PsychologyNow Team

Μπορείς να βγεις έξω μόνος χωρίς να σε νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι γύρω σου;

Μπορείς να βγεις έξω μόνος χωρίς να σε νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι γύρω σου;

PsychologyNow Team
άνδρας βγαίνει έξω μόνος χωρίς να τον νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι γύρω του
Image credit: Lisa / pexels.com

Μία έρευνα μελετά το πώς νιώθει κανείς όταν βγαίνει μόνος του και πώς πιστεύουν οι άλλοι ότι νιώθει.


Όταν δίδασκα το μεταπτυχιακό μάθημα «Εργένης στην κοινωνία» πριν από χρόνια, μια από τις εργασίες για τους φοιτητές μου ήταν να βγουν μόνοι τους για φαγητό. Οι φοιτητές ενθουσιάστηκαν. Μάλιστα, ανέβασαν τον πήχη: Έπρεπε να πάνε για δείπνο, όχι για μεσημεριανό. Και μετά ανέβασαν και άλλο τον πήχη: Δεν μπορούσαν να πάρουν τίποτα μαζί τους, το οποίο να τους αποσπά την προσοχή κατά τη διάρκεια του δείπνου, όπως κάτι να κοιτάζουν ή να διαβάζουν. Απλά έπρεπε να δειπνήσουν μόνοι τους.

Μια από τις προπτυχιακές φοιτήτριες με έπεισε να την αφήσω να συμμετέχει σε αυτήν την τάξη, και όταν είπε στους φίλους της για αυτήν την εργασία, εκείνοι τρομοκρατήθηκαν. Δεν μπορούσαν καν να φανταστούν, ότι θα έβγαιναν μόνοι τους για δείπνο.

Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, και οι έντρομοι φίλοι των προπτυχιακών φοιτητών, όλοι ασχολούνταν με κάτι. Η διαίσθησή τους υποστηρίχθηκε από μια σειρά μελετών που είχαν δημοσιευτεί από ένα ζευγάρι ερευνητών του μάρκετινγκ. Είναι μια από τις καλύτερες έρευνες πάνω σε αυτό το θέμα και αξίζει να το επανεξετάσουμε τώρα που η πανδημία μειώνεται σε ορισμένα μέρη του κόσμου και οι άνθρωποι επιστρέφουν στη δημόσια ζωή.

Να βγω μόνος μου, απλά για πλάκα; Όχι, ευχαριστώ!

Οι άνθρωποι διστάζουν να κάνουν πράγματα μόνοι τους, μόνο για διασκέδαση, δημόσια. Ερωτηθείς σχετικά με τη δυνατότητα να βγουν για δείπνο ή να δούνε μια ταινία μόνοι τους, εκφράζουν μεν ότι μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα εμπειρία, αλλά πιστεύουν ότι θα την απολαύσουν περισσότερο, αν πάνε με φίλους, παρά μόνοι τους.

Η διστακτικότητά τους δικαιολογείται, εν μέρει τουλάχιστον, από το τί πιστεύουν ότι θα σκεφτούν οι άλλοι άνθρωποι, όταν τους δουν. Αν βρίσκονται μόνοι τους σε εστιατόρια ή κινηματογράφους, πιστεύουν ότι οι άλλοι θα τους δουν και θα υποθέσουν ότι δεν έχουν πολλούς φίλους. Πιθανόν, για αυτόν το λόγο οι φίλοι των φοιτητών μου να τρομοκρατήθηκαν στην ιδέα να βγουν μόνοι τους για δείπνο – πιστεύουν ότι οι άλλοι θα τους θεωρήσουν αποτυχημένους.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η διστακτικότητα να πάει κανείς μόνος του στον κινηματογράφο (σε σύγκριση με το να πηγαίνει με φίλους) και η προσδοκία να σχολιαστεί σκληρά για αυτό, δεν ισχύει για τους ανθρώπους στις ΗΠΑ. Οι άνθρωποι στην Ινδία και στην Κίνα μοιράζονται την ίδια ψυχολογία σχετικά με το να είναι κανείς δημόσια μόνος του.

Να βγω μόνος μου για κάποιο λόγο (όχι για διασκέδαση); Ακούγεται καλύτερο.

Οι φοιτητές μου που επέμεναν να ανεβάσουν τον πήχη της εργασίας, απαγορεύοντας στον εαυτό τους να πάρουν μαζί τους κάποιο βιβλίο ή οποιαδήποτε άλλη απασχόληση, είχαν δίκιο με τη διαίσθησή τους, ότι θα ήταν πιο δύσκολο να βγουν μόνοι τους και απλά να απολαύσουν το δείπνο.

