Η ενηλικίωση δεν συμβαίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι μια αργή, εσωτερική μετάβαση. Μια πορεία γεμάτη ερωτήματα, αναζητήσεις και πειραματισμούς. Είναι η στιγμή που ο νεαρός ενήλικας αρχίζει να ανακαλύπτει ποιος είναι πραγματικά, πέρα από τις προσδοκίες των άλλων, και να χαράζει τον δικό του δρόμο.
Τα τελευταία περίπου είκοσι χρόνια έχει εμφανιστεί μία νέα προτεινόμενη ηλικιακή φάση: η «αναδυόμενη ενηλικίωση» (Arnett, 2007. Arnett et al.,2014). Σε αυτήν εντάσσονται νεαροί ενήλικες, από 18 έως 25 (ή και 29) ετών, και βασικό αίτιο εμφάνισης αυτής της νέας αναπτυξιακής περιόδου αποτελεί η καθυστέρηση της ανάληψης ρόλων και δεσμεύσεων: όπως ο γάμος και η δημιουργία οικογένειας, σταθερή εργασία κ.λπ.
To αποτέλεσμα είναι να καθυστερεί η απόκτηση οικονομικής και συναισθηματικής ανεξαρτησίας και αυτονομίας του ατόμου και να υπάρχει ένα συναισθηματικό μούδιασμα ή και αμηχανία στο πως να κινηθεί στην ζωή του.
Η ταυτότητα στη νεαρή ενήλικη ζωή
Σε αυτή την ηλικία, ο νεαρός ενήλικας καλείται να απαντήσει σε καίρια ερωτήματα: «Ποιος είμαι;», «Τι θέλω;», «Πού ανήκω;». Η ανεξαρτησία από την οικογένεια συναντά την ανάγκη σύνδεσης με άλλους ανθρώπους. Οι φιλίες, οι ρομαντικές σχέσεις και οι πρώτες σοβαρές εμπειρίες στον επαγγελματικό στίβο γίνονται χώροι μέσα από τους οποίους κάποιος μαθαίνει καλύτερα τον εαυτό του.
Μέσα στις σχέσεις, είτε είναι φιλικές είτε ερωτικές, οι νεαροί ενήλικες πειραματίζονται με το πώς θέλουν να σχετίζονται. Παρόλο τους δισταγμούς και τις επιφυλάξεις οι νέοι ενήλικες κάνουν σχέσεις, έχοντας όμως το φόβο μήπως επαναλάβουν τα λάθη των δικών τους γονιών, ίσως αυτό τους γεμίζει αμφιβολίες αν κάνουν σωστά τα πράγματα.
Παρόλα αυτά μαθαίνουν να θέτουν όρια, να διαχειρίζονται συγκρούσεις και να αναγνωρίζουν τις ανάγκες τους. Μια σχέση μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης, δείχνοντας πλευρές του εαυτού που αλλιώς θα έμεναν κρυφές. Ακόμη κι ένα «τέλος» μπορεί να έχει αξία, γιατί προσφέρει γνώση για το τι είναι σημαντικό και τι όχι. Οι προκλήσεις είναι πολλές και κάποιοι μπορεί να χαθούν μέσα στον κόσμο των σχέσεων και των νέων εμπειριών.
Εκεί έρχεται να προστεθεί η κοινωνική πίεση της σύγχρονης κοινωνίας που φέρνει καινούργιες προκλήσεις. Τα social media συχνά δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι όλοι ζουν «τέλειες σχέσεις» και «τέλειες εμπειρίες». Αυτή η συνεχής σύγκριση μπορεί να εντείνει το άγχος ή να οδηγήσει σε αμφιβολίες για την αξία τους. Ο φόβος της απόρριψης ή το άγχος της αποδοχής είναι συχνά κομμάτι της εμπειρίας των νεαρών ενηλίκων.
Σύμφωνα με τον David Denborough στη δυτική κουλτούρα, στην υπάρχουσα ιστορική συγκυρία, το σύστημα πεποιθήσεων δίνει έμφαση στις έννοιες της αυτοκυριαρχίας και της αυτοσυγκράτησης αλλά και μιας παραγωγικής και χρήσιμης ζωής. Αξιολογεί την ατομικότητα εις βάρος της κοινότητας, την ανεξαρτησία εις βάρος της σύνδεσης.
