να ξεχάσεις. Παρ’ όλο που γνωρίζεις ότι η ιδανική, η υγιέστερη και ακόμα η πιο απαραίτητη ενέργεια θα ήταν να συγχωρήσεις και να γυρίσεις σελίδα, δεν μπορείς να το κάνεις. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει κανένα μαγικό κόλπο για να το πετύχεις και δεν είναι πάντα τόσο απλό. Στην πραγματικότητα, μερικές φορές μπορεί να μην θέλεις καν να το κάνεις.
Όλοι έχουμε βιώσει κακές εμπειρίες. Κουβαλάς μαζί σου τα σημάδια της απογοήτευσης και τα θραύσματα των τραυματικών εμπειριών. Επιπλέον, πιθανότατα έχεις προσφέρει συγχώρεση πολλές φορές. Ωστόσο, ορισμένες εμπειρίες αφήνουν μια μόνιμη εγκοπή στην καρδιά σου μαζί με τα απομεινάρια του σιωπηλού πόνου.
Κάποιες μνησικακίες διαρκούν δεκαετίες και στοιχεία του παρελθόντος σου συχνά, σε ακολουθούν στο παρόν. Ωστόσο, αυτού του είδους η ύπαρξη δεν είναι ούτε άνετη ούτε υγιής. Πράγματι, οτιδήποτε επιμένει, αντιστέκεται και θολώνει την ικανότητά σου να εμπιστευτείς ξανά τη ζωή και τους ανθρώπους, απομακρύνει τα αισθήματα ευζωίας και ευτυχίας.
Υπάρχει, ίσως, ένα κλειδί για να ξεπεραστεί αυτού του είδους η κατάσταση;
Γιατί δεν μπορείς να συγχωρήσεις ή να ξεχάσεις;
Η συμβουλή «Συγχώρα και ξέχασέ το» ακούγεται πολύ συχνά. Είναι σαν μια πολιτιστική άποψη με την οποία έχετε μεγαλώσει και την οποία έχετε ενσωματώσει στο νοητικό σας μητρώο. Μάλιστα, ορισμένες ανατολικές χώρες βλέπουν την άσκηση της συγχώρεσης ως τρόπο διατήρησης της κοινωνικής αρμονίας.
Ωστόσο, στη Δύση, χρησιμοποιούμε τη συγχώρεση ως μηχανισμό για να ανακουφιστούμε από ένα βάρος, να ανακτήσουμε την ψυχική ισορροπία και να φτάσουμε στο κλείσιμο μίας κατάστασης. Πράγματι, οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η συγχώρεση συστήνεται και είναι μια καλή άσκηση για θετική ψυχική υγεία. Λέγεται ότι, το πρόβλημα έρχεται όταν δεν μπορούμε ούτε να συγχωρήσουμε ούτε να ξεχάσουμε.
Η επιστήμη μελετά αυτό το φαινόμενο εδώ και αρκετό καιρό και η ψυχολογία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να ανακαλύψει τις ατομικές διαφορές μεταξύ μας. Αυτό συμβαίνει επειδή κάποιοι από εμάς είναι ικανοί να συγχωρούν πραγματικά σοβαρές πράξεις (συκοφαντίες, απιστία κτλ) ενώ άλλοι δεν συγχωρούν καν έναν φίλο που ξέχασε τα γενέθλιά τους. Ποια είναι η αιτία πίσω από αυτές τις διαφορές;
Η συγχώρεση δεν είναι μια επιλογή, είναι μια διαδικασία
Όταν δεν μπορείτε να συγχωρήσετε ή να ξεχάσετε, ο λόγος βρίσκεται στη συναισθηματική βλάβη που έχετε υποστεί. Όσο μεγαλύτερο το βάρος της, τόσο περισσότερος χρόνος χρειάζεται για να επεξεργαστείτε αυτό που συνέβη και να ξεπεράσετε αυτή τη ταλαιπωρία κομμάτι-κομμάτι. Επιπλέον, είμαστε όλοι διαφορετικοί. Επομένως, αυτό δεν το κάνουν όλοι με την ίδια ταχύτητα.
Γενικά, το να συγχωρείς αυτούς που σε πλήγωσαν, είναι μέρος του επιλόγου του εύθραυστου θεραπευτικού σου ταξιδιού. Είναι το τελευταίο σημείο με το οποίο ελπίζεις, επιτέλους, να μπορέσεις να αποκολληθείς ολοκληρωτικά από το προηγούμενο στάδιο. Μερικοί καταφέρνουν να το κάνουν νωρίτερα καθώς έχουν επεξεργαστεί και αποδεχτεί την εμπειρία πιο γρήγορα.
