Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν την τεράστια σημασία των πρώιμων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και τη σαφή επίδραση του πλαισίου στην ανάπτυξη των βρεφών.
Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κατά τους πρώτους μήνες της ζωής είναι θεμελιώδους σημασίας για τα μωρά ώστε να μάθουν πώς να επικοινωνούν και να αναπτύξουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Η σωματική επαφή, το άγγιγμα, το χαμόγελο και οι πρώτες μας «συζητήσεις» πρόσωπο με πρόσωπο είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους χτίζουμε την κατανόησή μας για τον κοινωνικό κόσμο.
Τα όρια που τέθηκαν στην κοινωνική αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 επηρέασαν βαθιά αυτές τις πρώιμες αλληλεπιδράσεις. Αλληλεπιδρούσαμε λιγότερο και με λιγότερους ανθρώπους και έπρεπε να στερηθούμε ορισμένες βασικές πτυχές της επικοινωνίας, όπως το σωματικό άγγιγμα ή το μοίρασμα αντικειμένων.
Για τα παιδιά που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι οι πρώτες τους αλληλεπιδράσεις ήταν τόσο διαφορετικές που επηρέασαν την ανάπτυξή τους.
Μία ομάδα Ισπανών Ψυχολόγων διεξήγαγε έρευνα σχετικά με την ανάπτυξη της γλώσσας σε παιδιά Ισπανών που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια ή λίγο πριν από την πανδημία και διαπιστώθηκε ότι αναπτύχθηκαν πιο αργά από τα παιδιά που είχαν γεννηθεί πριν.
Λεξιλόγιο
Η έρευνα ανέλυσε την ανάπτυξη τόσο του λεξιλογίου όσο και του μορφοσυντακτικού, δηλαδή της ικανότητας παραγωγής σύνθετων προτάσεων. Συμμετείχαν συνολικά 153 παιδιά ηλικίας μεταξύ 18 και 31 μηνών. Η ομάδα συνέκρινε τα δεδομένα από δύο ομάδες που ταίριαζαν ως προς την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο των γονέων και που φοιτούσαν σε παρόμοια νηπιαγωγεία.
Οι δύο ομάδες ήταν η «προ-πανδημία» (PRE) και η «μετα-πανδημία» (POST). Η ομάδα PRE αποτελούνταν από παιδιά που γεννήθηκαν και αξιολογήθηκαν πριν από την πανδημία. Η ομάδα POST αποτελούνταν από παιδιά που γεννήθηκαν είτε λίγους μήνες πριν είτε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μεταξύ Οκτωβρίου 2019 και Δεκεμβρίου 2020.
Τα αποτελέσματά έδειξαν ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας χρησιμοποίησαν λιγότερες διακριτές λέξεις, δηλαδή είχαν μικρότερο λεξιλόγιο από εκείνα που γεννήθηκαν πριν από αυτήν. Τα παιδιά που γεννήθηκαν πριν από την πανδημία, από την άλλη πλευρά, ήταν σε θέση να χρησιμοποιούν πιο σύνθετες φράσεις, με περισσότερες λέξεις και ευρύτερο φάσμα δομών.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το μέσο επίπεδο των παιδιών της ομάδας PRE ήταν περίπου στο 50ο εκατοστημόριο. Εκείνο της ομάδας POST, ωστόσο, μόλις και μετά βίας έφτανε το 40ο εκατοστημόριο τόσο στο λεξιλόγιο όσο και στην πολυπλοκότητα των προτάσεων.
Περιορισμένο γλωσσικό ερέθισμα
Οι περιορισμοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας σήμαινε ότι τα παιδιά στην ομάδα POST βίωσαν περιορισμένες κοινωνικές σχέσεις, καθώς και πλαίσια αλληλεπίδρασης που μπορεί να επηρέασαν τη γλωσσική τους ανάπτυξη.
Επιπλέον, τα γλωσσικά ερεθίσματα επηρεάστηκαν τόσο από την ποικιλία και τη συχνότητα των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων όσο και από τη χρήση μασκών. Οι μάσκες εμποδίζουν την κατανόηση και δυσχεραίνουν τη λήψη οπτικών πληροφοριών κατά την εκμάθηση της γλώσσας. Σε συνδυασμό, αυτές οι συνθήκες μπορεί να οδήγησαν σε βραδύτερη γλωσσική ανάπτυξη σε αυτή την ομάδα.
Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν την τεράστια σημασία των πρώιμων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και τη σαφή επίδραση του πλαισίου στην ανάπτυξη των βρεφών.
Κατά την τυπική ανάπτυξη, τα παιδιά μαθαίνουν πρώτα λίγες λέξεις και στη συνέχεια αυξάνουν σταδιακά το λεξιλόγιό τους. Στη συνέχεια αρχίζουν να συνδυάζουν δύο λέξεις, μαθαίνοντας πώς οι λέξεις μπορούν να συνδυαστούν για να εκφράσουν όλο και πιο σύνθετες έννοιες. Αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα μέσα από ποικίλες και ουσιαστικές αλληλεπιδράσεις με τους άλλους: μαθαίνουμε να μιλάμε επειδή οι άνθρωποι μας μιλούν και επειδή μπορούμε να δούμε ότι αυτά που λέμε έχουν αντίκτυπο σε αυτούς.
Μελέτες έχουν δείξει ότι, σε γενικές γραμμές, η κρίση του ιού COVID-19 έχει πλήξει ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες. Δεδομένου ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας αναπτύσσονται συνολικά πιο αργά, δεν πρέπει να αφήσουμε πίσω μας παιδιά που είναι πιο πιθανό να αναπτυχθούν άτυπα. Έχουμε την υποχρέωση να εντοπίζουμε καταστάσεις κινδύνου όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε τις «αλυσιδωτές επιπτώσεις» στη μετέπειτα ανάπτυξη.
Έρευνα: Murillo Ε, Casla Μ, Rujas Ι, Lázaro Μ. El efecto de la pandemia sobre el desarrollo del lenguaje en los dos primeros años de vida. Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología, Volume 43, Issue 3, 2023, https://doi.org/10.1016/j.rlfa.2023.100315.
