PsychologyNow Team

Πώς να σταματήσουμε τον φαύλο κύκλο της αυτοκατηγορίας

Πώς να σταματήσουμε τον φαύλο κύκλο της αυτοκατηγορίας

PsychologyNow Team
γυναίκα κοιτάει μέσα από τις περσίδες ενός παραθύρου με ένα δάκρυ να κυλάει

Για τους περισσότερους ανθρώπους ο φαύλος κύκλος της αυτοκατηγορίας προκύπτει από την εύκολη λύση για το πρόβλημά τους: η επίρριψη ευθύνης στον εαυτό τους.


Πρόσφατα, θυμήθηκα μια συνεδρία που είχα με έναν θεραπευόμενό μου, ο οποίος καθόταν απέναντί μου και μου απαριθμούσε όλες εκείνες τις φορές που είχε αποτύχει ως πατέρας.

Υπέθεσα ότι βρίσκεται μέσα σε έναν φαύλο κύκλο αυτοκατηγορίας και όταν του το ανέφερα μου απάντησε Όχι δεν μισώ τον εαυτό μου. Ωστόσο, ο τρόπος που μου μίλαγε για τον εαυτό του ήταν σκληρός και ιδιαίτερα απαξιωτικός.

Ένα από τα πιο επίμονα προβλήματα, με τα οποία έρχομαι αντιμέτωπη στη θεραπεία είναι το μοτίβο με το οποίο οι θεραπευόμενοι κατηγορούν τον εαυτό τους, το οποίο μπορεί να πάρει πολλές μορφές:

  • Με τη θύμηση ενός μόνο λάθους τους, αρχίζουν να απαριθμούνται όλες τις αποτυχίες της ζωής τους.
  • Φοιτητές που πιστεύουν ότι έπρεπε να είχαν προσπαθήσει περισσότερο στις εξετάσεις τους.
  • Άντρες οι οποίοι μηρυκάζουν όλα αυτά που θα έπρεπε να είχαν κάνει και δεν έκαναν σε μία ερωτική συνάντηση.
  • Μητέρες που κατηγορούν τον εαυτό τους ότι δεν είναι αρκετά ικανές.

Η λίστα των τακτικών αυτοκατηγορίας που υιοθετούμε μπορεί να περιλαμβάνει πολλά ακόμη, το θέμα όμως είναι ότι οφείλουμε να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας και να μαθαίνουμε από αυτά, γνωρίζοντας ταυτόχρονα πότε η προσπάθειά μας να πετύχουμε το τέλειο γίνεται ανθυγιεινή.

Ο φαύλος κύκλος της αυτοκατηγορίας

Είναι χρήσιμο να δούμε τον φαύλο κύκλο αυτοκατηγορίας ως μια δυσλειτουργική στρατηγική αντιμετώπισης, που μπορεί να ενεργοποιηθεί από το πιο μικρό ερέθισμα, όπως για παράδειγμα να ξεχάσετε να τηλεφωνήσετε σε κάποιον ή να δείτε μια φωτογραφία από την τελευταία σας σχέση και να σκεφτείτε ότι έχετε αποτύχει.

Στη συνέχεια μπορεί να βιώνετε ανεπιθύμητες εμπειρίες, όπως πονοκέφαλο, ναυτία, θλίψη, οργή, ντροπή και διάφορες άλλες. Επίσης, αλλάζει και η κοινωνική σας συμπεριφορά, για παράδειγμα, προτιμάτε να μένετε μόνοι σας ή να είστε σιωπηλοί, να δουλεύετε περισσότερο για να αποσπάτε την προσοχή σας από το θέμα που σας απασχολεί ή ακόμα και να σκέφτεστε φωναχτά.

