Η φυσιογνωμία του Μαΐου στη λαϊκή αντίληψη και ψυχολογία, έχει δυο σημασίες: συνυπάρχει σε αυτήν το καλό και το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος.
Αυτές οι ιδιότητες συγκεντρώνονται ειδικότερα στην πρώτη του μέρα, την Πρωτομαγιά, αφού ουσιαστικά αυτή θεωρείται η πρώτη μέρα της άνοιξης.
Γνωστός ο μήνας αυτός στους διάφορους πολιτισμούς με διαφορετικά ονόματα, ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια) της οποίας το όνομα προήλθε με τη σειρά του από την ελληνική λέξη Μαία, που σημαίνει τροφός και μητέρα.
Είναι μέρα που μεταφέρει το μήνυμα της δύναμης, της νίκης, της επικράτησής του φωτός έναντι του σκότους.
Κάθε Πρωτομαγιά η φύση δίνει τη δική της μάχη και τελικά την κερδίζει. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ ΜΠΕ η λαογράφος του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης “Αγγελική Χατζημιχάλη”, η κ.Σταυρούλα Πισιμίση, «είναι μια ημέρα νίκης του καλοκαιριού κατά του χειμώνα. Του καλοκαιριού με την έννοια του καλού καιρού, της βλάστησης της γης και κατ’ επέκταση νίκης της ζωής κατά του θανάτου. Υπάρχει η δοξασία ότι ο Μάιος τα κάνει όλα νέα και μια νέα ζωή αρχίζει για τον άνθρωπο και τη φύση. Είναι ο μήνας με μαγικές ιδιότητες θα λέγαμε».
Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες γιορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας.
H γιορτή, όμως, της άνοιξης, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά-σιγά κι επίσημη μορφή.
Κεντρικός πυρήνας του εορτασμού της Πρωτομαγιάς σε όλους τους πολιτισμού,ς ήταν η ανθρώπινη χαρά για την άνοιξη, η αυθόρμητη λατρεία της βλάστησης. Τόπος εορτασμού λοιπόν ήταν η εξοχή, όπου συνηθιζόταν κυλίσματα στη χλόη, πλύσιμο του προσώπου με μαγιάτικη δροσιά, κ.λ.π. Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι το μαγιάτικο στεφάνι στην πόρτα των σπιτιών από διάφορα άνθη και καρπούς.
Πολλές δοξασίες και προλήψεις σχετικές με τα μάγια, συνδέονταν στην παράδοση του λαού με τον Μάιο και τη βλαπτική του ιδιότητα. Το γεγονός έχει την εξήγησή του στο ότι κατά τα ρωμαϊκά χρόνια τελούνταν γιορτές προς τιμήν των νεκρών. Οι νεκροί και οι ψυχές τους γύριζαν ελεύθερες πάνω στη γη από τη νύκτα της Ανάστασης του Χριστού ως τη μέρα της Πεντηκοστής. Είναι λοιπόν ο μήνας των νεκρών και οι θνητοί δεν πρέπει να κάνουν κάτι που θα τους προσβάλλει. Η επιφυλακτικότητα αυτή έφερε τη συνήθεια σε πολλά μέρη να μη γίνονται γάμοι αυτό τον μήνα, αλλά και να λαμβάνονται μια σειρά μέτρων για να μην πιάσουν τα μάγια – επιβεβαιώνοντας πάλι το δίπολο έρως-θάνατος σε μία αέναη πάλη.
Αυτήν τη δροσιά της βλάστησης και της αναγέννησης της φύσης οι άνθρωποι θέλουν να την νιώσουν από κοντά, να την μεταφέρουν στον χώρο τους.
Η γιορτή στις μέρες μας είναι αφορμή για να προβληματιστούμε για την προστασία του περιβάλλοντος, για τη στάση διεκδίκησης έναντι της παθητικότητας και τις δυνατότητες, υλικές και ψυχολογικές, που αυτή η ευκαιρία μας προσφέρει.
Στην Ελλάδα της κρίσης, της ανεργίας και της υποαπασχόλησης, είναι καιρός να θυμηθούμε όλοι, πως είναι ο διαρκής αγώνας για ένα καλύτερο αύριο και ποιες παθογένειές μας ατομικές και συλλογικές, ενθάρρυναν το αποτέλεσμα στο οποίο βρισκόμαστε τώρα.
Η Πρωτομαγιά συμβολίζει τον ανταγωνισμό και εναντίωση μεταξύ κάθε μορφής εξουσίας.
Κάθε Πρωτομαγιά η φύση δίνει τη δική της μάχη και τελικά την κερδίζει!
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της Ελευθερίας-Έρης Κεχαγιά
