Μία πρόσφατη έρευνα διαπιστώνει ότι η εξουσία μπορεί να μας δίνει μία πιο πιθανή ερωτική προοπτική και να αυξήσει το ερωτικό ή σεξουαλικό ενδιαφέρον για άλλους πιθανούς συντρόφους.
Η δύναμη της εξουσίας παίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεών μας, επηρεάζοντας τα πάντα, από το ποιους συντρόφους θεωρούμε ελκυστικούς μέχρι το πώς αποφασίζουμε ποιος πρέπει να κάνει τις ανεπιθύμητες δουλειές.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από τον Γκούριτ Μπιρνμπάουμ και τους συναδέλφους του, η προσωπική μας αίσθηση δύναμης μπορεί επίσης να αλλάξει βαθιά τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τους συντρόφους μας ακόμα και την προθυμία μας να μείνουμε πιστοί σε αυτούς.
Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στα Archives of Sexual Behavior, διερευνά τον ρόλο της εξουσίας στην εξωδυαδική επιθυμία ή, πιο απλά, την επιθυμία να απατήσει κανείς τον σύντροφό του. Διαπιστώνει ότι όσο πιο δυνατοί αισθανόμαστε, τόσο λιγότερο πιστεύουμε ότι ο σύντροφός μας αξίζει, κάτι που μπορεί στη συνέχεια να αυξήσει το ενδιαφέρον μας για άλλες πιθανές σχέσεις.
Στην πρώτη μελέτη συμμετείχαν 128 ετεροφυλόφιλοι προπτυχιακοί φοιτητές που βρίσκονταν σε ερωτικές σχέσεις. Όσοι βρίσκονταν στην ομάδα της «συνθήκης ισχύος» έγραψαν για μια περίοδο που ένιωθαν ότι είχαν τον έλεγχο του συντρόφου τους, ενώ η ομάδα ελέγχου έγραψε για μια τυπική μέρα ως ζευγάρι. Στη συνέχεια απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τον έλεγχο ή την επιρροή που ένιωθαν ότι είχαν στη σχέση τους, προτού γράψουν για μια σεξουαλική φαντασίωση που αφορούσε κάποιον άλλο εκτός από τον σύντροφό τους. Η δεύτερη μελέτη χρησιμοποίησε τις ίδιες αρχικές μεθόδους προτού δείξουν στους συμμετέχοντες φωτογραφίες αγνώστων και ρωτήσουν ποιους θα θεωρούσαν ιδανικούς ως συντρόφους.
Τα αποτελέσματα και από τις δύο μελέτες έδειξαν ότι το πόση δύναμη και εξουσία νιώθουμε ότι έχουμε, επηρεάζει το ενδιαφέρον μας για εναλλακτικούς συντρόφους. Στην πρώτη μελέτη, οι άνδρες συμμετέχοντες που σκέφτηκαν τις στιγμές που είχαν τον έλεγχο του συντρόφου τους, έδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη επιθυμία για άλλους συντρόφους στη φαντασία τους από εκείνους στην ομάδα ελέγχου. Για τις γυναίκες δεν υπήρξε τέτοια αύξηση. Στη δεύτερη μελέτη, μια αυξημένη αίσθηση δύναμης ενίσχυσε το ενδιαφέρον όλων των συμμετεχόντων για εναλλακτικούς συντρόφους, ανεξαρτήτως φύλου.
Στην επόμενη μελέτη, ζητήθηκε από 130 συμμετέχοντες να περιγράψουν τι ρόλο έπαιζε η εξουσία στη σχέση τους, αναπολώντας γεγονότα όπως το να αποφασίσουν με ποιους από τους γονείς θα περάσουν μαζί τις διακοπές. Στη συνέχεια, υπέδειξαν πόσο συμφωνούν με δηλώσεις όπως «Θα με θεωρούσαν πιο επιθυμητό από τον σύντροφό μου» (η ερευνητική ομάδα χρησιμοποιεί τον όρο «αντιληπτή αξία συντρόφου» για να περιγράψει αυτόν τον παράγοντα).
