Ο φόβος της εγκατάλειψης είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα και βρίσκεται πάντα στο μυαλό όσων κάποτε ένιωσαν το βάρος της μοναξιάς και την έλλειψη αγάπης.
Δεν υπάρχει χειρότερη πληγή από αυτή της εγκατάλειψης. Αυτοί που την βιώσαν στην παιδική τους ηλικία ή σε κάποια φάση στην ζωή τους συχνά εστιάζουν τόσο πολύ σε αυτήν ώστε να εντείνονται ακόμη περισσότερο οι φόβοι τους και να τίθενται οι σχέσεις τους υπό συνεχή έλεγχο.
Αυτοί που φοβούνται την εγκατάλειψη αναπτύσσουν μια σειρά από συμπεριφορές που καταλήγουν να γίνονται θλιβερές αυτό-εκπληρούμενες προφητείες. Η προσμονή της απόρριψης και η εμμονή με την ιδέα της εγκατάλειψης οδηγούν σε υπερβολικές συμπεριφορές και αντιδράσεις οι οποίες κατά πάσα πιθανότητα οδηγούν τους συντρόφους τον ένα μακριά από τον άλλον. Εξάλλου, δεν υπάρχει χειρότερος εχθρός από τον φόβο.
Επίσης, δεν υπάρχει χειρότερη ψυχολογική πληγή από αυτή της εγκατάλειψης. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν έλαβαν επαρκή συναισθηματική και σωματική προστασία στην παιδική τους ηλικία. Πράγματι, δεν είναι απαραίτητο να λείπουν οι γονείς για να νιώθει το παιδί μόνο και αβοήθητο. Είναι γεγονός ότι το να μεγαλώνεις χωρίς το είδος της αγάπης που καλύπτει, καθοδηγεί και προσφέρει ασφάλεια είναι εξαιρετικά επιζήμιο για την ανθρώπινη ανάπτυξη.
Υπάρχουν κατόπιν αυτοί που εγκαταλείπονται συχνά από τους συντρόφους τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να αναπτυχθεί ένα είδος «διαβρωτικής» ντροπής μαζί με έναν τρομερό φόβο ότι το γεγονός θα επαναληφθεί. Επιπλέον, μπορεί να νιώσουν (τελείως εσφαλμένα φυσικά) ότι κάτι πάει λάθος με αυτούς καθώς και ότι δεν αξίζουν αγάπη.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι πολλά άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας βίωσαν την πληγή της εγκατάλειψης στην παιδική τους ηλικία.
Πέντε ιδέες που συντελούν στην ανάπτυξη του φόβου εγκατάλειψης
Ο φόβος της εγκατάλειψης είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα και βρίσκεται πάντα στο μυαλό όσων κάποτε ένιωσαν το βάρος της μοναξιάς και την έλλειψη αγάπης. Στην πραγματικότητα, σχεδόν πάντα αυτή η ανησυχία έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία.
Μία έρευνα που διεξήχθη από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα υποστήριξε ότι τα παιδιά που έγιναν μάρτυρες γονικών συγκρούσεων και των μετέπειτα χωρισμών τους αναπτύσσουν συχνά αυτόν τον φόβο.
Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει επίσης ξεκάθαρο πως ορισμένες κλινικές καταστάσεις όπως η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ) μπορεί να πυροδοτήσουν τον φόβο της εγκατάλειψης. Κατόπιν, η παραμέληση, πιο συγκεκριμένα η έλλειψη ανάπτυξης συναισθηματικού δεσμού με τους γονείς καθώς επίσης και ορισμένοι τύποι κακοποίησης αποτελούν τον θεμέλιο λίθο αυτής της κλινικής κατάστασης.
Το αποτύπωμα που απομένει εξαιτίας της έλλειψης αγάπης, φροντίδας και προστασίας είναι καταστροφικό για τον εγκέφαλο. Ενηλικιώνει το άτομο με την σχεδόν εμμονική επιθυμία να αποτελεί αντικείμενο φροντίδας των άλλων. Στην πραγματικότητα, είναι σχεδόν μια βιολογική παρόρμηση που ευνοεί την ανάπτυξη δεσμών εξάρτησης. Αν αυτοί οι δεσμοί περιλαμβάνουν τον φόβο ης προδοσίας ή της εγκατάλειψης, αυτό οδηγεί σε προβληματικές συμπεριφορές.
