Η εξ αποστάσεως ψυχοθεραπεία παρουσίασε απροσδόκητα οφέλη κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Θα συνεχίσει άραγε να είναι το ίδιο αποδοτική και στην εποχή μετά την πανδημία;
Η πανδημία και το συναισθηματικό βάρος που προκάλεσε, δημιούργησαν άνευ προηγουμένου απαιτήσεις για το επάγγελμα της ψυχικής υγείας, αναγκάζοντας τους θεραπευτές να υιοθετήσουν διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες για την παροχή βοήθειας. Ενώ το συλλογικό μας πείραμα με τις εξ αποστάσεως συνεδρίες συνεχίζεται για περισσότερο από έναν χρόνο τώρα, πολλοί θεραπευτές και θεραπευόμενοι έχουν αναγνωρίσει τα απροσδόκητα πλεονεκτήματα της διαμεσολαβούμενης θεραπείας.
Είναι σαφές ότι υπάρχουν πτυχές της δια ζώσης θεραπείας που δεν μπορούν να αναπαραχθούν. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν οι προοπτικές που μόνο η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει. Οι θεραπευτές μπορούν τώρα να δουν τους ασθενείς στο φυσικό τους περιβάλλον, και να παρατηρήσουν καταστάσεις και συναισθήματα που δεν θα μπορούσαν ποτέ να έρθουν στην επιφάνεια στο απομονωμένο πλαίσιο ενός δωματίου συνεδρίας.
Η ευκολία προκάλεσε μεγαλύτερη αίσθηση δέσμευσης σε ορισμένους ασθενείς και, σε κάποιες περιπτώσεις, η εικονική εμπειρία όχι μόνο ανταγωνίζεται τη φυσική παρουσία στον ίδιο χώρο, αλλά μπορεί και να την ξεπερνάει, όσο βλάσφημο κι αν ακούγεται αυτό.
Το περασμένο φθινόπωρο, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία διεξήγαγε μια έρευνα σε περίπου 1.800 επαγγελματίες ψυχικής υγείας και διαπίστωσε ότι το 44% ανέφερε λιγότερες ακυρώσεις και περιπτώσεις ασθενών που δεν πήγαν στη συνεδρία χωρίς να ειδοποιήσουν. Η εξήγηση ήταν αυτονόητη. Μόλις καταργήθηκαν τα διαχειριστικά εμπόδια για τη συνεπή παρακολούθηση –μεταφορά, φροντίδα παιδιών, κακές καιρικές συνθήκες– όλα έγιναν ευκολότερα.
Η τηλεθεραπεία δεν είναι σύγχρονη εφεύρεση. Οι τηλεδιασκέψεις πρώτης γενιάς έκαναν την τηλεψυχολογία, όπως ονομάστηκε, εφικτή τόσο καιρό πριν, που οι ερευνητές είχαν αρχίσει να μελετούν την αποτελεσματικότητά της από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Χρειάστηκε όμως η τρέχουσα κρίση για να χρησιμοποιηθεί ευρέως. Όπως σχεδόν για κάθε άλλη συνήθεια ή θεσμό που ανατράπηκε από την πανδημία, η ελπίδα για τη θεραπεία είναι ότι τώρα μπορεί να αναδιαμορφωθεί με πιο δίκαιο τρόπο.
Διαβάστε σχετικά: 5 λόγοι που οι άνθρωποι αποφεύγουν να πάνε για ψυχοθεραπεία
Στη Νέα Υόρκη, όπως και σε άλλες πόλεις, το υψηλό κόστος της θεραπείας συνδέεται άρρηκτα με τις τιμές των ακινήτων. Παραδοσιακά, πολλοί από τους καλύτερα εκπαιδευμένους και πιο περιζήτητους επαγγελματίες ψυχικής υγείας έχουν συγκεντρωθεί σε ακριβές περιοχές της πόλης.
Αλλά αν οι θεραπευτές εξυπηρετούσαν μερικούς (ή ακόμη και όλους) τους ασθενείς τους στο διαδίκτυο, μειώνοντας τα γενικά έξοδά τους, ενδέχεται να ήταν σε θέση να διευρύνουν την κοινότητα των ανθρώπων που εξυπηρετούν, προσφέροντας θεραπεία και σε λιγότερο προνομιούχους. Άλλα θέματα που απαιτούν ευελιξία και συνεχείς προσαρμογές σχετίζονται με τους κανονισμούς γύρω από τη θεραπεία, καθώς και την ασφαλιστική της κάλυψη.
Παρά την έκταση της κρίσης ψυχικής υγείας που προκλήθηκε από τον κορονοϊό, οι αυτοκτονίες στις ΗΠΑ μειώθηκαν το 2020, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές. Οι ειδικοί το έχουν αποδώσει σε ένα είδος παρηγορητικής αίσθησης κοινωνικής συνοχής που μπορούν να προκαλέσουν οι καταστροφές, αλλά και στην ευκολία πρόσβασης σε βοήθεια.
Ορισμένες μορφές θεραπείας –ομαδική, οικογενειακή, για ζευγάρια– θα είναι πάντα πιο αποτελεσματικές όταν πραγματοποιούνται από κοντά. Όμως, δεν αξίζει απαραίτητα να διατηρηθούν όλοι οι παλιοί τρόποι και συνήθειες που σχετίζονται με τη θεραπεία.
Απόδοση: Σοφία Πολυχρονάκη – φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*