Αναστασία Λελέκη

Οι δύσκολες παιδικές σχέσεις γίνονται ενήλικες «μάχες

Οι δύσκολες παιδικές σχέσεις γίνονται ενήλικες «μάχες

Αναστασία Λελέκη

Σκέφτηκα… η θεραπεία έχει πολλές μορφές και δεν γίνεται πάντα σε ένα γραφείο Ψυχολόγου, μπορεί να γίνει και μέσα από ένα Laptop….


Η περίπτωση που επιλέγω να αναφερθώ αφορά σε ένα θεραπευόμενο που τον παρακολουθώ αρκετό καιρό. Είχε έρθει αναφέροντας επεισόδια αυτοτραυματισμού στο πλαίσιο ιδεο-ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς ή «μάχες» όπως τα έλεγε, που εμφανίστηκαν λίγο μετά το θάνατο της μητέρας του. Αρχικά τον παράπεμψα σε ένα ψυχίατρο που συνεργάζομαι για φαρμακοθεραπεία. Μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα αφού τα έντονα συμπτώματα υποχώρησαν,  ο «Π» ξεκίνησε ψυχοθεραπεία.

Ο «Π» είναι 38 ετών ναυτικός, ανύπανδρος και χωρίς σταθερή σχέση. Οι γονείς του όταν ήταν 4 ετών χώρισαν μετά από έντονους τσακωμούς. Στα 17 του πέθανε η μητέρα του και συγκατοίκησε με μεγάλη δυσκολία μέχρι τα 18 του με τον πατέρα του, ύστερα έμεινε μόνος σε ένα υπόγειο διαμέρισμα, σπούδασε και έγινε ναυτικός γιατί του αρέσουν τα ταξίδια, στις γιορτές επιλέγει να ταξιδεύει. Με τον πατέρα του συναντιόνταν αραιά και που και έχει έναν αδελφό (από τον πατέρα) ο οποίος δεν γνώριζε την ύπαρξη του.

Ξεκινώντας την ψυχοθεραπευτική πορεία με τον «Π» επέλεξα να εστιάσω στην βελτίωση της σχέσης του με τον πατέρα. Ήθελα ο θεραπευόμενός μου να δημιουργήσει κάτι σταθερό στη ζωή του, να νιώσει ότι ανήκει πριν προχωρήσουμε σε βαθύτερα επίπεδα ενδοσκόπησης.

Πράγματι ύστερα από ένα διάστημα, ο «Π» κατάφερε να πετύχει μια  υποφερτή  σχέση με τον πατέρα του, γνώρισε και τον αδελφό του, ένιωθε ικανοποίηση και λίγη ασφάλεια, οι «μάχες» όμως ήταν εκεί. Σίγουρα δεν περίμενα να εξαφανιστούν τα συμπτώματα, από την άλλη πλευρά με ανησυχούσε η παραμονή τους. Μου έλεγε ότι κάποιες φορές (ειδικά στα ταξίδια) χτυπούσε το κεφάλι του στις σωληνώσεις του πλοίου και κάθε φορά μέχρι να νικήσει!!!! Δεν μετακινιόταν από το σημείο που τον έβρισκε μια «μάχη». Εγώ ήθελα ο θεραπευόμενός μου να ηρεμήσει!!!!

Αποφάσισα λοιπόν ότι είχε έρθει η στιγμή να εστιάσω στο αίτημα του «Π» και να διερευνήσω σε βάθος και πλάτος τις «μάχες». Τι ήταν οι «μάχες», τι ρόλο έπαιζαν, σίγουρα για κάποιον λόγο παρέμεναν. Έτσι στο επόμενο ραντεβού του ζήτησα να ασχοληθούμε με «τις μάχες».

