Πολλοί άντρες που συμπεριφέρονται επιθετικά σε γυναίκες, είναι συνήθως και συχνοί χρήστες πορνό. Ποια είναι η συσχέτιση μεταξύ βίας και παρακολούθησης πορνό;
Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι η παρακολούθηση πορνό ενθαρρύνει τους άντρες να κάνουν τις βίαιες σεξουαλικές τους επιθυμίες πραγματικότητα. Ενώ υπάρχουν πολλά πορνό που αναπαριστούν ανθρώπους που συμμετέχουν σε συναινετικό σεξ, υπάρχουν, επίσης, πολλά πορνό, τα οποία δείχνουν άντρες που εξαναγκάζουν απρόθυμους συντρόφους, συμπεριφέροντάς τους με ταπεινωτικό ή βίαιο τρόπο. Ίσως, αυτά τα βίντεο να μαθαίνουν τους θεατές τους ότι είναι θεμιτό να φέρονται στις γυναίκες με αυτόν τον τρόπο.
Ενώ η συσχέτιση μεταξύ σεξουαλικής βίας και χρήσης πορνό είναι δυνατή, είναι, επίσης, σημαντικό να θυμόμαστε ότι η συσχέτιση δε σημαίνει και αιτιότητα. Θα μπορούσε να ισχύει ότι η παρακολούθηση βίαιου πορνό οδηγεί και σε βίαιες πράξεις στην πραγματική ζωή. Ή θα μπορούσε να ισχύει ότι στους άντρες που είναι ήδη βίαιοι από τη φύση τους, αρέσει να βλέπουν βίαια πορνό, όταν δεν εμπλέκονται σε πραγματικές πράξεις βίας.
Αυτός ο προβληματισμός για το τι προϋπήρχε «η κότα ή το αυγό» – βίαια πορνό ή βία στην πραγματική ζωή – διερευνήθηκε πρόσφατα από τον Καναδό ψυχολόγο Taylor Kohut και τους συναδέλφους του, και τα αποτελέσματα της μελέτης τους δημοσιεύτηκαν στο Archives of Sexual Behavior.
Προτεινόμενοι παράγοντες κινδύνου για σεξουαλική επιθετικότητα
Ο Kohut και οι συνάδελφοί του έχουν ως αφετηρία μια σημαντική θεωρία σχετικά με τη σχέση ανάμεσα στη χρήση των πορνό και τη σεξουαλική επιθετικότητα, γνωστή ως «μοντέλο της συρροής». Σύμφωνα με το μοντέλο της συρροής, κανένας μεμονωμένος παράγοντας δεν μπορεί να προβλέψει, αν ένας άντρας θα γίνει σεξουαλικά βίαιος. Αντ’ αυτού, απαιτείται μια συρροή παραγόντων για να μαζευτεί μια κρίσιμη ποσότητα που θα πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση σεξουαλικής επιθετικότητας.
Συγκεκριμένα, το μοντέλο της συρροής θέτει τρεις παράγοντες κινδύνου για τη σεξουαλική επιθετικότητα:
- Επιθετική αρρενωπότητα. Αυτή είναι μια ναρκισσιστική σεξουαλική επιθυμία να επιβάλλεται και να ελέγχει κανείς τις γυναίκες, η οποία κρύβει μια υποκείμενη αβεβαιότητα και αμυντική στάση.
- Απρόσωπη σεξουαλικότητα. Αυτή είναι μια ασύδοτη και αποστασιοποιημένη συναισθηματικά στάση προς τις σεξουαλικές σχέσεις, κατά την οποία οι γυναίκες θεωρούνται μόνο σεξουαλικά αντικείμενα.
- Χρήση πορνογραφίας. Αυτό θεωρείται το έναυσμα που ωθεί τους άντρες με τα δύο πρώτα χαρακτηριστικά πραγματικά να εμπλακούν με τη σεξουαλική βία, προσφέροντάς τους ένα μοντέλο να ακολουθήσουν και διασφαλίζοντάς τους ότι είναι μια αποδεκτή συμπεριφορά.
Με άλλα λόγια, το μοντέλο συρροής δεν προμηνύει ότι η παρακολούθηση πορνό – ακόμα και του βίαιου είδους – θα οδηγήσει απαραίτητα σε σεξουαλικά βίαιες συμπεριφορές. Ωστόσο, η θεωρία διατυπώνει την αρχή ότι η παρακολούθηση πορνό μπορεί να ωθήσει τους άντρες, οι οποίοι είναι ήδη επιρρεπείς στη βία, να διαπράξουν σεξουαλική βία.
