Η προσαρμοστικότητα είναι μία βασική δεξιότητα για άτομα και επιχειρήσεις και είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία.
Πριν λίγους μήνες ζούσα και εργαζόμουν στην Ελλάδα. Σήμερα έχω αλλάξει τρεις χώρες και έχω έρθει αντιμέτωπη με πτυχές του εαυτού μου που ποτέ δεν είχα φανταστεί. Οι αλλαγές ήταν συνεχείς, και σε κάθε νέο περιβάλλον έπρεπε να προσαρμοστώ σε καινούριες κουλτούρες, τρόπους εργασίας και συνθήκες ζωής. Αυτό το προσωπικό ταξίδι έγινε η αφορμή να αναρωτηθώ: Πώς μαθαίνουμε τελικά να προσαρμοζόμαστε; Και γιατί είναι τόσο σημαντικό να το κάνουμε;
Η αλλαγή στις μέρες μας είναι το μόνο δεδομένο. Νέες τεχνολογίες, νέα πρότυπα εργασίας και ένας κόσμος που εξελίσσεται τόσο ραγδαία που μερικές φορές δεν έχει σημασία να καταλάβεις τι ακριβώς άλλαξε, αλλά να αρχίσεις να προσαρμόζεσαι σε αυτό μαθαίνοντας κατά τη διάρκεια. Σύμφωνα με το World Economic Forum (2024), η προσαρμοστικότητα είναι βασική δεξιότητα για άτομα και επιχειρήσεις και απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία.
Growth Mindset: Είναι η αλλαγή απειλή ή ευκαιρία;
Πυλώνας της προσαρμοστικότητας είναι η αναζήτηση των προκλήσεων και της μάθησης. Η ψυχολόγος Carol Dweck μίλησε πρώτη φορά για το “Growth Mindset”, το οποίο εξηγεί πως η αντίληψη μας για τις ικανότητές μας επηρεάζει τη συμπεριφορά μας απέναντι στις αλλαγές. Η Dweck πρότεινε πως το mindset που έχουμε διαμορφώνει το ευρύτερο σύστημα σημασίας μας, έχοντας έτσι επίδραση στο κίνητρο, στους στόχους μάθησης και στην επιμονή απέναντι στις δυσκολίες.Όσοι διαθέτουν “Fixed Mindset”, αποδίδουν τις ανθρώπινες ικανότητες στο ταλέντο, θεωρώντας τες έμφυτες και στατικές. Σε ένα τέτοιο μυαλό το να προσπαθείς και να δυσκολεύεσαι σημαίνει έλλειψη ικανότητας, έτσι η πρόκληση αποφεύγεται διαρκώς. (“Αν πρέπει να προσπαθήσω σκληρά, σημαίνει ότι δεν είμαι αρκετά ικανοί”).
Η ισορροπία μέσα στην αβεβαιότητα
Όταν όλα γύρω μας αλλάζουν και κινούνται γρήγορα, είναι σημαντικό να βρεις σταθερά σημεία αναφοράς. Για παράδειγμα, λίγα λεπτά journaling το πρωί ή οποιαδήποτε στιγμή μέσα στη μέρα, το γυμναστήριο ή μια βόλτα ακούγοντας μουσική, όσο τετριμμένα και αν ακούγονται μπορεί να αποδειχθούν ο μεγαλύτερος μας σύμμαχος σε καιρούς ανισορροπίας. Μικρές καθημερινές ρουτίνες μπορούν να λειτουργήσουν ως σημεία επιστροφής στην εσωτερική ισορροπία μας, υπενθυμίζοντάς μας ότι, ανεξάρτητα από τις αλλαγές, έχουμε μια βάση στην οποία μπορούμε να στηριχτούμε.
Η δύναμη της κοινωνικής υποστήριξης
Οι κοινωνικές σχέσεις είναι ένας από τους πιο σημαντικούς προστατευτικούς παράγοντες στις μεταβάσεις. Μιλάμε με τους φίλους μας, τους γονείς μας, τα αδέρφια μας, έναν συμφοιτητή ή κάποιον μέντορα, είτε για να ζητήσουμε συμβουλές εάν έχουν περάσει παρόμοια κατάσταση είτε απλά για να νιώσουμε πως δεν είμαστε ουσιαστικά μόνοι. Έρευνες έχουν δείξει πως άτομα με υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης όχι μόνο βιώνουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή, αλλά και προσαρμόζονται πιο εύκολα στις αλλαγές.
Θέτουμε μικρούς στόχους και γιορτάζουμε την πρόοδο μας
Κάτι που θα βοηθήσει τη προσαρμογή σε νέα περιβάλλοντα είναι το να θέτουμε μικρούς και επιτεύξιμους στόχους. Για παράδειγμα, το πλάνο της επόμενης μέρας, όπως το να πάμε σουπερμάρκετ ή να εργαστούμε εστιασμένα για 1 ώρα μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση μας και την αίσθηση ελέγχου μας. Το να καταφέρουμε μικρά πράγματα μέσα στη μέρα, παρότι όλα μοιάζουν αβέβαια είναι ένα δείγμα ότι ήδη προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές. Όταν βλέπουμε ότι εξελισσόμαστε και ότι καταφέρνουμε αυτούς τους μικρούς στόχους που θέσαμε,είναι καλό να το αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας. Μπορούμε να μοιραζόμαστε την επιτυχία μας με τους ανθρώπους γύρω μας, αλλά κυρίως να δίνουμε συγχαρητήρια σε εμάς τους ίδιους. Κυριολεκτικά, μπορούμε να πούμε συγχαρητήρια, να φτιάξουμε ένα ωραίο γεύμα, να βγουμε με φίλους, ή να ακούσουμε το αγαπημένο μας τραγούδι και απλά να το απολαύσουμε!
Είμαστε ευγενικοί με τον εαυτό μας και να δείχνουμε κατανόηση
Πολλές φορές περιμένουμε πράγματα από τον εαυτό μας θεωρώντας δεδομένο το ότι θα πρέπει να τα καταφέρει, να ανταπεξέλθει, να μάθει, να εξελιχθεί. Παρόλα αυτά είναι απολύτως λογικό να μην μπορούμε να καταφέρουμε κάτι με την πρώτη προσπάθεια ή να δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε σε μια κατάσταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να δείχνουμε κατανόηση και να αφήνουμε τον εαυτό μας να κάνει λάθος, να δυσκολευτεί ακόμη και να απογοητευτεί, είναι η πραγματικότητα και πολλές φορές το πιο βοηθητικό είναι να γίνεται αντιληπτή ως έχει, χωρίς πολλή κριτική. Σκέψου τι θα έλεγες σε έναν φίλο εάν περνούσε μια παρόμοια κατάσταση. Δεν είμαστε μόνοι σε όλο αυτό, ούτε οι μόνοι που το βιώνουν, η ανθρώπινη φύση μας είναι κοινή.
Πηγές:
- Dweck, C. S. (2006). Mindset: The New Psychology of Success. New York: Random House Publishing Group.
- Zhou, M., & Lin, W. (2016). Adaptability and Life Satisfaction: The Moderating Role of Social Support. Frontiers in Psychology, 7. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01134
