Οι γονείς κατηγορούνται συχνά, άμεσα ή έμμεσα, για τον εθισμό των παιδιών και των εφήβων στα ηλεκτρονικά μέσα, για το χρόνο που αφιερώνουν παίζοντας βιντεοπαιχνίδια ή για τα μηνύματα που στέλνουν πολλές ώρες την ημέρα αντί να αλληλεπιδρούν στον πραγματικό κόσμο. Όπως έχει φανερωθεί από πολλές έρευνες, η ψηφιακή υπερφόρτωση μπορεί να βλάψει την κοινωνική, συναισθηματική και πνευματική ανάπτυξη ενός παιδιού.
Αυτό το λυπηρό συμπέρασμα που έχει ανακύψει από πολλούς ειδικούς και αφορά στην ανάπτυξη του παιδιού, τους ωθεί να προτείνουν τρόπους με τους οποίους οι γονείς μπορούν να αποτρέψουν ή να διορθώσουν το πρόβλημα πριν συμβεί ανεπανόρθωτη βλάβη.
«Δεν υπάρχει τίποτα σχετικά με την έκθεση των παιδιών στις οθόνες που δεν μπορεί να διορθωθεί» δήλωσε η Catherine Steiner-Adair, Ψυχολόγος και εξωτερική συνεργάτιδα του Harvard. «Και όσο πιο γρήγορα διορθωθεί, τόσο το καλύτερο».
Οι σημερινοί γονείς έχουν βρεθεί απροετοίμαστοι μπροστά στην έντονη έλξη και την άκρως εθιστική φύση που παρέχει ο διαδικτυακός κόσμος στα παιδιά. Ως γονείς, έχουν την ευκαιρία να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους, έτσι ώστε να μάθουν τις συνήθειες που τους βοηθούν να αξιοποιούν τη χρήση του ψηφιακού κόσμου, χωρίς να καταπίνονται ολόκληρα από αυτόν.
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να έχουν τα δικά τους κινητά τηλέφωνα ή τηλεοράσεις στα δωμάτια τους και ακόμη και με τους εφήβους, δεν είναι πολύ αργά για να τεθούν εύλογα όρια για το χρόνο που σπαταλούν μπροστά σε μία οθόνη.
Μία άλλη προσέγγιση στρέφεται στη συμπεριφορά των γονέων: μερικοί γονείς είναι τόσο απασχολημένοι στις δικές τους συσκευές, με αποτέλεσμα να ανταποκρίνονται σε κάθε ήχο των κινητών τηλεφώνων και των tablet τους και στη λήψη και την αποστολή μηνυμάτων σε ακατάλληλες ώρες. Άλλοι γονείς αδυνατούν να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν τους κατάλληλους κανόνες για την ενασχόληση των παιδιών με τα ηλεκτρονικά μέσα.
Τα μικρά παιδιά, όπως είναι γνωστό, μαθαίνουν μέσα από τα παραδείγματα των ενηλίκων και συχνά αντιγράφουν τη συμπεριφορά τους. Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο, γονείς που έχουν τα παιδιά στα καροτσάκια ή περπατούν μαζί τους στο δρόμο, να μιλούν διαρκώς στο τηλέφωνο ή να στέλνουν μηνύματα αντί να ασχολούνται με αυτά. Όταν είναι μαζί με τα παιδιά τους, θα πρέπει να σκεφτούν καλά πριν χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνό ή το tablet τους. Για παράδειγμα, είναι προτιμότερο να ελέγχουν τα email τους πριν ξυπνήσουν παιδιά, όταν βρίσκονται στο σχολείο ή αφού πάνε για ύπνο.
Ένα κορίτσι από τα 1.000 παιδιά που ερωτήθηκαν κατά την διάρκεια μίας έρευνας, ανέφερε ότι «νιώθω σαν να είμαι απλά βαρετή. Είμαι βαρετή για τον μπαμπά μου, γιατί θα διαβάσει οποιοδήποτε μήνυμα, οποιαδήποτε κλήση, οποιαδήποτε στιγμή». Ένα άλλο 4χρονο κοριτσάκι ονόμασε το smartphone του πατέρα της ένα «ηλίθιο τηλέφωνο».
Η Radesky, μία παιδίατρος στο Ιατρικό Κέντρο Βοστόνης μαζί με δύο συνεργάτες της παρατήρησαν 55 ομάδες γονέων και παιδιών που πήγαν σε εστιατόρια φαστ-φουντ και σημείωσαν ότι 40 από τους γονείς, έβγαλαν αμέσως τα τηλέφωνά τους και ασχολήθηκαν με αυτά στο μεγαλύτερο μέρος του γεύματος. Περισσότερη προσοχή δινόταν συχνότερα στις συσκευές από ό,τι στα παιδιά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι όταν οι γονείς είχαν απορροφηθεί στις δικές τους συσκευές, τα παιδιά ήταν πιο πιθανό να εκνευριστούν, προφανώς σε μια προσπάθεια να τραβήξουν την προσοχή των γονιών τους.