Αυτές οι συμπεριφορές κινητοποιούνται από συγκεκριμένες σκέψεις. Πρόκειται για μια σειρά σαφώς επικίνδυνων, σχημάτων συλλογιστικής που συνεχώς φέρνουν στο προσκήνιο τον φόβο της εγκατάλειψης. Άτομα με αγχώδη-συμβιωτικό τύπο δεσμού τείνουν να βιώνουν συνεχώς τον φόβο της εγκατάλειψης και την απόρριψη.
1. Νομίζουν ότι ποτέ δεν θα βρουν την αγάπη που χρειάζονται
Μερικές φορές σε μια σχέση αυτοί που φοβούνται την εγκατάλειψη έχουν την αίσθηση ότι ο σύντροφός τους δεν είναι ο κατάλληλος για αυτούς. Παρ’ ολ’ αυτά αυτό συνήθως συμβαίνει διότι δεν καταφέρνουν να γεμίσουν το αίσθημα κενού, να κατευνάσουν τους φόβους τους ή να ικανοποιήσουν τις ακόρεστες συναισθηματικές τους επιθυμίες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν εγκαταλειφθεί στο παρελθόν.
Τα άτομα που φοβούνται την εγκατάλειψη διψούν για στοργή. Παρ’ ολ’ αυτά, τίποτα και κανένας δεν καταφέρνει να αποτελέσει αυτήν την πολυαναμενόμενη ενδυνάμωση. Καμία αγάπη δεν είναι αρκετή, κανένας, όσο σκληρά και να προσπαθήσει δεν πρόκειται να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους για αγάπη. Αυτό συμβαίνει επειδή, πίσω από το κενό, υπάρχει το τραύμα.
2. Νιώθουν ότι κανένας δεν νοιάζεται για αυτούς
«Είμαι μόνος μου και κανένας δεν νοιάζεται για μένα». Αυτό είναι το είδος του επιβλαβούς και καταστροφικού ψυχικού διαλόγου που είναι σταθερός στο άτομο που φοβάται την εγκατάλειψη.
Και πάλι, δεν έχει σημασία αν το άτομο έχει ένα καλό δίκτυο υποστήριξης. Οι πληγές του χθες δρουν σαν μια εσωτερική συσκευή απαξίωσης Στην πράξη, σχηματίζουν ένα στρώμα αρνητικότητας που τους εμποδίζει να διακρίνουν την γνήσια φροντίδα και το ενδιαφέρον των άλλων.
Διαβάστε σχετικά: O Φόβος της εγκατάλειψης
3. Πιστεύουν ότι, αργά ή γρήγορα, θα καταλήξουν μόνοι
Αυτοί που φοβούνται την εγκατάλειψη βιώνουν την βοή της δυσπιστίας και την ένταση του φόβου. Ο εγκέφαλος τους λειτουργεί σταθερά σε μια κατάσταση συναγερμού και υπερεγρήγορσης. Αναμένουν τα χειρότερα και τα χειρότερα είναι να περιφρονηθούν, να εγκαταλειφθούν και κανένας να μην τους φροντίσει. Επίσης είναι συχνό αυτά τα άτομα να παρατηρούν κάθε σημάδι, λέξη, χειρονομία ή συμπεριφορά που (σύμφωνα με αυτούς) αποτελεί αδιάσειστη ένδειξη ότι θα προδοθούν.
Τα πάντα γίνονται υπερβολικά και αντικείμενο παρεξήγησης. Πράγματι, όπως αναφέραμε νωρίτερα, η αυτό-εκπληρούμενη προφητεία αποτελεί σχεδόν μια σταθερά στις ζωές αυτών των ανθρώπων. Βλέπουν μονάχα σημάδια που υποδεικνύουν ότι ο σύντροφος τους δεν τους αγαπάει και ότι θέλει να τους εγκαταλείψει. Πραγματικά, αυτό συχνά γίνεται πραγματικότητα, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης στην σχέση.
