Μιρέλλα Κορομπίλια

Ανακαλύπτοντας τη δύναμη των οικογενειακών ιστοριών

Ανακαλύπτοντας τη δύναμη των οικογενειακών ιστοριών

Μιρέλλα Κορομπίλια
Οικογένεια κάθεται γύρω από το γιορτινό τραπέζι

Το πασχαλινό τραπέζι παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για το ξετύλιγμα οικογενειακών ιστοριών και αναμνήσεων – μια σημαντική αναδρομή που συνδέει τελικά παρελθόν, παρόν και μέλλον. Με αφορμή μια συζήτηση, άρχισα να αναλογίζομαι τη δυναμική που αποκτούν οι οικογενειακοί και κοινωνικοί μύθοι στη ζωή του καθενός μας ξεχωριστά.


Το Πάσχα δεν είναι μόνο μια μεγάλη χριστιανική γιορτή. Ορίζει, ουσιαστικά, τουλάχιστον στα ελληνικά συμφραζόμενα, ένα κομβικό σημείο οικογενειακών συναντήσεων. Το πασχαλινό τραπέζι παρέχει, με άλλα λόγια, μια μοναδική ευκαιρία για το ξετύλιγμα οικογενειακών ιστοριών και αναμνήσεων – μια σημαντική αναδρομή που συνδέει τελικά παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Με αφορμή μια συζήτηση, λοιπόν, που πραγματοποιήθηκε στο πασχαλινό τραπέζι στο μικρό νησί της Σύμης, άρχισα να αναλογίζομαι τη δυναμική που αποκτούν οι οικογενειακοί και κοινωνικοί μύθοι στη ζωή του καθενός μας ξεχωριστά. Η συνείδηση της συγκεκριμένης δυναμικής είναι ακριβώς αυτή που καθιστά το μοίρασμα των οικογενειακών ιστοριών δώρο ζωής από τους γονείς στα παιδιά, από γενιά σε γενιά, εάν γίνει σωστά και από καρδιάς.

Ευχαριστώ τον Β. που άνοιξε την καρδιά του σε ένα τέτοιο οικογενειακό πασχαλινό τραπέζι και μου εμπιστεύτηκε, μεταξύ άλλων, την παρακάτω ιστορία. Υπήρξε για μένα το έναυσμα της συγγραφής αυτού του άρθρου σχετικά με τις οικογενειακές ιστορίες, τους μύθους και τους οικογενειακούς - κοινωνικούς θρύλους.

Τέτοιες είδους μικρές στιγμές εξιστόρησης λειτουργούν και για μένα, στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής πορείας, ως μια «πύλη», που μου επιτρέπει μέσω της αφήγησης και της εξιστόρησης, να συνδεθώ, να νιώσω, να ανακαλύψω και πάλι τις προσωπικές μου αξίες, πεποιθήσεις και συναισθήματα. Κατά ανάλογο τρόπο, μέσα από τις οικογενειακές αφηγήσεις, μοιράζομαι και εγώ το ταξίδι με τους θεραπευόμενους και συγκινούμαι, σκεπτόμενη τα δικά μου “κειμήλια” οικογενειακών παραμυθιών.

Τα τελευταία χρόνια, έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με την ιστορία της οικογένειας και την σημασία της στην αφήγηση κατέδειξαν ότι οι γονείς που μοιράζονται περισσότερες οικογενειακές ιστορίες - ειδικά όταν αυτές παρουσιάζονται με έναν λεπτομερή και εμπλουτισμένο τρόπο – ωφελούν τα παιδιά τους ποικιλότροπα.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με πειραματικές μελέτες, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας των γονέων που προσπαθούν να θυμούνται και να συζητούν απλά καθημερινά γεγονότα μαζί τους με τον πλέον λεπτομερή τρόπο, αποκτούν τη δυνατότητα πλουσιότερων και πληρέστερων αφηγήσεων πολύ νωρίτερα από τα συνομήλικά τους παιδιά, οι γονείς των οποίων δεν το επιχειρούν.

