Η επιδίωξη του «τέλειου» συχνά μας στερεί την ηρεμία, τη χαρά και την ψυχική μας υγεία.
Το να είσαι «μέτριος» έχει χαρακτηριστεί ως μια μικρή αποτυχία σε έναν κόσμο που καταναλώνεται στο βωμό του «εξαιρετικού». Από τις βραβεύσεις στο δημοτικό σχολείο μέχρι τις πλακέτες «υπάλληλος του μήνα» και από την επιμελημένη τελειότητα του Instagram μέχρι τον αγώνα για να γίνεις «η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου», η κουλτούρα μας συνεχώς ανεβάζει τον πήχη για το τι σημαίνει να είσαι επιτυχημένος, άξιος ή ακόμα και αρκετός.
Αλλά αυτή η αδυσώπητη επιδίωξη της εξαιρετικότητας μας κάνει πιο ευτυχισμένους ή οδηγεί σε περισσότερο άγχος, ανασφάλεια και αποσύνδεση;
Υπάρχει βαθιά γαλήνη, σκοπός, ακόμη και ομορφιά στο να ζεις μια μέτρια, αξιοσημείωτη ζωή. Ίσως ήρθε η ώρα να ανακτήσουμε αυτήν την αλήθεια.
Η συνεχής αναζήτηση των προσδοκιών
Η διόγκωση των προσδοκιών ξεκινά από νωρίς. Στο σχολείο, ο «μέσος όρος» ήταν κάποτε η βασική γραμμή – κάτι που έπρεπε να επιτύχετε, χωρίς να ντρέπεστε για αυτό. Ωστόσο, τα παιδιά πιέζονται τώρα να γίνουν υψηλών επιδόσεων πριν μάθουν να παίζουν ελεύθερα. Τα «A» δεν είναι «αρκετά καλά» εκτός κι αν συνοδεύονται από βραβεία, εξωσχολικές δραστηριότητες και ηγετικούς ρόλους.
Ο πήχης συνεχίζει να κινείται ψηλότερα και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν οι φοιτητές φτάνουν στο πανεπιστήμιο ή στην αγορά εργασίας, η επαγγελματική εξουθένωση είναι πιο συνηθισμένη από την εκπλήρωση.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τροφοδοτούν μόνο αυτόν τον αγώνα. Δεν βλέπουμε απλώς τους ανθρώπους – συγκρίνουμε τις αφιλτράριστες ζωές μας με τις δικές τους. Βλέπουμε 22χρονους να ξεκινούν startups, να ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και να αγοράζουν σπίτια και νιώθουμε πίσω που απλώς πηγαίνουμε στη δουλειά και πληρώνουμε λογαριασμούς. Αυτό που κάποτε ήταν εξαιρετικό τώρα μοιάζει απειροελάχιστο.
Ακόμα και στην προσωπική μας ζωή, υπάρχει πίεση. Πρέπει να είμαστε τέλειοι σύντροφοι, ευγενικοί γονείς, γκουρού ευεξίας και ευσυνείδητοι πολίτες, κατά προτίμηση όλα πριν από τις 9 το πρωί. Υπάρχει αυτός ο σύγχρονος μύθος ότι σπαταλάτε τις δυνατότητές σας εάν δεν βελτιστοποιείτε κάθε πτυχή της ύπαρξής σας.
Η ήσυχη αξιοπρέπεια της καθημερινότητας
Ας αλλάξουμε την αφήγηση. Τι θα συμβεί αν μια «μέση» ζωή σημαίνει μια δουλειά που πληρώνει τους λογαριασμούς, τις σχέσεις που έχουν σημασία και ένα σπίτι γεμάτο γέλια και πιάτα, όχι κάτι για να ξεφύγεις αλλά κάτι που πρέπει να τιμήσεις;
Υπάρχει αξιοπρέπεια στην καθημερινή λειτουργικότητα, ακόμα κι όταν κανείς δεν χειροκροτεί. Έχει σημασία να είσαι ένας αξιόπιστος φίλος, ένας συμπονετικός ξένος και ένας σταθερός συνεργάτης. Αυτοί οι ρόλοι σπάνια γίνονται viral, αλλά συνδυάζουν τον ιστό της κοινωνίας με τρόπους που η φήμη και η περιουσία σπάνια μπορούν.