  • Θ: καλησπέρα, σήμερα θα ήθελα, αν και εσύ το θέλεις να μιλήσουμε για τις «μάχες», πως σου φαίνεται;
  • Π: Ναι θα το ήθελα αλλά τι πρέπει να πω; Δεν ξέρω, φοβάμαι κιόλας!!!!
  • Θ: θα πεις ό,τι θέλεις, θα μιλήσεις μέχρι εκεί που αντέχεις, δεν θα σε πιέσω, τι είναι λοιπόν οι «μάχες»; Ποιος παλεύει; Αν έβαζες λέξεις ποιες θα ήταν;
  • Π: το θετικό με το αρνητικό, ο καλός εαυτός μου με τον κακό.
  • Θ: μπορεί να είναι  θετικές και αρνητικές αναμνήσεις;
  • Π: Μμμ..ναι βέβαια.
  • Θ: θέλεις να αναφερθείς σε μια θετική ανάμνηση;
  • Π: μμμ… θυμάμαι τη μάνα μου να μου μιλάει για τον παππού μου, πόσο τον θαύμαζε, με όποια δουλειά και αν καταπιανόταν την έφερνε σε πέρας, στο χωριό όλοι τον αποδέχονταν, ένα πράγμα σαν να ήταν ο σοφός του χωριού ρε παιδί μου.
  • Θ: εσύ πως ένιωθες για τον παππού σου;
  • Π:  εεε.. και εγώ τον θαύμαζα ήθελα να του μοιάσω. Οι συγγενείς έλεγαν ότι του έμοιαζα, όταν πήγαινα στο χωριό πάντα με έπαιρνε βοηθό στις δουλειές του και εγώ αισθανόμουν περήφανος που με εμπιστευόταν.  
  • Θ: τώρα πως νιώθεις;
  • Π: νοσταλγία, ασφάλεια, ένα πράγμα περίεργο αισθάνομαι και φόβο, πάντα το παθαίνω αυτό, όταν περνάω καλά, σκέφτομαι ότι κάτι θα γίνει και θα το χαλάσει.

Επέλεξα να ρωτήσω τον «Π» πρώτα για μια θετική ανάμνηση, θεωρώ ότι έτσι στρώνεται ο δρόμος στους θεραπευόμενους για να αγγίξουν τα δύσκολα. Επίσης είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να ανακαλύπτουν ότι έχουν περάσει – νιώσει ευχάριστα, λειτουργεί προστατευτικά για τα δυσάρεστα. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο οι άνθρωποι που εμφανίζουν έντονα καταθλιπτικά συμπτώματα να δυσκολευτούν να ανακαλέσουν ευχάριστες αναμνήσεις.

  • Θ: καλώς τον…., σήμερα σκέφτηκα να σε ρωτήσω αν θυμάσαι κάτι αρνητικό από παλιά, ό,τι σου έρχεται, έτσι αυτόματα χωρίς πολλή σκέψη.
  • Π: μμμ… θυμάμαι τη μάνα μου να βρίζει τον πατέρα μου, να τσακώνονται, να τη χτυπάει, μετά που χώρισαν η καθημερινότητα στο σπίτι ηρέμησε. Όποτε όμως εμφανιζόταν ο πατέρας μου για να με πάρει, όταν η μάνα μου τον άκουγε στο θυροτηλέφωνο άρχιζαν οι φωνές και οι βρισιές.
  • Θ: εσύ πως ένιωθες;
  • Π: εγώ; Στο κόσμο μου έπαιζα με μια μπάλα ή έκανα ποδήλατο.
  • Θ: μήπως τώρα που τα ξαναθυμάσαι ανακαλείς και κάποιο συναίσθημα;
  • Π: μπα όχι απάντησε (γελώντας αμήχανα). Επίσης θυμάμαι πριν εμφανισθεί ο πατέρας μου για να με πάρει μαζί του στο χωριό για τις καλοκαιρινές διακοπές, η μάνα μου, πάντα μα πάντα!!!!!!,(μιλάει θυμωμένα) με ορμήνευε να παρακολουθώ τι συζητούσε ο πατέρας μου με τον αδελφό του.
  • Θ: όταν γύριζες τι γινόταν;
  • Π: χαμός… εγώ τις περισσότερες φορές είχα ξεχαστεί με το παιχνίδι και δεν είχα προσέξει. Αυτό που θυμάμαι ξεκάθαρα ήταν τη μάνα μου να μου τη λέει…..
  • Θ: δηλαδή;
  • Π: ε ρε παιδί μου!!! Μου φώναζε….
  • Θ: και τότε πως ένιωθες;
  • Π: εε.. τίποτα!!! Τι να νιώσω; (απάντησε πάλι γελώντας…)

Έτσι άρχισε το εσωτερικό ταξίδι του «Π» μαζί του και το δικό μου. Για μεγάλο διάστημα, διότι μεσολαβούσαν και τα ταξίδια με το πλοίο, αποκρυπτογραφούσαμε τις «μάχες».  Όσο ο «Π» μετάφραζε σε λέξεις, συναισθήματα και εικόνες τις «μάχες», τόσο ξεπηδούσαν τα δύσκολα παιδικά του χρόνια.