Η δραστηριότητα αυτή έχει, επίσης, επιπτώσεις και στη συναισθηματική τους νοημοσύνη. Τα παιδιά, που έμαθαν να επικοινωνούν με αυτόν τον τρόπο, παρουσιάζουν μια πιο ανεπτυγμένη δυνατότητα κατανόησης των σκέψεων και των συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων. Αναντίρρητα, η απόκτηση των αφηγηματικών και συναισθηματικών αυτών δεξιοτήτων συμβάλλει αποφασιστικά, κατά τα σχολικά χρόνια, όχι μόνο στην προσωπική ανάπτυξη του παιδιού αλλά και στην ικανότητα του σχετίζεσθαι με τους άλλους.

Σε γενικές γραμμές, έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά που ανήκουν σε οικογένειες που συζητούν συστηματικά τα καθημερινά γεγονότα και το οικογενειακό ιστορικό, έχουν ως επί το πλείστον υψηλότερη αυτοεκτίμηση και πιο ισχυρές ιδέες.

Ως έφηβοι πια, με δεδομένη την καλύτερη γνώση του οικογενειακού τους ιστορικού, έχουν πιο ισχυρές ταυτότητες, καλύτερες δυνατότητες αντιμετώπισης προβλημάτων και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους. Υπό το πρίσμα αυτό, η οικογενειακή αφήγηση μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να μετατραπεί σε έναν έφηβο που αισθάνεται συνδεδεμένος με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής του.

Μια σημαντική πτυχή: σε αντίθεση με τις λογοτεχνικές ιστορίες, οι οικογενειακές είναι πάντοτε δωρεάν και στην ευχέρεια του καθενός του επιθυμεί να τις μοιραστεί. Δεν χρειάζεται καν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο, προκειμένου να μεταφερθούν οι ιστορίες αυτές από γενιά σε γενιά. Ο καθένας μπορεί να μοιραστεί με το παιδί του μια ιστορία από τη δική του ημέρα ή την ημέρα του παιδιού, από την παιδική του ηλικία ή τη διαδρομή της πατρικής ή της μητρικής οικογένειας.

Στο «λεξικό» της ιστορία της οικογένειας, όλα αυτά τα είδη αφήγησης μπορούν να αποβούν ωφέλιμα για το παιδί. Οι οικογενειακές ιστορίες, μάλιστα, θα συνεχίσουν δυνάμει να αποτελούν μέρος των καθημερινών αλληλεπιδράσεων των γονιών με τα παιδιά τους ακόμη και στην εφηβεία, πολύ αργότερα, δηλαδή,από την ηλικία της ιστορίας πριν τον ύπνο.

Όλες οι οικογένειες έχουν ιστορίες να πουν, ανεξάρτητα από το πολιτισμικό τους υπόβαθρο ή τις συνθήκες διαβίωσής τους. Φυσικά, όλες οι ιστορίες δεν είναι ειδυλλιακές. Οι έρευνες, ωστόσο,υποστηρίζουν ότι τόσο τα παιδιά όσο και οι έφηβοι έχουν να μάθουν πολλά από τις ιστορίες των πιο δύσκολων στιγμών της ζωής, στο βαθμό βεβαίως που οι τελευταίες είναι προσαρμοσμένες με ευαισθησία στο επίπεδο αντίληψης του παιδιού αλλά και επικεντρωμένες στο θετικό πρόσημο της δύσκολης εμπειρίας.


Διαβάστε σχετικά: Πως να δημιουργήσουμε καλές οικογενειακές σχέσεις


Σχετική ιστορία

Ο Β., αναφερόμενος στο πανέμορφο νησί της καταγωγής του τη Σύμη, είπε γελώντας: «Από μωρό με ταλαιπωρούν …» Και εξήγησε: «Στη Σύμη υπάρχει ένας μύθος-ιστορία: όποιος δεν μπορεί να στεριώσει σε σπίτι (γάμο) πρέπει να τελέσει ένα κρυφό μυστήριο». Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η παράδοση αυτή οδήγησε τους τρεις νονούς τους στην ιδέα μιας μικρής «απαγωγής» με τη σύμφωνη γνώμη του παππού, προκειμένου οι νονοί να εξασφαλίσουν μια καλή τύχη.

