Όποιος έχει πέσει θύμα ληστείας σε ένα σκοτεινό δρομάκι, δεν θα ήθελε πιθανόν ποτέ να επιστρέψει εκεί, καθώς αυτή η τοποθεσία συνδέεται με το συναίσθημα του φόβου, λόγω της επίθεσης που δέχθηκε.
Νευροεπιστήμονες όμως που πειραματίζονται με ποντίκια, αναφέρουν ότι έχουν ανακαλύψει το κύκλωμα του εγκεφάλου που ελέγχει τον τρόπο με τον οποίον οι μνήμες συνδέονται με θετικά και αρνητικά συναισθήματα. Διαχειριζόμενοι τα κύτταρα του εγκεφάλου των ποντικιών, κατάφεραν να αντιστρέψουν τα συναισθήματα που συνδέονται με τη μνήμη.
Ουσιαστικά, έκαναν τα, κάποτε, απρόθυμα ποντίκια να θέλουν να επιστρέψουν σε αυτόν τον σκοτεινό δρόμο, με την αντικατάσταση των αρνητικών συναισθημάτων τους με θετικά, μέσω διέγερσης μίας κρίσιμης περιοχής της μνήμης στον εγκέφαλο.
"Τα ευρήματα εξηγούν τι συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο, όταν η ψυχοθεραπεία επιλύει την κατάθλιψη στον θεραπευόμενο", δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της έρευνας Susumu Tonegawa, διευθυντής του "RIKEN-MIT Center for Neural Circuit Genetics" στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης στο Cambridge. "Ο ψυχολόγος θα μιλήσει με έναν ασθενή που πάσχει από κατάθλιψη και θα προσπαθήσει να τον βοηθήσει να ανακαλέσει θετικές αναμνήσεις από το παρελθόν", δήλωσε ο Tonegawa. "Προφανώς, αυτό θα μειώσει στους ανθρώπους την επίδραση των κακών αναμνήσεων που είχαν ή την πολύ ισχυρή πίεση που ένιωθαν. Αλλά μόνο αν κοιτάξετε στο εσωτερικό του εγκεφάλου, θα μπορείτε να πείτε τι συμβαίνει κάτω από τη συμπεριφορά".
Όταν οι άνθρωποι δημιουργούν αναμνήσεις, αποθηκεύουν επίσης ένα μεγάλο πλαίσιο, μαζί με την ίδια τη μνήμη, εξήγησε. "Οι αποθηκευμένες πληροφορίες στη μνήμη δεν αφορούν μόνο στο τι συνέβη, αλλά και στο πλαίσιο στο οποίο συνέβη το γεγονός", είπε ο Tonegawa. Μέρος αυτού του πλαίσιου περιλαμβάνει το πώς το άτομο αισθάνεται για το γεγονός.
"Το γεγονός ότι το πλαίσιο των αρνητικών αναμνήσεων μπορεί να αλλάξει, είναι μία ερευνητική ανακάλυψη πολλά υποσχόμενη", δήλωσε ο Δρ Paul Sanberg, καθηγητής της νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα στην Τάμπα. "Αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις πληροφορίες και να τις εκμεταλλευτούμε επιστημονικά, μπορεί να είμαστε σε θέση να καταλήξουμε σε νέες κλινικές ιδέες". ανέφερε. "Η περιοχή του εγκεφάλου που δημιουργεί αυτές τις συναισθηματικές συνδέσεις θα μπορούσε να αποδειχθεί ένας χρήσιμος στόχος στη δημιουργία νέων φαρμάκων και θεραπειών που προορίζονται για τη θεραπεία παθήσεων, όπως η κατάθλιψη ή το άγχος", πρόσθεσε ο Sanberg.
Αλλά τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο τεύχος “Nature” στις 28 Αυγούστου, θα πρέπει να επαναληφθούν και σε ανθρώπους πριν να μπορούν να δοκιμαστούν και στην κλινική πρακτική.
Οι ερευνητές που εργάστηκαν για να ανακαλύψουν ποιες δομές του εγκεφάλου είναι υπεύθυνες για τη σύνδεση των αναμνήσεων με τα συναισθήματα, τοποθέτησαν εμφυτεύματα οπτικών ινών στον εγκέφαλο των εργαστηριακών ποντικιών. Μέσα από μια τεχνική που ονομάζεται "optogenetics", οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ακτίνες λέιζερ για να διεγείρουν τμήματα του εγκεφάλου ενός ποντικιού.