Σκεφτείτε τους δασκάλους, τους θυρωρούς, τις νοσοκόμες, τους οδηγούς, τους μάγειρες και τους φροντιστές των οποίων η ήρεμη εργασία κρατά τον κόσμο σε κίνηση. Μπορεί να μην αναγνωρίζονται ποτέ ως επώνυμοι, αλλά η δουλειά τους διαμορφώνει βαθιά τις ζωές. Μπορεί να φαίνονται «μέσοι» στα χαρτιά, αλλά ο αντίκτυπός τους απέχει πολύ από αυτό.
Το να είσαι μέτριος δεν σημαίνει ότι δεν έχεις έμπνευση. Σημαίνει να αποδέχεσαι τη ζωή που έχεις αντί να τη συγκρίνεις συνεχώς με τη ζωή κάποιου άλλου. Σημαίνει να καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι αποτυχημένος επειδή δεν είσαι εξαιρετικός – είσαι άνθρωπος, και αυτό είναι εξαιρετικό από μόνο του.
Το κρυφό κόστος της αριστείας
Η επιδίωξη του μεγαλείου με κάθε κόστος οδηγεί συχνά σε εξάντληση, άγχος και μοναξιά. Η τελειομανία γεννά παράλυση, ενώ η σύγκριση μας στερεί τη χαρά. Δεν μπορούμε να είμαστε όλοι πάνω από το μέσο όρο, είναι στατιστικά αδύνατο. Ωστόσο, η κοινωνία συνεχίζει να μας πουλά αυτό το όνειρο, και εμείς συνεχίζουμε να το αγοράζουμε, μόνο και μόνο για να νιώθουμε πιο ανεπαρκείς από πριν.
Από πολλές απόψεις, η εξύμνηση της επιτυχίας ενισχύει τη νοοτροπία της σπανιότητας, υπάρχει τόσο πολύς χώρος στην κορυφή, επομένως όλοι οι άλλοι πρέπει να αποτυγχάνουν. Αλλά η ζωή δεν είναι πίνακας κατάταξης. Είναι ένα μωσαϊκό από μικρές χαρές, ήσυχες στιγμές και κοινές συνδέσεις.
Μπορούμε πραγματικά να ζήσουμε στο παρόν όταν σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε προς το επόμενο ορόσημο. Μπορούμε να ανακαλύψουμε την ικανοποίηση όχι με το να ξεχωρίζουμε αλλά να ανήκουμε-στις οικογένειές μας, στις κοινότητές μας και στον εαυτό μας.
Ξαναγράφοντας το νόημα μιας «καλής ζωής»
Ο επαναπροσδιορισμός του τι έχει σημασία απαιτεί θάρρος σε μια κουλτούρα που έχει εμμονή με την ορατότητα. Περιλαμβάνει την απόρριψη της κουλτούρας της φασαρίας. Σηματοδοτεί την επιλογή της σταθερότητας έναντι του θεάματος, του βάθους έναντι της ταχύτητας και της αυθεντικότητας έναντι του χειροκροτήματος.
Μια καλή ζωή δεν χτίζεται από βραβεία ή αλγόριθμους. Δημιουργείται μέσα από ουσιαστικές συζητήσεις, ρουτίνες που σας γειώνουν, γεύματα που μοιράζεστε στην κουζίνα, μακρινούς περιπάτους, μικρές πράξεις καλοσύνης και την ικανότητα να ξεκουράζεστε χωρίς ενοχές.
Είναι απολύτως αποδεκτό να είσαι κάποιος που δεν «αλλάζει τον κόσμο», αλλά αντίθετα κάνει τη γωνιά του πιο συμπονετική.
Πηγή: PsychologyToday.com
Απόδοση: Ισιδώρα Σκουρλή, Διδάκτωρ του Τμήματος Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