Η Catherine Steiner-Adair, ανησυχεί ιδιαίτερα για τη γονική απροθυμία να δοθεί μεγάλη προσοχή στα παιδιά «στις κρίσιμες ώρες της ημέρας, ιδιαιτέρως όταν πηγαίνουν ή παίρνουν τα παιδιά από το σχολείο. Αυτή η στιγμή πρέπει να είναι ένας ελεύθερος χρόνος για όλους, επομένως ούτε οι γονείς, ούτε τα παιδιά πρέπει να ασχολούνται με τις ηλεκτρονικές συσκευές. Η παραλαβή των παιδιών από το σχολείο είναι ένας πολύ σημαντικός μεταβατικός χρόνος για αυτά, είναι μια ώρα που μπορείτε να ρωτήσετε, να μάθετε και να συνδεθείτε μαζί τους και δεν πρέπει να βάζετε σε προτεραιότητα τις κλήσεις από τα παιδιά σας».
Επίσης, αναφέρει, όταν οι γονείς επιστρέφουν στο σπίτι από τη δουλειά, «θα πρέπει να επιστρέφουν αποσυνδεδεμένοι και να αφιερώνουν την πρώτη ώρα που είναι στο σπίτι για να συνδεθούν ξανά με την οικογένεια. Ακόμη, δεν πρέπει οι γονείς ή τα παιδιά να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές όταν η οικογένεια βρίσκεται μαζί στο τραπέζι του φαγητού. Η τέχνη του φαγητού και η σύνδεση μεταξύ του νόστιμου φαγητού και της ουσιαστικής συνομιλίας χάνεται, όχι μόνο στα εστιατόρια αλλά και στο σπίτι», είπε.
Η Steiner-Adair αποδίδει μια αύξηση 20% σε τυχαία ατυχήματα που παρατηρήθηκαν στα παιδιατρικά νοσοκομειακά τμήματα, στην αποτυχημένη εποπτεία των γονέων να δώσουν την αμέριστη προσοχή τους στα βρέφη, στα μικρά παιδιά στη μπανιέρα ή στα παιδιά που παίζουν στους παιδότοπους, που υποτίθεται ότι πρέπει να παρακολουθούν. «Ο χρόνος αντίδρασης σας και η προσοχή σας, έχουν μεγάλη διαφορά όταν είστε μεταξύ γραπτών μηνυμάτων ή μιλάτε στο κινητό τηλέφωνο από μία κανονική συνθήκη», είπε.
Άλλοι ψυχολόγοι συνειδητοποιούν ότι η προσπάθεια να αλλαχθεί η ψηφιακή συμπεριφορά, δεν είναι εύκολη. Όμως, είναι σημαντικό για τον γονέα να είναι αποφασιστικός, να μη φοβηθεί και να αποφύγει τις διαπραγματεύσεις.
«Αποδεχθείτε ότι το παιδί σας θα αναστατωθεί, χωρίς όμως να χρειαστεί εσείς να κάνετε μεγάλες συζητήσεις σχετικά με τους λόγους για τους οποίους δεν μπορούν να έχουν ό,τι θέλουν», αναφέρουν οι ψυχολόγοι. «Τα παιδιά μεγαλώνουν και μαθαίνουν μέσα από την ανθεκτικότητα των ενηλίκων και είναι φυσικό γνωρίσουν και το συναίσθημα της απογοήτευσης. Επομένως, είναι φυσιολογικό τα παιδιά σας να εκνευριστούν, να βαριούνται ή να νιώθουν ανησυχία μήπως χάσουν τις διαδικτυακές κινήσεις των φίλων τους».
Η Steiner-Adair και άλλοι ειδικοί παροτρύνουν τους γονείς να καθιερώσουν ένα πρόγραμμα μέσα στη μέρα, στις ώρες του οποίου δεν θα ασχολούνται οι ίδιοι με τις ηλεκτρονικές συσκευές, όπως η πρώτη ώρα μετά το σχολείο και η ώρα πριν τον ύπνο. Επίσης, τα κινητά τηλέφωνα και οι ταμπλέτες δεν θα πρέπει να επιτρέπονται στο τραπέζι.
Επίσης προτείνουν στους γονείς «να υπάρξει χρόνος να απολαμβάνετε τις δραστηριότητες της πραγματικής ζωής με τα παιδιά σας, ένας χρόνος που τα παιδιά θα καταλαβαίνουν ότι αξίζουν το χρόνο και την αμέριστη προσοχή σας. Κάνετε πράγματα μαζί που τρέφουν τη σχέση σας».
Όσο για τον έλεγχο του χρόνου που τα παιδιά περνούν σε ψηφιακά μέσα, οι ψυχολόγοι δηλώνουν ευθέως ότι είναι ευθύνη των γονιών: «Δεδομένου ότι οι συσκευές μπορούν να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, εσείς ως γονέας χρειάζεται να παρακολουθείτε τη χρήση τους, το χρονικό διάστημα που απασχολούνται και τότε να βεβαιωθείτε ότι ακολουθούνται οι κανόνες που έχετε ορίσει».
Πηγή: New York Times
Συγγραφέας: JANE E. BRODY