Η σεξουαλικότητα ως αποκάλυψη εαυτού
Η σεξουαλικότητα είναι ένα κομμάτι που συχνά συνοδεύει την αναζήτηση ταυτότητας. Το σώμα αλλάζει, οι επιθυμίες γίνονται πιο επιτακτικές, και οι εμπειρίες αποκτούν νόημα.
Ωστόσο η έλλειψη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, τα “ταμπού” που δυστυχώς υπάρχουν ακόμα όσο αφορά τη σεξουαλικότητα, και το σεξουαλικό προσανατολισμό προτρέπουν τους νέους να εκπαιδεύονται από το διαδίκτυο, με το κόστος να διαφαίνεται στη διαμόρφωση της σεξουαλικής τους ταυτότητας.
Η περιήγηση στο διαδίκτυο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όπου παρουσιάζουν στρεβλά πρότυπα αρρενωπότητας και θηλυκότητας , προάγουν ανεδαφικά πρότυπα σεξουαλικότητας μπορει να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή του νεαρού ενήλικα.
Επίσης, συχνά υπάρχει μια αποσύνδεση της συντροφικότητας με τη σεξουαλικότητα. Πολλοί νεαροί ενήλικες έχουν σεξ χωρίς σχέση και συναισθηματική σύνδεση- πολλοί νεαροί άντρες δε γνωρίζουν πώς να σχετιστούν, βρίσκονται στο μεταίχμιο μιας μεταβατικής περιόδου που μπορεί τα πρότυπα αρρενωπότητας να τους μπερδεύουν και να μην γνωρίζουν πώς να συμπεριφερθούν στις γυναίκες.
Οι νεαρές γυναίκες από την άλλη, βιώνουν την οικονομική ανεξαρτησία ως κάτι πολύ σημαντικό και δε γνωρίζουν πως να συνδεθούν ισότιμα με τους άντρες χωρίς να χαθούν μέσα στη σχέση ή απλά χάνονται στο πώς να βιώσουν τους παραδοσιακούς ρόλους με τη δική τους πραγματικότητα και νιώθουν μοναξιά και μη αναγνώριση.
Μέσα σε αυτή την πορεία, η αυτογνωσία γίνεται καθοριστική. Η ψυχοθεραπεία, οι ομάδες και τα βιωματικά εργαστήρια μπορούν να λειτουργήσουν ως ασφαλείς χώροι για να εξερευνήσει κανείς ελεύθερα τις σκέψεις, τις αξίες του, τα όνειρά του και τα όριά του. Εκεί, η αίσθηση αποδοχής και ενσυναίσθησης διευκολύνει τον νεαρό ενήλικα να πειραματιστεί, να αμφισβητήσει και τελικά να κατασταλάξει σε αυτό που του ταιριάζει.
Συμπέρασμα
Η ταυτότητα δεν είναι ποτέ κάτι στατικό· είναι μια συνεχής διαδικασία που πλάθεται μέσα από εμπειρίες, σχέσεις και εσωτερικές αναζητήσεις μέσα από εμάς και τον άλλον. Οι σχέσεις και η σεξουαλικότητα δεν είναι απλώς πεδία ευχαρίστησης ή κοινωνικής αναγνώρισης, αλλά δρόμοι που μας βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Το σημαντικότερο βήμα είναι η αποδοχή ότι ο καθένας έχει τον δικό του ρυθμό, και ότι η αξία μας δεν μετριέται από το πόσο «ταιριάζουμε» με τα πρότυπα των άλλων, αλλά από το πώς μαθαίνουμε να ζούμε αυθεντικά με τον εαυτό μας και με όσους επιλέγουμε να μοιραστούμε τη ζωή μας.
Πηγές:
- Ερωτική νοημοσύνη, Esther Perel
- Λέγοντας ξανά τις ιστορίες της ζωής μας , David Denborough