Από την άλλη πλευρά, κάποιοι δεν θα το κάνουν ποτέ. Είτε επειδή δεν θέλουν είτε επειδή έχουν κολλήσει. Είναι παγιδευμένοι στα συναισθήματα θυμού και αγανάκτησης. Δεν μπορούν να απαλλαγούν από τις αρνητικά έντονες συναισθηματικές ανατροφοδοτήσεις (ή ανατροφοδοτήσεις των αρνητικά έντονων συναισθημάτων) και αυτό τους κάνει να συνεχίζουν να υποφέρουν.
Το Πανεπιστήμιο του Μονάχου (Γερμανία) διεξήγαγε έρευνα που ισχυρίζεται ότι μόνο όταν είμαστε σε θέση να δώσουμε συναισθηματική συγχώρεση, αποκτούμε μεγαλύτερη ψυχική ευεξία. Ωστόσο, όσοι συγχωρούν από υποχρέωση (κούφια συγχώρεση), δεν επιτυγχάνουν καμία πρόοδο επειδή αισθάνονται ακόμα δυσαρέσκεια.
Διαβάστε σχετικά: Μαθαίνω να συγχωρώ: για μένα ή για τους άλλους;
Αυτό που συνέβη ήταν τραυματικό και δεν θέλετε να το συγχωρήσετε
Είναι ξεκάθαρο, ότι η συγχώρεση είναι μια πραγματικά προσωπική επιλογή. Είναι επίσης αλήθεια, ότι υπάρχουν τραυματικές εμπειρίες στις οποίες ο πόνος είναι τόσο τεράστιος που η επιλογή της συγχώρεσης απλά δεν υπάρχει. Για άλλη μια φορά, πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε εμπειρία είναι μοναδική και ότι κάθε ιδιαιτερότητα πρέπει να γίνει κατανοητή.
Ο Ρόμπερτ Ενράιτ είναι ο ιδρυτής του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης (International Forgiveness Institute) και πρωτοπόρος στη μελέτη της συγχώρεσης. Ισχυρίζεται ότι συχνά έχουμε λάθος ιδέα για το τι είναι η συγχώρεση. Προτείνει να έχουμε υπόψη μας τα εξής:
Το να συγχωρείς δεν σημαίνει ότι δικαιολογείς τις λανθασμένες πράξεις. Όταν προσφέρεις τη συγχώρεση σου, δεν δικαιολογείς τίποτα, ούτε περιμένεις συμφιλίωση.
Η πράξη της συγχώρεσης έχει σκοπό να τερματίσει ένα στάδιο και να μειώσει τη δυσαρέσκεια, τον θυμό και τη συναισθηματική δυσφορία που μπορεί να σε οδηγήσει σε ψυχικές καταστάσεις μακροχρόνιας φθοράς.
Μερικές φορές, η δυσαρέσκεια παραμένει βαθιά μέσα σου, αλλάζοντας τον τρόπο που σχετίζεσαι με τους άλλους. Η συγχώρεση είναι μέρος της συναισθηματικής θεραπείας και είναι πάντα σκόπιμο να κάνετε αυτό το τελευταίο βήμα. Προφανώς, το αν το κάνεις ή όχι είναι προσωπική σου επιλογή.
Οι συνέπειες του να μην συγχωρείς ούτε να ξεχνάς
Όλοι έχουμε τις δικές μας ιστορίες, τα δικά μας «θα μπορούσαμε» και «θα έπρεπε να κάνουμε». Ωστόσο, όσο περισσότερες μνησικακίες διατηρείς, τόσο χειρότερη θα είναι η ποιότητα της ζωής σου. Στην πραγματικότητα, όταν δεν μπορείς να συγχωρήσεις ή να ξεχάσεις μια προσβολή του παρελθόντος, το εδώ και τώρα μπορεί να γίνει αστήριχτο.
Για παράδειγμα, μπορεί να χάσεις την εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, να φοβάσαι, να γίνεις θύμα του άγχους και του μετατραυματικού στρες και να βιώσεις τα είδη των αναμνήσεων που σου εξασφαλίζουν άγρυπνες νύχτες. Εάν δυσκολεύεσαι να πάρεις τον έλεγχο της ζωής σου, καλύτερα να ζητήσεις τη βοήθεια ψυχολόγου. Είτε επιλέγεις να συγχωρήσεις όσους σε πλήγωσαν είτε όχι, είναι μια επιλογή που μπορείς να εξετάσεις αργότερα. Αυτό που πρέπει να κάνεις τώρα είναι να φροντίσεις τα τραύματα και την ψυχολογική σου δυσφορία.
Τέλος, το Πανεπιστήμιο του San Andrés της Αργεντινής, διεξήγαγε έρευνα που ισχυρίζεται ότι η πράξη της συγχώρεσης μειώνει τον συναισθηματικό πόνο καθώς οι αναμνήσεις δεν είναι πλέον τόσο παρούσες. Συνεπώς, υπάρχει χώρος για νέες ευκαιρίες και ευτυχία. Γιατί να μην το δοκιμάσετε;
Απόδοση: Μαρία Σκούπρα– Ψυχολόγος, Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεύτρια
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