Για παράδειγμα, σε μία από τις μελέτες, οι συμμετέχοντες φαντάστηκαν ότι βρίσκονταν σε μια καφετέρια απλώς πίνοντας καφέ ή φαντάζονταν ότι έκαναν κάποια εργασία, ενώ βρίσκονταν εκεί. Και, ως συνήθως, φαντάζονταν να τα κάνουν αυτά μόνοι τους ή με φίλους.

Αν ήταν να είναι μόνοι τους στην καφετέρια, προτιμούσαν να δουλεύουν. Πίστευαν ότι θα απολάμβαναν περισσότερο την εμπειρία, αν δούλευαν, παρά αν απολάμβαναν απλά το ρόφημά τους. Επίσης, πίστευαν ότι οι άλλοι θα τους έκριναν πιο αυστηρά (ως άτομο που έχει λίγους φίλους), αν έπιναν απλώς το ρόφημά τους, αντί αν έπιναν και δούλευαν.

Η ψυχολογία αντιστρεφόταν, όταν φαντάζονταν ότι βρίσκονταν στην καφετέρια με φίλους. Πίστευαν ότι θα το απολάμβαναν περισσότερο, αν έκαναν όλοι μαζί απλώς παρέα, αντί να δουλεύουν. Επίσης, πίστευαν ότι οι άλλοι θα τους έβλεπαν πιο θετικά, αν έκαναν απλώς παρέα με τους φίλους τους, αντί να δουλεύουν.

Η ανησυχία για το τι θα μπορούσαν να σκεφτούν οι άλλοι φάνηκε να ήταν μεγάλης σημασίας. Σε μια άλλη έρευνα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να φανταστούν ότι πήγαιναν στον κινηματογράφο είτε μόνοι τους, είτε με φίλους. Προτιμούσαν να δουν την ταινία ένα Σάββατο βράδυ ή μια Κυριακή; Όταν ο κινηματογράφος ήταν γεμάτος ή όταν δεν ήταν;

Αν πήγαιναν μόνοι τους, οι συμμετέχοντες προτιμούσαν να πάνε στον κινηματογράφο την Κυριακή το βράδυ και σε έναν όχι τόσο πολυσύχναστο κινηματογράφο. Αν πήγαιναν με φίλους, προτιμούσαν ένα Σαββατόβραδο και ένα γεμάτο κινηματογράφο. Τα άτομα που πήγαιναν μόνα τους στην ταινία δεν ήθελαν να τους δουν και υπέθεταν ότι ήταν πιο πιθανό να διαφύγουν από την προσοχή των άλλων, αν ήταν Κυριακή βράδυ και ο κινηματογράφος δεν είχε τόσο κόσμο.

Ένα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία αυτών των ερευνών είναι ότι δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν είναι πάντα διστακτικοί να βγαίνουν μόνοι τους. Στην έρευνα της καφετέριας, για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι είχαν την κάλυψη της δουλειάς, δεν ήταν τόσο διστακτικοί να βρίσκονται εκεί μόνοι τους.

Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι βρίσκονταν έξω για κάποιο πρακτικό λόγο, όπως να κάνουν ψώνια ή για αθλητική άσκηση, προτιμούσαν να είναι μόνοι τους, παρά με φίλους.


Διαβάστε σχετικά: Ποιες ανθρώπινες αξίες είναι καθολικές για όλους τους ανθρώπους;


Μόνος στο σπίτι βλέποντας ταινία ή παίζοντας βιντεοπαιχνίδια; Μια χαρά!

Οι εργένηδες από θέληση απολαμβάνουν το χρόνο που είναι μόνοι τους, δεν τον φοβούνται. Η ψυχολογική έρευνα του να είναι κανείς μόνος του διαπίστωσε ότι ακόμα και για άτομα γενικότερα (όχι μόνο για αυτούς που είναι εργένηδες από θέληση) υπάρχουν εμπειρίες, τις οποίες ανυπομονούν να τις βιώσουν μόνοι τους.

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται γενικά περισσότερο να βλέπουν ταινίες στο σπίτι, ή να παίζουν βιντεοπαιχνίδια στον υπολογιστή τους, μόνοι τους, παρά με τους φίλους τους. Πιστεύουν ότι απολαμβάνουν περισσότερο αυτές τις εμπειρίες με αυτόν τον τρόπο.