Ζητώντας επίσης να αναφερθεί στο ιστορικό της οικογένειάς του, είχα πάρει πολλές πληροφορίες  για τους γονείς του. Η μητέρα του ήταν μια πολύ πληγωμένη γυναίκα από την οικογένειά της και από τη ζωή, ως εκ τούτου πολύ θυμωμένη, αλλά  δυνατή. Ο πατέρας στις αναφορές του εμφανίζεται αδύναμος, πάντα ο «Π» τον υπερασπίζεται. Ό,τι θυμό κουβαλούσε η μητέρα του τον πέταγε σε όποιον βρισκόταν κοντά της, στον άντρα της, στον θεραπευόμενό μου.

Έτσι ο άντρας το έβαλε στα πόδια, αλλά το παιδί έμεινε, πώς να φύγει, που να πήγαινε; Τα παιδιά συνήθως μένουν και θυσιάζονται (!!!!!!) με διάφορους τρόπους.

Ο «Π» είχε γίνει ο σάκος του μποξ,  δίνοντας «μάχες» με το θυμό της μάνας του καθημερινά μήπως και την ηρεμήσει.Πάγωσε συναισθήματα για να αντέχει να τον μαλώνει που δεν ήταν καλός σπιούνος (!!!!), προσπαθούσε να είναι καλός με το να μη δημιουργεί προβλήματα,  θυμάται έξι ετών να τη ρωτάει: «μαμά έχουμε λεφτά να μου πάρεις αυτό το παιχνίδι;»

Βέβαια δεν κατάφερε να θεραπεύσει το θυμό της μάνας του, ούτε να αναγνωρισθούν οι προσπάθειές του, πως άλλωστε; η θεραπεία έρχεται αλλιώς, μέσω της επίγνωσης που πετυχαίνεται με την ψυχοθεραπεία. Όταν πέθανε η μητέρα του ο «Π» έχασε το ρόλο του, ίσως να αισθάνθηκε και αποτυχημένος,  έτσι έφτιαξε τις «μάχες», κάτι σαν υποκατάστατο της μάνας του, για να γεμίσει το κενό.

Όσο διάστημα διερευνούσαμε θετικές και αρνητικές αναμνήσεις ο θεραπευόμενός μου φαινόταν πιο ήρεμος οι «μάχες» είχαν αραιώσει και δεν αυτοτιμωρείτο.

Ένα απόγευμα ο «Π» στο κλείσιμο της συνεδρίας μου δήλωσε ότι θα μετακόμιζε σε μια επαρχιακή πόλη, γιατί πηγαίνοντας να δει ένα φίλο του ένιωσε ασφάλεια και ηρεμία.

Στην αρχή προσπάθησα να τον αποτρέψω, τι θα γινόταν η θεραπεία; Κατόπιν σταμάτησα και αναρωτήθηκα, σε ποιο ρόλο είχα μπει; Αυτής που τον μαλώνει. Τι μου έλεγε ο θεραπευόμενός μου;  ότι νιώθει ασφάλεια, ηρεμία λέξεις – συναισθήματα πολύ σημαντικά για αυτόν, όφειλα να τα σεβαστώ.

Ο «Π» σε αυτή τη φάση ήθελε να τον εμπιστευθώ,  χρειαζόταν ενίσχυση στην επιλογή του, να τον αφήσω να δοκιμάσει τη δύναμή του. Άξιζε στον «Π» να έχει μια επανορθωτική εμπειρία με τη Θεραπεύτρια – γυναίκα, για να αποκατασταθεί η σχέση του με τις γυναίκες.

Έτσι και έγινε,  ο «Π» μετακόμισε με τις ευλογίες μου (!!!!), βρήκε ένα πολύ ωραίο σπίτι με υπέροχη θέα, μου έστειλε και φωτογραφία. Από ότι μου είπε τα έπιπλα είναι παλιά (από το άλλο σπίτι) και καινούρια, μου εκμυστηρεύτηκε ότι γνώρισε και μια κοπέλα του αρέσει, ίσως κάνει κάτι .….

Σκέφτηκα… η θεραπεία έχει πολλές μορφές και δεν γίνεται πάντα σε ένα γραφείο Ψυχολόγου, μπορεί να γίνει και μέσα από ένα Laptop….

 

the therapy network logo

 

Επισκεφθείτε το TherapyNetwork.eu και παρακολουθήστε επιμορφωτικές συνεδρίες με τους πιο γνωστούς θεραπευτές να διδάσκουν την τέχνη της ψυχοθεραπείας.

 


Photo Credit: Amos Dugan

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...