Μετά από αυτό, συμμετείχαν σε μια σύντομη εργασία: χτίζοντας μια πυραμίδα από πλαστικά κύπελλα κρασιού με έναν ελκυστικό συνάδελφο του ίδιου φύλου με τον σύντροφό τους. Μετά από πέντε λεπτά αλληλεπίδρασης, οι συμμετέχοντες ανέφεραν πόσο τους ενδιέφερε να φιληθούν, να «χαζέψουν» και να κάνουν σεξ με αυτό το άλλο άτομο.
Εκείνοι που ένιωθαν πιο δυνατοί στη σχέση τους βαθμολόγησαν την αξία του εαυτού τους σημαντικά υψηλότερη σε σύγκριση με τον σύντροφό τους και όσοι θεωρούσαν τον εαυτό τους ότι αξίζει περισσότερο σεξουαλικά ή ερωτικά, εξέφρασαν επίσης πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον σύντροφο. Αυτό υποδηλώνει ότι όσοι αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως πιο ανώτερους σεξουαλικά, είναι πιο πιθανό να επιθυμούν άλλους έξω από την κύρια σχέση τους.
Η τελική μελέτη εξέτασε την καθημερινή ζωή των ζευγαριών για να δει πώς παρουσιάζονται αυτές οι αντιλήψεις στις πραγματικές σχέσεις. Κατά τη διάρκεια αρκετών εβδομάδων και τα δύο μέλη 123 ετεροφυλόφιλων ζευγαριών παρείχαν ανεξάρτητες καθημερινές αναφορές για την αντιληπτή δύναμη της σχέσης, την ποιότητα της σχέσης και τη σχετική αξία του συντρόφου. Ρωτήθηκαν επίσης αν είχαν φαντασιωθεί, φλερτάρει ή ακόμη και αν είχαν σεξουαλική επαφή με κάποιον άλλο εκτός από τον σύντροφό τους εκείνη την ημέρα.
Για άλλη μια φορά, όσοι αντιλαμβάνονταν τους εαυτούς τους πιο δυνατούς έτειναν να βαθμολογούν την αξία τους ως υψηλότερη από αυτή του συντρόφου τους, γεγονός που συνδέθηκε με αύξηση της πιθανότητας απιστίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αντιληπτή δύναμη δεν προκάλεσε άμεσα την εξαπάτηση. Αντίθετα, σύμφωνα με τις αναλύσεις και τα μοντέλα της ομάδας, ήταν η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα έβλεπαν τη δική τους αξία που πυροδότησε αυξημένο ερωτικό ή σεξουαλικό ενδιαφέρον για τους άλλους.
Όσο για το γιατί συμβαίνει αυτή η αλλαγή, οι συγγραφείς πιστεύουν ότι όταν αισθανόμαστε δυνατοί σε μια σχέση, εστιάζουμε περισσότερο στο προσωπικό συμφέρον και στο προσωπικό κέρδος, κάτι που μπορεί να μας οδηγήσει στην παραμέληση κοινών στόχων ή δέσμευσης προς έναν σύντροφο. Αυτή η αλλαγή στη συνέχεια αυξάνει την επιθυμία μας για νέες ερωτικές ή σεξουαλικές ευκαιρίες, ακόμη και σε βάρος της τρέχουσας σχέσης μας.
Πηγή: The Psychologist – British Psychologist Society
Έρευνα: Birnbaum, G. E., Yaniv Kanat-Maymon, Kobi Zholtack, Avidan, R., & Reis, H. T. (2024). The Power to Flirt: Power within Romantic Relationships and Its Contribution to Expressions of Extradyadic Desire. Archives of Sexual Behavior. https://doi.org/10.1007/s10508-024-02997-0
