Η ικανοποίηση των άλλων ανθρώπων μπορεί να νομίζετε ότι είναι κάτι που είστε, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάτι που μάθατε να κάνετε.
Είναι μια αντίδραση σε τραύμα ή/και στρες που μπορεί να εξελιχθεί σε έναν από τους κύριους τρόπους με τους οποίους ένα άτομο αντιμετωπίζει τις προκλήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, η ικανοποίηση των άλλων ανθρώπων μπορεί να μοιάζει με αυτό που είστε, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάτι που μάθατε να κάνετε.
Αυτό συμβαίνει επειδή είμαστε καλωδιωμένοι να προστατεύουμε αυτόματα τον εαυτό μας με διαφορετικούς τρόπους. Η ευχαρίστηση των άλλων (ή η ” κολακεία”) αναγνωρίζεται πλέον ως μία από τις τέσσερις τραυματικές αντιδράσεις (δηλ. μάχη, φυγή, πάγωμα και κολακεία). Σύμφωνα με τον Peter Walker, ψυχολόγο και εμπειρογνώμονα σε σύνθετα τραύματα, “οι τύποι κολακείας αναζητούν ασφάλεια συγχωνευόμενοι με τις επιθυμίες, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των άλλων”.
Δεδομένου ότι η ευχαρίστηση των άλλων είναι αρχικά μια αυτόματη απόκριση, αυτή η προστατευτική στρατηγική ξεκινά κυρίως εκτός της επίγνωσής μας. Με την πάροδο του χρόνου, είτε γίνεται μια από τις αυτόματες στρατηγικές αυτοπροστασίας μας όταν αισθανόμαστε συναισθηματικά ή σχεσιακά ανασφαλείς ή αναπτύσσουμε κάποια ευελιξία και ικανότητα να επιλέγουμε διαφορετικές απαντήσεις.
Είναι λογικό ότι μία από τις αυτόματες απαντήσεις είναι να ευχαριστήσεις ή να συμφωνήσεις με όποιον αισθάνεσαι ότι απειλείσαι, ειδικά μέχρι να μπορέσεις να απομακρυνθείς από αυτό το άτομο. Αλλά αν έτσι χειρίζεστε σχεδόν τα πάντα, τότε με τον καιρό, η ευτυχία, η σωματική σας ευεξία και η ικανοποίηση από τη σχέση σας θα υποφέρουν.
Η ευχαρίστηση των άλλων μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αλλάξει, καθώς συχνά ενισχύεται κοινωνικά και πολιτισμικά σε οικογένειες, χώρους εργασίας και εκπαιδευτικά συστήματα. Αυτό που ξεκινά ως μία προσπάθεια να κάνετε τους άλλους ευτυχισμένους, να διατηρήσετε την ειρήνη μεταξύ σας ή να κερδίσετε την έγκριση των άλλων, συνήθως ενθαρρύνεται και ρυθμίζεται ως το σωστό και καλύτερο πράγμα που πρέπει να κάνετε.
Εάν είστε έτοιμοι να απαλλαγείτε από αυτήν την αυτόματη απόκριση και να έχετε περισσότερες επιλογές και ευελιξία στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεστε σε δύσκολες καταστάσεις, τότε διαβάστε το παρακάτω άρθρο. Μαζί, θα διερευνήσουμε τους πιθανούς τρόπους με τους οποίους η ευχάριστη στρατηγική έχει ενεργοποιηθεί μέσα σας.
Εμπειρίες που μπορούν να ενεργοποιήσουν την αντίδραση «ευχαριστώ τους άλλους»
Ποιο από αυτά περιγράφει την εμπειρία της ζωής σας; (Μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα από ένα.)
- Βία από γονέα, φροντιστή ή σύντροφο
- Έχοντας συναισθηματικά μη διαθέσιμο γονέα
- Το να είσαι σε σχέση με έναν ναρκισσιστικό γονέα ή σύντροφο
- Μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια που απέφευγε τις συγκρούσεις ή είχε πολλές συγκρούσεις
- Μεγαλώνοντας με έναν γονέα ή μέλος της οικογένειας που πάλεψε με επίμονα, σωματικά ή/και προβλήματα υγείας
- Βιώνοντας ή/και ανήκοντας σε μια ομάδα ανθρώπων που βιώνουν ρατσισμό, διακρίσεις, αποκλεισμό ή μικρό-επιθέσεις
Κάθε μία από αυτές τις καταστάσεις βοηθά στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος κατάλληλου για να μην αισθάνεστε ή να είστε ασφαλείς λέγοντας «όχι», διαφωνώντας ή με το να είστε διαφορετικοί. Και μια από τις επιλογές για να αντιμετωπίσετε αυτές τις καταστάσεις είναι είτε να προσπαθήσετε να γίνετε αόρατοι, διατηρώντας την ηρεμία ή να βάλετε αυτό που χρειάζονται και θέλουν οι άλλοι πάνω από τη δική σας ευημερία.