Μέχρι τώρα, πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι σεξουαλικά επιθετικοί άντρες τείνουν να παρακολουθούν βίαια πορνό. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, καμία δεν μπόρεσε να αποδείξει οριστικά ότι η χρήση πορνό οδηγεί στη σεξουαλική βία. Αυτό είναι το κενό που προσπαθεί να γεμίσει ο Kohut και οι συνάδελφοί του με την έρευνά τους.
Για να αποδείξει κανείς ότι η χρήση πορνό οδηγεί στη σεξουαλική βία, θα πρέπει να αποδείξει ότι οι σεξουαλικά επιθετικοί άντρες συνήθιζαν να βλέπουν πορνό, πριν αρχίσουν να φέρονται επιθετικά στις γυναίκες. Με άλλα λόγια, πρέπει να διεξαχθεί μια μακροχρόνια έρευνα, η οποία θα εντοπίζει τη χρήση πορνό και τη σεξουαλική επιθετικότητα των αντρών με την πάροδο του χρόνου.
Τέτοιες μελέτες μπορεί να είναι δαπανηρές στην εφαρμογή. Αλλά ευτυχώς για τον Kohut και τους συναδέλφους του, μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν δεδομένα, τα οποία είχαν συλλεχθεί ως μέρος μιας ευρύτερης έρευνας για να ελεγχθεί η υπόθεση ότι η χρήση πορνό οδηγεί σε σεξουαλική βία.
Διαβάστε σχετικά: Πορνογραφικό υλικό & Σεξουαλικότητα
Προπορεύεται η χρήση πορνό της σεξουαλικής βίας;
Για αυτήν τη μελέτη, οι μελετητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από περίπου 1.700 μαθητές του λυκείου στην Κροατία, οι οποίοι απάντησαν σε μια σειρά από ερωτηματολόγια που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια 2 ετών, ξεκινώντας όταν ήταν 16 ετών και τελειώνοντας όταν ήταν 18. Η έρευνα έκανε μια ευρεία γκάμα ερωτήσεων σχετικά με τη σεξουαλική δραστηριότητα και συμπεριφορά, την εικόνα του σώματος, τη χρήση πορνό, την ευημερία και τη θρησκευτικότητα.
Συγκεκριμένα, ο Kohut και οι συνάδελφοί του έψαχναν για απαντήσεις σε ερωτήσεις σχετικά με τα παρακάτω θέματα:
- Σεξουαλική επιθετικότητα. Ερωτήσεις σε αυτήν την κατηγορία περιλάμβαναν: «Πόσες φορές έχετε φιλήσει, αγγίξει ή κάνει οποιαδήποτε άλλη σεξουαλική πράξη με ένα άλλο άτομο, ενώ το άλλο άτομο δεν ήθελε να το κάνετε;»
- Επιθετική αρρενωπότητα. Οι συμμετέχοντες υποδείκνυαν το επίπεδο συμφωνίας τους με δηλώσεις, όπως: «Νιώθω ότι πολλές φορές οι γυναίκες φλερτάρουν μόνο με τους άντρες για να τους πειράξουν ή για να τους πληγώσουν» και «Οι γυναίκες ευθύνονται για τα περισσότερα προβλήματά μου».
- Απρόσωπη σεξουαλικότητα. Οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν, αν είχαν έρθει ποτέ σε σεξουαλική επαφή, και αν ναι, πόσους σεξουαλικούς συντρόφους είχαν.
- Χρήση πορνογραφίας. Οι συμμετέχοντες δήλωναν τη συχνότητα της χρήσης πορνό, σε ένα φάσμα από «ποτέ» έως «πολλές φορές τη μέρα».
Στην αρχή της έρευνας, περίπου ένα τέταρτο των 16χρονων είχαν έρθει σε σεξουαλική επαφή, αλλά όταν είχαν φτάσει στα 18, παραπάνω από τους μισούς ήταν σεξουαλικά έμπειροι. Έτσι, οι ερευνητές μπορούσαν να παρατηρήσουν, αν η συνήθης χρήση πορνό προηγήθηκε της μεταγενέστερης σεξουαλικής επιθετικότητας.
Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η χρήση πορνό οδηγεί στη σεξουαλική βία
Από τους τρεις πρώιμους παράγοντες κινδύνου – επιθετική αρρενωπότητα, απρόσωπη σεξουαλικότητα και χρήση πορνό – μόνο ένας βρέθηκε να προβλέπει τη μετέπειτα σεξουαλική επιθετικότητα, και ακόμα και αυτός αδύναμα. Τα αποτελέσματα ήταν ως εξής:
Πρώτον, η πρώιμη χρήση πορνό απέτυχε να προβλέψει τη μετέπειτα επιθετικότητα. Εκ των υστέρων, αυτό βγάζει νόημα, καθώς πολλοί νεαροί άντρες είναι συνήθεις χρήστες πορνό, αλλά λίγοι γίνονται σεξουαλικά επιθετικοί.
Δεύτερον, η απρόσωπη σεξουαλικότητα, επίσης, απέτυχε να προβλέψει τη σεξουαλική επιθετικότητα στην ενήλικη ζωή. Και πάλι, και αυτό ήταν αναμενόμενο. Πολλοί νέοι έχουν σεξουαλικές σχέσεις με διάφορα άτομα στην αρχή της ενηλικίωσης και καταλήγουν με έναν σύντροφο, όταν ωριμάζουν. Απλά δεν υπάρχει ούτε ένας λόγος να πιστεύει κανείς ότι η ανοιχτόμυαλη στάση απέναντι στο περιστασιακό σεξ συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σεξουαλική επιθετικότητα.
Τρίτον, η επιθετική αρρενωπότητα προέβλεψε σεξουαλική επιθετικότητα σε μερικές αναλύσεις, σε άλλες όμως όχι. Αυτό υποδηλώνει ότι ακόμα και η εχθρική στάση απέναντι στις γυναίκες από μόνη της δεν επαρκεί για να ωθήσει τους άντρες να ενεργούν με σεξουαλικά επιθετικό τρόπο. Υπάρχουν, χωρίς αμφιβολία, πολλοί απογοητευμένοι άντρες που κατηγορούν τις γυναίκες για όλα τα προβλήματά τους και που μπορεί ακόμα και να απολαμβάνουν να βλέπουν βίαια πορνό, με τα οποία να μπορούν εμμέσως να επιτίθενται εναντίον τους. Παρόλα αυτά, ποτέ δε θα πραγματοποιούσαν αυτές τις επιθυμίες στην πραγματική ζωή.
Συνοψίζοντας, υπάρχουν μόνο λίγες ενδείξεις ότι η χρήση πορνό οδηγεί σε σεξουαλική βία. Για να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό, θα έπρεπε ίσως να εξετάσουμε μια αναλογία με τα βιντεοπαιχνίδια και τη βία. Για παράδειγμα, πολλοί νέοι παίζουν το Grand Theft Auto, αλλά πολλοί λίγοι από αυτούς παραβιάζουν αυτοκίνητα στην πραγματική ζωή.
Τα πορνό, όπως και τα βιντεοπαιχνίδια, προσφέρουν ένα φανταστικό βασίλειο, στο οποίο οι άνθρωποι μπορούν να πραγματοποιήσουν τις πιο βαθιές και σκοτεινές τους επιθυμίες, παρά το γεγονός ότι μόνο ελάχιστοι από αυτούς θα τις έκαναν πραγματικότητα στην πραγματική ζωή.
Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι υπήρχε σεξουαλική επιθετικότητα πολύ πριν ανακαλυφθούν τα πορνό. Στην πραγματικότητα, πολλές μελέτες σε διάφορες χώρες έχουν δείξει ότι όταν χαλαρώνονται οι περιορισμοί στη διαθεσιμότητα των πορνό, η συχνότητα βίαιων σεξουαλικών εγκλημάτων μειώνεται. Αντί να σηματοδοτεί σε νεαρούς άντρες ότι η σεξουαλική βία είναι αποδεκτή, η πορνογραφία παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο στους ανθρώπους να εξερευνήσουν τη σεξουαλικότητά τους με τρόπους που δε βλάπτουν τους άλλους.
Έρευνα: Archives of Sexual Behavior
Απόδοση: Σοφία Ανδριανάκη – Μετάφραση και επιμέλεια ξενόγλωσσων άρθρων
Πηγή