Δημήτριος - Ζώης Σπύρου

Η φιλοσοφία του Νίτσε μέσα στην καθημερινότητα και την ψυχοθεραπεία

Η φιλοσοφία του Νίτσε μέσα στην καθημερινότητα και την ψυχοθεραπεία

γυναίκα ακολουθεί τη φιλοσοφία του Νίτσε μέσα στην καθημερινότητα και την ψυχοθεραπεία
Image credit: Jordane Mathieu / unsplash.com

Στην ψυχολογία και τη θεραπεία καταπιανόμαστε με κάτι περισσότερο από το να ανατρέψουμε το σύμπτωμα. Συνδεόμαστε με τους ανθρώπους που έχουμε απέναντί μας με ανοιχτότητα (openness) και ενδιαφερόμαστε γι αυτούς καταργώντας τις προκαταλήψεις μας.


Πρόσφατα μετείχα σε μια συζήτηση γύρω από την επιθυμία κάποιου να ζει στην Αθήνα. Η δική μου επιθυμία ήταν πάντα ανεπαίσθητη. Ίσως όταν ήμουν μικρότερος να ήθελα να ζήσω σε αυτή την μεγάλη πόλη και να κινούμαι μέσα σε αυτούς τους ρυθμούς. Ήταν γοητευτικό κατά κάποιο τρόπο για ένα παιδί από την επαρχία να θέλει να κολυμπήσει στην μεγάλη αυτή πόλη.

Σήμερα βλέπω την Αθήνα με ένα μάτι διαφορετικό. Δεν θα την κολάκευα αν μου ζητούσε κανείς να την περιγράψω. Μάλλον πως η προσοχή μου θα εστίαζε σε όλα τα κακά και τα άσχημα αυτής της πόλης. Θα μιλούσα για τον άσχημο πολεοδομικό σχεδιασμό της, τη ρυπαρότητά της και σίγουρα για την απρόσωπη πτυχή της. Θα παρέλειπα να αναφερθώ σε κάθε πλευρά η οποία μπορεί να με ευχαριστεί σε αυτή την πόλη.

Το παραπάνω δεν είναι παρά ένα μόνο μικρό παράδειγμα των καθημερινών προκαταλήψεων και πεποιθήσεων που διατηρούμε μέσα στο περιβάλλον που ζούμε. Οι προκαταλήψεις, οι πεποιθήσεις κάθε νοητική αναπαράσταση που διατηρούμε για τον εαυτό μας, τον κόσμο και τους άλλους, παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά μας καθιστώντας την μερικές φορές προβληματική.

Με άλλα λόγια η σθεναρή πίστη σε μια ιδέα, σε μια πρόληψη επιβεβαιώνει ακριβώς αυτή την ιδέα. Η πίστη εμποδίζει την αμφισβήτηση και κυρίως την διαλεκτική σχέση που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ των αντιθετικών μερών ενός συνόλου. Προκαταλήψεις και έλλειψη ανοιχτότητας (openness), συνιστούν εμπόδιο στην έλευση νέων πληροφοριών, στην ανάπτυξη μιας διαλεκτικής σχέσης.

Ο αμφιλεγόμενος Νίτσε μέσω του χειμαρρώδους του λόγου στο Λυκόφως των Ειδώλων περιγράφει ακριβώς αυτή την διατάραξη των πεποιθήσεων. Ουσιαστικά καταπιάνεται με το τέλος της παλιάς αλήθειας. Μιλάει για τις μεγάλες πλάνες που οι άνθρωποι υποπίπτουμε στην προσπάθεια μας να ανακουφιστούμε από κάτι που μας δυσαρεστεί.


Διαβάστε σχετικά: 5 πράγματα που θα ήθελε ο θεραπευτής σας να γνωρίζετε πριν ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία


Καταφεύγουμε σε μια προσπάθεια αιτιολόγησης της διάθεσής μας, βρίσκουμε αιτίες που μας είναι γνώριμες και τις οποίες η μνήμη μας ενισχύει προκειμένου να υποστηρίξουμε κάτι που μας είναι ήδη γνωστό γιατί το άγνωστο μας ταράσσει. Ο λόγος του Νίτσε είναι πολυσήμαντος και ρεαλιστικός στην προσπάθεια μας να καλλιεργήσουμε την ψυχική μας υγεία.

Αν θέλουμε να προχωρήσουμε στην καθημερινότητά μας παρακάτω η πίστη σε μια ιδέα, σε προκαταλήψεις και νοητικές αναπαραστάσεις που δεν υπόκεινται σε αξιολόγηση και κρίση θα είναι εμπόδιο. Το να προχωρήσουμε σημαίνει να παραμερίσουμε για λίγο την μοναδική αλήθεια την οποία νομίζουμε ότι κατέχουμε και να συνδιαλεχτούμε συγκεντρώνοντας επαρκείς πληροφορίες.

Να επιμείνουμε και να προσπαθήσουμε να αντλήσουμε νέα δεδομένα και να δοκιμάσουμε νέες συμπεριφορές. Για τον Νίτσε ο δρων άνθρωπος είναι αυτός που αξίζει περισσότερο απ’ οποιονδήποτε απλώς περιπόθητο, ονειρεμένο… πολύ περισσότερο απ’ οποιονδήποτε ιδεατό άνθρωπο, όπως περιγράφει στο Λυκόφως των Ειδώλων.

Στην ψυχολογία και τη θεραπεία καταπιανόμαστε με κάτι περισσότερο από το να ανατρέψουμε το σύμπτωμα. Συνδεόμαστε με τους ανθρώπους που έχουμε απέναντί μας με ανοιχτότητα (openness) και ενδιαφερόμαστε γι αυτούς καταργώντας τις προκαταλήψεις μας. Ανταλλάσσουμε πληροφορίες και καλλιεργούμε την δυνατότητα να μπορεί ο άνθρωπος να πάει παρακάτω χωρίς να κατέχει τη μια και μοναδική αλήθεια, να μπορεί να πάει παρακάτω όντας σε ένα διαρκή διάλογο με όλα τα μέρη του εαυτού του και του περιβάλλοντός του.

Η Αθήνα λοιπόν γίνεται μέσα από το διάλογο μια πόλη που μπορεί να προσφέρει ομορφιές. Μπορεί να χωρέσει στις αναπαραστάσεις που έχω στο νου μου καταφύγια και απάνεμους προορισμούς, γίνεται ένας τόπος που μπορεί να προσφέρει ανακούφιση αρκεί να επιτρέψουμε στο διάλογο να φέρει στην επιφάνεια νέες γνώσεις. Όπως στη θεραπεία ο διάλογος οξύνει την ανοιχτότητα έτσι και στην καθημερινότητα αυτή η νιτσεϊκή φιλοσοφία που αναδομεί τις παλιές αλήθειες προσφέρει ανακούφιση μετά την τρικυμία.

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...