Ποια είναι τα πρώτα σημάδια που πρέπει να αναγνωρίσετε.
Η έννοια της εργασιακής εξουθένωσης έχει γίνει ολοένα και πιο συχνή τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στον επαγγελματικό τομέα. Πρόκειται για μια κατάσταση υπερβολικής συναισθηματικής, σωματικής και ψυχικής εξάντλησης που προκαλείται από παρατεταμένη και υπερβολική πίεση ή άγχη στη δουλειά. Η αναγνώριση των πρώτων σημείων της είναι εξαιρετικά σημαντική για να την προλάβουμε και να αποφύγουμε σοβαρότερες συνέπειες στην υγεία μας και την επαγγελματική μας ζωή. Δώστε προσοχή και εάν κάτι από τα παρακάτω σας είναι γνώριμο λάβετε δράση άμεσα!
Τα σημάδια της εξουθένωσης
Τα πρώτα σημάδια μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωριστούν, καθώς οι άνθρωποι συχνά τα συγχέουν με την απλή κούραση ή το άγχος. Ωστόσο, η αναγνώριση τους σε πρώιμο στάδιο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της πλήρους κατάρρευσης. Ακολουθούν μερικά από τα πιο κοινά σημάδια:
- Συναισθηματική εξάντληση
Η συναισθηματική εξάντληση είναι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της εξουθένωσης. Αν αισθάνεστε συνεχώς κουρασμένοι, απογοητευμένοι και εκτός ελέγχου, παρά τις ώρες ανάπαυσης, μπορεί να πλησιάζετε σε εξάντληση. Επίσης εάν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις του καθημερινού σας έργου και ότι δεν έχει επαρκή ενέργεια για να ολοκληρώσετε τις δουλειές σας χρειάζεται να το λάβετε υπόψιν πολύ σοβαρά. - Απώλεια κινήτρου και αποστασιοποίηση
Όταν αρχίζετε να απομακρύνεστε συναισθηματικά από τη δουλειά σας και να χάνετε το ενδιαφέρον για τα καθήκοντα που κάποτε σας ενθουσίαζαν, αυτό είναι επίσης ένα σημαντικό σημάδι που δεν πρέπει να αγνοήσετε. Μπορεί να αρχίσετε να αισθάνεστε ότι η δουλειά σας δεν έχει νόημα ή ότι δεν μπορείτε να φέρετε αποτέλεσμα. - Αυξημένο άγχος και δυσκολία στον ύπνο
Το άγχος που σχετίζεται με την εργασία μπορεί να αρχίσει να επηρεάζει τον ύπνο σας. Εάν ξυπνάτε με το αίσθημα του άγχους ή αν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τον ύπνο (π.χ., αϋπνία, δυσκολίες στην επέλευση του ύπνου ή αφύπνιση κατά την διάρκεια), τότε είναι πιθανό να βρίσκεστε σε συναισθηματική εξουθένωση. - Σωματικά συμπτώματα
Η σωματική εξάντληση είναι επίσης κοινό σύμπτωμα της εξουθένωσης. Πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να παρατηρούν πόνους στην πλάτη, πονοκεφάλους, πεπτικά προβλήματα ή συχνές ασθένειες. Αυτά τα σωματικά συμπτώματα οφείλονται στην παρατεταμένη πίεση και το άγχος. Η κορτιζόλη (ορμόνη του άγχους) καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα και γινόμαστε πιο ευάλωτοι στις ιώσεις.
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της εξάντλησης ενισχύεται από επιστημονικές έρευνες που προσφέρουν χρήσιμα δεδομένα. Σύμφωνα με έρευνα του World Health Organization (WHO) το 2019, η εξουθένωση περιγράφηκε ως “ένα επαγγελματικό φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από τρία βασικά στοιχεία: συναισθηματική εξάντληση, αποστασιοποίηση από τη δουλειά και μειωμένη απόδοση.” Η έρευνα δείχνει ότι τα άτομα που βιώνουν εξουθένωση έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καταθλιπτικά συμπτώματα και διαταραχές άγχους σε σχέση με τους εργαζόμενους που δεν την έχουν βιώσει.
Επιπλέον, μια έρευνα του American Psychological Association (APA) το 2020 έδειξε ότι το 70% των εργαζομένων σε υψηλής πίεσης επαγγέλματα αναφέρουν ότι νιώθουν συναισθηματικά εξαντλημένοι και απογοητευμένοι από τη δουλειά τους. Αυτά τα δεδομένα ενισχύουν την ανάγκη για αναγνώριση των πρώτων σημείων της εξουθένωσης καθώς η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης.
Πώς να Αντιμετωπίσετε την εξουθένωση
Η πρόληψη και η έγκαιρη αναγνώριση είναι το κλειδί για την αποφυγή της εξουθένωσης. Εάν παρατηρήσετε κάποια από τα παραπάνω σημάδια, είναι σημαντικό να λάβετε μέτρα για να ανακουφιστείτε από το άγχος και την πίεση.
Ορισμένα αποτελεσματικά βήματα περιλαμβάνουν:
- Διαχείριση του άγχους: Προσπαθήστε να εφαρμόσετε στρατηγικές διαχείρισης άγχους, όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα ή η άσκηση.
- Προγραμματισμός διαλειμμάτων: Φροντίστε να κάνετε τακτικά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας για να επαναφορτίσετε τις μπαταρίες σας.
- Στήριξη από τους συναδέλφους ή τους ανώτερους σας: Συζητήστε τις ανησυχίες σας με κάποιον στον επαγγελματικό σας χώρο ή αναζητήστε την υποστήριξη ενός ειδικού ψυχικής υγείας.
Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων της εξουθένωσης και η έγκαιρη παρέμβαση είναι κρίσιμες για την πρόληψη της πλήρους εξάντλησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι η εξουθένωση επηρεάζει όχι μόνο την επαγγελματική απόδοση, αλλά και την προσωπική υγεία των ανθρώπων που προσβάλλονται από αυτήν. Μέσα από τη διαχείριση του άγχους, τη σωστή υποστήριξη και την φροντίδα στην ψυχική και σωματική σας ευημερία, μπορείτε να αποτρέψετε την εξουθένωση και να διατηρήσετε την ψυχική σας ευεξία μακροπρόθεσμα.
Συγγραφέας: Κλέα Μπάρλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια CBT