Μισό λεπτό όμως – Πως νιώθουν πραγματικά οι άνθρωποι, όταν βγαίνουν έξω μόνοι τους;

Στη βασική μελέτη, οι συμμετέχοντες προσλήφθηκαν από το φοιτητικό σύλλογο για να επισκεφτούν την πινακοθήκη του πανεπιστημίου. Οι φοιτητές που βρίσκονταν στο φοιτητικό σύλλογο μόνοι τους, πήγαν μόνοι τους στην πινακοθήκη, και οι φοιτητές που είχαν πάει με κάποιο φίλο τους, πήγαν στην πινακοθήκη με το φίλο τους. (Αυτό δεν είναι ιδανικό, μεθοδολογικά, η τυχαία ανάθεση θα ήταν καλύτερη.) Η πινακοθήκη είχε γυάλινους τοίχους, έτσι ώστε οι άλλοι άνθρωποι να μπορούν εύκολα να δουν τους φοιτητές, καθώς κοιτούσαν την έκθεση.

Πριν φύγουν από το φοιτητικό σύλλογο για να πάνε στην πινακοθήκη, οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν πως προέβλεπαν ότι θα αισθάνονταν. Όπως και στις άλλες έρευνες, οι φοιτητές που πήγαιναν στην πινακοθήκη μόνοι τους, πίστευαν ότι θα το απολαύσουν λιγότερο από τους φοιτητές που πήγαιναν με κάποιο φίλο.

Επιπλέον, έδειξαν λιγότερο ενδιαφέρον να ξαναπάνε σε παρόμοιες εκθέσεις. Επίσης, σε συμφωνία με τις άλλες έρευνες, στις οποίες οι συμμετέχοντες απλά φαντάζονταν πώς θα ήταν η εμπειρία τους, τα άτομα που πήγαιναν στην πινακοθήκη μόνα τους, περισσότερο από αυτούς που πήγαιναν με κάποιο φίλο, πίστευαν ότι οι άλλοι άνθρωποι θα τους έκριναν αυστηρά.

Μετά που οι συμμετέχοντες είχαν περάσει κάποιο χρόνο στην πινακοθήκη, τους έκαναν ξανά τις ίδιες ερωτήσεις. Τώρα, δεν υπήρχε σχεδόν καμία διαφορά. Οι φοιτητές που πέρασαν χρόνο στην πινακοθήκη μόνοι τους το απόλαυσαν εξίσου με τους φοιτητές που πήγαν με κάποιο φίλο. Μάλιστα, έδειξαν το ίδιο ενδιαφέρον να δουν παρόμοιες εκθέσεις στο μέλλον. Και οι διαφορά στις εικασίες τους για το πώς θα τους έκριναν οι άλλοι, ανάμεσα στους φοιτητές που ήταν μόνοι τους και αυτών που ήταν με κάποιο φίλο, ήταν μικρότεροι από ό,τι ήταν πριν.

Το ηθικό δίδαγμα αυτής της έρευνας είναι ότι μάλλον φοβόμαστε πάρα πολύ να κάνουμε πράγματα μόνοι μας. Πιστεύουν ότι δε θα απολαύσουμε την εμπειρία, αλλά μπορεί κάλλιστα να την απολαύσουμε όσο θα το κάναμε και με φίλους.

Αυτή η ανησυχία που έχουμε σχετικά με την αυστηρή κρίση των άλλων, όταν θα μας δουν να κάνουμε πράγματα μόνοι μας; Μάλλον είναι αδικαιολόγητη. Οι συνάδελφοί μου και εγώ διεξήγαμε μια πολύπλοκη έρευνα σχετικά με το πώς οι άνθρωποι κρίνουν άλλους ανθρώπους στα εστιατόρια, ανάλογα με το αν είναι μόνοι τους ή με άλλα άτομα.

Οι φωτογραφίες που τραβήξαμε από ανθρώπους που ήταν μόνοι τους ή με άλλους (για παράδειγμα, ως ζευγάρι) προκάλεσαν κάθε είδους σχολίων, καλόκαρδων έως υποτιμητικών. Ωστόσο, το συμπέρασμα ήταν ξεκάθαρο. Οι άνθρωποι που έτρωγαν μόνοι τους, συνολικά, δε σχολιάστηκαν παραπάνω αρνητικά, από τους ανθρώπους που δειπνούσαν με παρέα.


Sof Andr
Έρευνα: Ratner, R. K., & Hamilton, R. W. (2015). Inhibited from bowling alone. Journal of Consumer Research, 42(2), 266–283.

Απόδοση: Ανδριανάκη Σοφία – Μετάφραση και επιμέλεια ξενόγλωσσων άρθρων
Πηγή

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...