Επικεντρώθηκαν σε δύο μέρη του εγκεφάλου - στην αμυγδαλή, η οποία επεξεργάζεται το συναίσθημα, και στην οδοντωτή έλικα του ιππόκαμπου, όπου ένα μεγάλο μέρος των μνημονικών πλαισίων και πληροφοριών είναι αποθηκευμένα. Το πλαίσιο περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με το πού συνέβη το γεγονός.
Στα αρσενικά ποντίκια "διοχετεύθηκαν" πρώτα είτε φοβικές αναμνήσεις μέσα από μικρά ηλεκτρικά σοκ είτε θετικές αναμνήσεις, μέσα από την αλληλεπίδραση με ένα θηλυκό ποντίκι. Οι νευρώνες που σχετίζονται με αυτό το συναισθηματικό πλαίσιο εντοπίστηκαν στην οδοντωτή έλικα, βρήκαν οι ερευνητές. Δύο ημέρες αργότερα, οι ποντικοί τοποθετήθηκαν σε ένα μεγάλο χώρο. Οι ερευνητές κατέγραψαν ποιο μέρος από το μισό του χώρου προτίμησαν να κινηθούν τα ποντίκια και στη συνέχεια άρχισαν την διέγερση των κυττάρων της οδοντωτής έλικας, καθώς τα ποντίκια περιπλανούνταν γύρω από την αρένα.
Στα ποντίκια που είχαν “διοχετευτεί” οι φοβικές αναμνήσεις, διεγέρθηκε η μνήμη τους, όταν ήταν στην πλευρά που φυσικά προτιμούσαν και σύντομα άρχισαν να αποφεύγουν την περιοχή. Από την άλλη πλευρά, τα ποντίκια με τις ευτυχισμένες αναμνήσεις διεγέρθηκαν όταν περιπλανήθηκαν στην περιοχή που προτιμούσαν λιγότερο, και κατέληξαν να αισθάνονται καλύτερα σε αυτή τη θέση, με αποτέλεσμα να περάσουν περισσότερο χρόνο εκεί, διαπίστωσε η μελέτη.
Οι ερευνητές στη συνέχεια προσπάθησαν να αντιστρέψουν τις συναισθηματικές αντιδράσεις που αποθηκεύονται στους εγκεφάλους των τρωκτικών. Στα αρσενικά ποντίκια με τη συνθήκη του φόβου, οι ερευνητές διέγειραν τα μνημονικά κύτταρα που εμπλέκονται με το φόβο, καθώς τα ποντίκια περνούσαν ευχάριστες στιγμές με θηλυκά ποντίκια. Στα τα ποντίκια που αρχικά είχαν εμφυτευθεί θετικές αναμνήσεις, τα κύτταρα μνήμης διεγείροντο, κατά τη διάρκεια λήψης ήπιου ηλεκτροσόκ. Η αντιστροφή ήταν επιτυχημένη και τα ποντίκια κατέληξαν να επιλέξουν να μεταβούν στην άλλη πλευρά της αρένας από αυτή που προτιμούσαν αρχικά, όταν οι αναμνήσεις τους διεγέρθηκαν σε εκείνο το σημείο.
Μεταγενέστερες προσπάθειες να διαφοροποιηθούν οι συναισθηματικές αναμνήσεις μέσα από τη χειραγώγηση της αμυγδαλής δεν λειτούργησαν, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα συναισθήματα είναι καλωδιωμένα σε μεμονωμένα κύτταρα στο εσωτερικό της αμυγδαλής, σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ο Δρ Scott Turner, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown, δήλωσε ότι η κατανόηση του σημείου που τέμνονται η μνήμη και το συναίσθημα θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των ατόμων με διαταραχή μετα-τραυματικού στρες (PTSD). “Αν μπορούσαμε να βρούμε τρόπους για να αντιστραφεί το συνδεδεμένο συναίσθημα με μια συγκεκριμένη μνήμη, έτσι ώστε να μην είναι τόσο αρνητική, θα μπορούσε να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους που υποφέρουν από αγχωτικές αναμνήσεις," είπε ο Turner. "Προφανώς, είμαστε πολύ μακριά από αυτό, δεδομένου ότι αυτή η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια".
Πηγή: WebMd.com