4. Πιστεύουν ότι κάτι πάει λάθος με αυτούς και δεν αξίζουν αγάπη
Αυτοί που φοβούνται την εγκατάλειψη, την απόρριψη και την αποτυχία σε μια σχέση, πιστεύουν ότι είναι ελαττωματικοί κατά κάποιον τρόπο. Νομίζουν ότι κάτι πάει λάθος με αυτούς που τους σταματάει από το να αγαπηθούν. Ενοχή, ντροπή και μίσος για τον εαυτό ελαχιστοποιούν όλα τα αισθήματα αυταξίας και καταστρέφουν οποιοδήποτε στοιχείο αυτοεκτίμησης.
Η πληγή της εγκατάλειψης δημιουργεί «αιχμηρές γωνίες» με τις οποίες το άτομο πληγώνει τόσο τον εαυτό του όσο και τους άλλους. Ακόμα κι αν κάποιος θέλει να τους αγαπήσει, σπανίως θα το επιτρέψουν.
5. Έχουν σκέψεις αγανάκτησης
Τα συναισθήματα είναι πάντα στην επιφάνεια για τα άτομα που φοβούνται την εγκατάλειψη. Αυτή η μόνιμη συναισθηματική συλλογιστική δημιουργεί ψυχικές καταστάσεις γεμάτες από αντικρουόμενα συναισθήματα. Μερικές φορές υπάρχει φόβος και άλλες πάθος. Παρ’ ολ’ αυτά, το μίσος και η οργή δεν αργούν να εμφανιστούν.
Όταν οι άλλοι δεν τους προσφέρουν αυτό που χρειάζονται, πέφτουν στα άδυτα της οργής. Κρύβονται πίσω από την θέληση να μείνουν μόνοι και απομακρύνονται. Αυτή η συμπεριφορά τους κάνει να υποφέρουν ακόμα παραπάνω.
Πώς μειώνεται ο φόβος της εγκατάλειψης
Ο φόβος της εγκατάλειψης είναι ένα συνεχόμενο αίσθημα ανασφάλειας. Αυτή η αίσθηση προκαλεί την εμφάνιση επιβλαβών σεναρίων, όλων των ειδών, παρεισφρητικές σκέψεις εμφανίζονται μαζί με αισθήματα κενού, αγχώδη προσκόλληση και με αλλαγές διάθεσης. Δίχως έκπληξη, οδηγούνται σε δυστυχισμένες και αποτυχημένες σχέσεις.
Για να καταφέρουν να έχουν καλούς και υγιείς δεσμούς, αυτοί που φοβούνται την εγκατάλειψη πρέπει να παύσουν να θεωρούν τους εαυτούς τους ως ελαττωματικούς που υστερούνται σε κάτι και να ξεκινήσουν να τους θεωρούν ολοκληρωμένους ανθρώπους. Άνθρωποι που αξίζουν να αγαπήσουν τους εαυτούς τους και να αγαπηθούν. Παρ’ ολ’ αυτά, αυτό χρειάζεται ψυχοθεραπευτική και επαγγελματική καθοδήγηση.
- Χρειάζεται να κατανοήσουν το παρελθόν τους και τον λόγο που φοβούνται την εγκατάλειψη
- Πρέπει να καταλάβουν την συμπεριφορά τους. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να καταλάβουν τα μοτίβα της σκέψης που ενισχύουν τους φόβους τους.
- Πρέπει να αναπτύξουν μια πιο υγιή ψυχική και συναισθηματική προοπτική που περιλαμβάνει επαρκή αυτό-εκτίμηση και αυτοπεποίθηση
- Χρειάζεται να δουλέψουν στον εσωτερικό τους διάλογο, να απενεργοποιήσουν την φωνή της κριτικής και να μιλήσουν στους εαυτούς τους με συμπόνοια.
Ως ενήλικες με ψυχική ανθεκτικότητα, θα είναι ικανοί να περιθάλψουν και να θεραπεύσουν τα πληγωμένα μέρη του εαυτού τους. Η αγάπη προς τον εαυτό και η αυτοπεποίθηση θα είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι για να τα πετύχουν.
Απόδοση: Φωτεινή Κανή, προπτυχιακή φοιτήτρια ψυχολογίας
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