Η αναγνώριση αυτού που δεν λάβατε μεγαλώνοντας ή στις ενήλικες σχέσεις σας μπορεί να προκαλέσει θλίψη, θυμό και τραύμα. Προσφέρετε στον εαυτό σας λίγη κατανόηση και ειλικρινή συμπόνια που δεν λάβατε. Και να ξέρετε ότι σήμερα μπορεί να ξεκινήσει το ταξίδι για να μάθετε να δίνετε στον εαυτό σας αυτό που χρειάζεστε.
Διαβάστε σχετικά: Πρέπει να «δίνω» για να με αγαπούν
Η εύρεση ελπίδας μετά την ευχαρίστηση των άλλων
Ενώ μερικές φορές μπορεί να φαντάζει αδύνατο να ελευθερωθείτε από αυτήν την αυτόματη αντίδραση της ευχαρίστησης των άλλων, υπάρχει ελπίδα.
Η ανατροφή από έναν γονέα που δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμος λόγω των δικών του αγώνων σωματικής ή/και ψυχικής υγείας, μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι κανείς δεν είναι εκεί για εσάς όταν χρειάζεστε υποστήριξη. Με τον καιρό, μάθατε ότι ήταν πιο σημαντικό να αφήνετε στην άκρη τις ανάγκες σας και να βοηθάτε τον γονέα ή την οικογένειά σας με όποιον τρόπο μπορείτε.
Μπορεί να έχετε πάρει ακόμη και επαίνους στο σχολείο ή από την οικογένειά σας επειδή είστε καλός, δυνατός, ταλαντούχος ή/και έξυπνος. Και κανείς, μάλλον ούτε εσείς, δεν είχατε ιδέα ότι χρειαζόσαστε περισσότερα από αυτούς. Μπορεί να μην ξέρατε καν ότι εγκαταλείπετε τις δικές σας ανάγκες, όνειρα ή πεποιθήσεις, επειδή συνέβη τόσο σταδιακά.
Έπειτα, εισέρχεστε στο εργατικό δυναμικό και/ή στη σχέση ως ενήλικας και λαμβάνετε επαίνους που είστε τόσο σκληρά εργαζόμενοι και σας αναθέτουν περισσότερη δουλειά όταν οι άλλοι δεν κάνουν αυτό που τους αναλογεί. Αναλαμβάνετε όλο και περισσότερα, απορροφώντας αυτά που δεν κάνουν οι άλλοι, τόσο όσον αφορά τα καθήκοντα όσο και το αίσθημα ευθύνης για τους άλλους. Και τελικά, θα βρείτε τον εαυτό σας καμένο, αγανακτισμένο και δυστυχισμένο.
Τότε είναι που αρχίζετε να λαχταράτε κάτι διαφορετικό και να αναγνωρίζετε ότι αγνοούσατε αυτό που χρειάζεστε και θέλετε. Μπορεί ακόμη και να αρχίσετε να μιλάτε, αλλά αντιμετωπίζετε τις αντιδράσεις, τον θυμό και τις ενοχές των άλλων. Συχνά, ανακαλύπτετε ότι χρειάζεστε άλλου είδους υποστήριξη από αυτή που έχετε στη διάθεσή σας.
Εδώ μπορεί να βοηθήσει η συνεργασία με έναν ψυχολόγο. Μπορεί να σας δώσει ένα ασφαλές μέρος για να επεξεργαστείτε συναισθήματα που προκύπτουν, να εξασκηθείτε σε νέες απαντήσεις και να διακρίνετε τι λειτουργεί και τι δεν λειτουργεί για εσάς.
Μπορεί να αποφασίσετε να απελευθερωθείτε από ρόλους που είχατε στην οικογένεια ή/και στη σχέση σας για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σας. Και μπορεί να αντιμετωπίσετε απώλεια ή/και σύγκρουση, οπότε το να ζητήσετε υποστήριξη μπορεί να σας βοηθήσει να συνεχίσετε να συνδέεστε με τον εαυτό σας και με αυτό που χρειάζεστε ή/και θέλετε.
Όσο περισσότερο συνδέεστε με τον εαυτό σας και τι είναι καλύτερο για εσάς, τόσο περισσότερες επιλογές μπορείτε να βρείτε. Τότε η ανάγκη σας να ευχαριστήσετε τους άλλους μειώνεται και αναδύεται η αυθεντική επιθυμία σας να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας.
Απόδοση: Ισιδώρα Σκουρλή, Διδάκτωρ του Τμήματος Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*