Η εφηβεία είναι η περίοδος που γεφυρώνει την παιδική ηλικία με την ενηλικίωση. Επειδή αποτελεί ένα μεταβατικό στάδιο, θεωρείται από τους ειδικούς ως μια κρίσιμη περίοδος στη ζωή του ανθρώπου.
Χαρακτηρίζεται από έναν συνεχή αγώνα για ανεξαρτητοποίηση, αυτονομία, αναγνώριση και σταθερή ταυτότητα του εαυτού. Θεωρείται κρίσιμη γιατί περιλαμβάνει πολλές ψυχο-συναισθηματικές αλλαγές, αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά και συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα.
Ποιοι όμως είναι οι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκτονία;
Η αυτοκτονία δυστυχώς, είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Μπορεί να οφείλεται σε κάποια ψυχιατρική διαταραχή, μπορεί να οφείλεται στην αναζήτηση των νέων να τιμωρήσουν τους οικείους τους, να επανορθώσουν μια αδικία που έκαναν ή να βρουν την ηρεμία μέσα στην ανυπαρξία που αισθάνονται. Μπορεί ακόμη, να ακολουθήσει μια ερωτική απογοήτευση.
Οι σκέψεις που υπάρχουν στο μυαλό ενός νέου που έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει ή να αποπειραθεί μπορεί να είναι:
- Είμαι πρόβλημα στους οικείους μου.
- Δεν έχω καμία αξία.
- Κανείς δεν με καταλαβαίνει.
- Δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα και μια σειρά από σκέψεις απογοήτευσης, πικρίας, απελπισίας και απόγνωσης.
Οι κυριότερες αιτίες εφηβικής αυτοκτονικότητας είναι:
- Οικογενειακό περιβάλλον.
- Κοινωνικός Αποκλεισμός.
- Ψυχιατρικό ιστορικό.
- Έλλειψη κάποιου καθήκοντος ή σκοπού ζωής..
- Σχολικός εκφοβισμός.
- Ηλεκτρονική Παρενόχληση (Cyber Bulling).
- Διαταραχές Διάθεσης κ.α.
Η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο στο θέμα της αυτοκτονικότητας.
Ως προληπτικούς παράγοντες μπορούμε να αναφέρουμε τους εξής:
- Ενημέρωση γύρω από το θέμα της κληρονομικότητας, εάν δηλαδή υπάρχει ιστορικό ψυχικής νόσου στους γονείς ή στις οικογένειές τους.
- Εκπαίδευση του ζευγαριού πριν τεκνοποιήσουν, πώς να συμπεριφέρονται μεταξύ τους και απέναντι στα παιδιά που πρόκειται να αποκτήσουν.
- Αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας.
- Σταθερό οικογενειακό περιβάλλον.
- Αλληλοκατανόηση.
- Ενθάρρυνση της αυτονομίας.
- Προώθηση της ανεξαρτητοποίησης.
- Ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης.
- Υποστηρικτικό περιβάλλον.
Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν και να αναμένουν τις αλλαγές που επιφέρει η εφηβεία σε όλα τα επίπεδα της ζωή των παιδιών τους, προκειμένου να μπορούν να διατηρήσουν μια αποτελεσματική επικοινωνία και σταθερή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Δυστυχώς, στις μέρες μας, τα παιδιά βρίσκουν εύκολα μια ψεύτικη παρηγοριά σε πράγματα και καταστάσεις τα οποία τα στιγματίζουν πολλές φορές για όλη τους τη ζωή. Δυστυχώς, η περίοδος της εφηβείας, όπως και κάθε περίοδος κρίσης που περνάει μια οικογένεια, είναι η εποχή που δοκιμάζονται οι σχέσεις των μελών της, και φανερώνεται η σταθερότητα πάνω στην οποία έχει δομηθεί το οικοδόμημα της οικογένειας τα προηγούμενα χρόνια.