Πώς τελικά εδραιώνεται αυτός ο κύκλος στο μυαλό σας;

Για τους περισσότερους ανθρώπους ο φαύλος κύκλος της αυτοκατηγορίας ενισχύεται από το γεγονός ότι υπάρχει η εύκολη λύση για το πρόβλημά τους και αυτή είναι η επίρριψη ευθύνης στον εαυτό τους. Όταν προσπαθούμε να επιτύχουμε το τέλειο, το οποίο είναι και ακατόρθωτο, αρχίζουμε να κατηγορούμε τον εαυτό μας που δεν είμαστε τέλειοι και μπορεί να σταματήσουμε να αναζητούμε άλλους τρόπους για να διαχειριστούμε και να νοηματοδοτήσουμε τα λάθη και τις αποτυχίες μας. Ο εαυτός μας παίρνει τη θέση του «αποδιοπομπαίου τράγου».

Πώς να σταματήσουμε τον φαύλο κύκλο της αυτοκατηγορίας;

1. Αυτοπαρατήρηση: Ξεκινήστε να παρατηρείτε τις στιγμές που κατηγορείτε τον εαυτό σας. Πότε και σε ποιες συνθήκες συμβαίνει αυτό; Τι πυροδοτεί τον κύκλο της αυτοκατηγορίας; Πώς αισθάνεστε όταν κατηγορείτε τον εαυτό σας;

2. Αντισταθείτε στην επιθυμία σας να μπείτε στον φαύλο κύκλο: Με τη συνειδητοποίηση ότι βρίσκεστε πάλι σε έναν φαύλο κύκλο αυτοκατηγορίας προσπαθήστε να τον σπάσετε, αναγνωρίζοντας πως αυτή σας η σκέψη να κατηγορείτε τον εαυτό σας είναι προσωρινή, έρχεται και φεύγει. Επικεντρωθείτε στο γεγονός ότι η επιθυμία σας για αυτοκατηγορία θα περάσει, παίρνοντας βαθιές ανάσες και παρατηρώντας τον χώρο γύρω σας.

3. Η μάθηση προϋποθέτει λάθη: Κανείς δεν μπορεί να μάθει να δένει τα παπούτσια του ή να γράφει το αλφάβητο αν δεν κάνει λάθη. Τα λάθη δεν σημαίνουν το τέλος του κόσμου. Έχουμε κάνει και άλλα λάθη στο παρελθόν μας.

4. Προσπαθήστε να λύσετε το πρόβλημα εάν μπορείτε: Αν ανακαλύψατε ότι φωνάζοντας στα παιδιά σας να κάνουν την εργασία τους δεν έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα, νιώστε ικανοποίηση για το νέο μάθημα που πήρατε και σκεφτείτε να δοκιμάσετε κάτι καινούριο την επόμενη φορά που θα προκύψει μια τέτοια κατάσταση. Ωστόσο, αν δεν είστε σε θέση να λύσετε το πρόβλημα που προκλήθηκε από μία λάθος κίνηση σας, οφείλετε να αναγνωρίσετε ότι δυστυχώς δεν είναι όλα τα προβλήματα επιλύσιμα.

5. Μάθετε να αγαπάτε την τάση σας να είστε τέλειοι: Η επιθυμία να γίνουν όλα τέλεια δεν είναι έγκλημα. Ωστόσο, η σκληρή προσπάθεια να γίνετε τέλειοι μπορεί να οδηγήσει σε εξουθένωση. Η υπέρβαση του εαυτού σας μπορεί να σας φέρει αντιμέτωπους με μια συνεχή αυτοτιμωρία, η οποία τελικά σας εμποδίζει από τον αρχικό σκοπό σας.

Ακόμα και αν θεωρούμε ότι είναι δύσκολο να απαλλαχτούμε από τον φαύλο κύκλο της αυτοκατηγορίας, μπορούμε να προσπαθήσουμε να γίνουμε περισσότερο συμπονετικοί απέναντι στον εαυτό μας.


apostolidoy anna

 

Πηγή: blogs.psychcentral.com
Απόδοση: Άννα Αποστολίδου, Κλινική Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...