Άννα Βουλγαροπούλου

Προβληματικό παιδί ή δυσλειτουργικό οικογενειακό σύστημα;

Προβληματικό παιδί ή δυσλειτουργικό οικογενειακό σύστημα;

Άννα Βουλγαροπούλου
οικογένεια με Προβληματικό παιδί ή δυσλειτουργικό οικογενειακό σύστημα
Image credit: Vidal Balielo Jr./ pexels.com

Μια αμυδρή εικόνα για τα οικογενειακά συστήματα μπορούμε να πάρουμε ως απλοί θεατές στην παραλία, κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών. Πιθανόν να έχουμε συναντήσει μία οικογένεια με ένα παιδί που κάνει περισσότερο θόρυβο από τα άλλα, διαμαρτύρεται, κλαίει, δεν ακολουθεί οδηγίες, επιπλήττεται, με λίγα λόγια, τα κάνει όλα λάθος.


Θυμάμαι την αγανάκτηση ενός γονιού για ένα τέτοιο παιδί, τη δυσφορία του, τις φωνές του, την άκαρπη προσπάθεια του να το νουθετήσει, την ανεξέλεγκτη ένταση του και τον μονόλογο του: το παιδί ήταν ανυπόφορο, προβληματικό και δύσκολο.

Στις θεραπείες, συχνά αναφέρεται στην αφήγηση ένα προβληματικό παιδί που έφερνε σε αμηχανία τους γύρω του και τους ανάγκαζε είτε να κάνουν υπομονή, είτε να λαμβάνουν τιμωρητικά μέτρα. Πολλές φορές εμφανίζεται και στην επόμενη γενιά ένα αντίστοιχο παιδί. Ποιος είναι ο ρόλος του;

Η Συστημική Ψυχοθεραπεία δεν επικεντρώνεται στο πρόβλημα καθεαυτό, αλλά στο πλέγμα των σχέσεων μέσα στο οποίο εμφανίζεται μία προβληματική συμπεριφορά. Διευρύνει, δηλαδή, τον φακό για να συμπεριλάβει τα πρόσωπα φροντίδας ενός παιδιού, αλλά και τις προηγούμενες γενιές. Μέσα σε ένα διευρυμένο πλαίσιο μπορεί να νοηματοδοτηθεί διαφορετικά ένα παιδί, σε σχέση με το ρόλο που του έχει ανατεθεί.

Καθόλου τυχαία, σε ένα κείμενο αναφοράς ο συγγραφέας μιλάει για ανορεκτική οικογένεια και όχι για ανορεκτική έφηβη. Το παιδί που ονομάζουμε 'δύσκολο' φέρει το σύμπτωμα του οικογενειακού συστήματος. Δεν είναι το ίδιο που νοσεί, αλλά εκείνο που εκφράζει τη δυσλειτουργία ολόκληρου του συστήματος. Γι αυτό, άλλωστε, δεν ονομάζεται ασθενής, αλλά Αναγνωρισμένος Ασθενής.


Διαβάστε σχετικά: Η Μη Βίαιη Αντιμετώπιση της “Βίαιης” Συμπεριφοράς των Παιδιών


Μέσα από το θορυβώδες σύμπτωμα, τραβά την προσοχή των γονιών και αποτρέπει την ενασχόληση με τα ακανθώδη θέματα που υπονομεύουν το σύστημα. Ουσιαστικά, μέσα από το σύμπτωμα του συμβάλλει στη διατήρηση του συστήματος, αφού 'θολώνει τα νερά'.

Οι γονείς στρέφουν την προσοχή τους στο παιδί και συσκοτίζουν σοβαρά θέματα του ζευγαριού, τα οποία θα μπορούσαν να κλονίσουν την υπόσταση του οικογενειακού συστήματος. Αφού το ζευγάρι δεν αναλαμβάνει την ευθύνη της σχέσης του, αναλαμβάνει το παιδί το ρόλο της διατήρησης του συστήματος, υπονομεύοντας την προσωπική του εξέλιξη ως παιδί.

Το προβληματικό παιδί είναι ένα παιδί που υποφέρει. Έχει αναχαιτίσει την πορεία του για να σώσει το σύστημα και ταυτόχρονα δέχεται τα πυρά του. Αν είναι τυχερό και εργαστούν οι γονείς πάνω στα θέματα τους, μπορούν να το βγάλουν από το ρόλο του και να το καθησυχάσουν. Αλλιώς, ως ενήλικας, έχει ο ίδιος την ευκαιρία να εργαστεί ψυχοθεραπευτικά, ώστε να δώσει νόημα στην εμπειρία του ως παιδί και να μην επαναλάβει τα ίδια μοτίβα στην επόμενη γενιά.


Βιβλιογραφία

  • Παπαδιώτη- Αθανασίου, Β. (2006). Οικογένεια και όρια. Συστημική Προσέγγιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
  • Minuchin Salvador. (2007). Οικογενειακό Καλειδοσκόπιο. Αθήνα: Ερευνητές

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...