Έτσι, λοιπόν, η βάπτισή του ορίστηκε βάσει της τοπικής αυτής παράδοσης. Το ίδιο βράδυ, οι νονοί τον επέστρεψαν στο σπίτι βαφτισμένο, αφού είχαν πείσει τον ιερέα να τελέσει το μυστήριο χωρίς την παρουσία των γονιών του, που είχαν δηλωθεί από τον παππού του ως μετανάστες, εργαζόμενοι στη Γερμανία.

Το πλέον συγκινητικό στην όλη ιστορία είναι ότι ο ίδιος, έπειτα από πολλά χρόνια, συζητώντας με την οικογένειά του τη συγκεκριμένη ιστορία της άτυπης «απαγωγής» του, ανακάλυψε ότι η μητέρα του είχε φυλάξει τη μπομπονιέρα της «κρυφής» αυτής βάφτισης. Βεβαίως, οι νονοί του δεν είχαν όλοι την τύχη, που ανέμεναν.

Εξαιτίας της συγκεκριμένης ενέργειας, ωστόσο, ξετυλίχθηκε μία νέα οικογενειακή ιστορία δεμένη άρρηκτα με μια παράδοση, που ο Β. θα αφηγηθεί ένα βράδυ ίσως στη κόρη του σαν το δικό τους παραμύθι γελώντας όπως σε αυτό το οικογενειακό τραπέζι…

Είναι γεγονός ότι τα βιβλία περιέχουν αφηγήσεις. Μόνον οι οικογενειακές ιστορίες, εντούτοις, περιέχουν προσωπικές αφηγήσεις της κάθε οικογένειάς. Τα τυχερά παιδιά έχουν πρόσβαση και στα δύο. Ακούν και διαβάζουν ιστορίες από βιβλία για να αποτελέσουν μέρος του κόσμου άλλων ανθρώπων. Ακούν και λένε ιστορίες για την οικογένειά τους, όμως, για να καταλάβουν ποιοι είναι και από πού προέρχονται.

Οι διακοπές είναι μια μοναδική ευκαιρία για την αφήγηση της οικογένειας. Όταν στολίζετε το χριστουγεννιάτικο δέντρο ή στρώνετε το πασχαλινό τραπέζι, περιτριγυρισμένοι από οικογένεια και φίλους, μοιραστείτε μια ιστορία με τα παιδιά σας σχετικά με προηγούμενες γιορτές σας ή μια σημαντική οικογενειακή στιγμή.

Αφήστε τα αστεία κομμάτια, τα λυπητερά κομμάτια, τα τρελά και τα δυσάρεστα κομμάτια - τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν όταν μια ιστορία έχει «καθαριστεί»για την προστασία τους. Στο οικογενειακό αυτό αφήγημα δεν περισσεύει κανείς. Έχουν θέση τόσο οι νεότεροι όσο και οι παλιότεροι αφηγητές. Οι ιστορίες τους μπορεί να μην είναι πάντοτε τόσο συνεπείς ως προς τα πραγματικά γεγονότα, αλλά είναι, σαφώς, πιο αληθινές και αποκαλυπτικές.

Οικογενειακές ιστορίες μπορούν να ειπωθούν σχεδόν οπουδήποτε. Μας κοστίζουν μόνο το χρόνο μας, τις μνήμες και τη δημιουργικότητά μας. Μπορούν να μας εμπνεύσουν, να μας μάθουν να προστατευόμαστε και να μας δείξουν τον τρόπο, με τον οποίο επιθυμούμε να δεσμευόμαστε με τους άλλους. Για τον λόγο αυτό, να είστε γενναιόδωροι με τις ιστορίες σας. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά σας μπορεί να τις φυλάξουν για μια ζωή.

Αφιερωμένο σε όλες τις οικογενειακές ιστορίες που ξεδιπλώνονται στις αφηγήσεις των θεραπειών, σε όσους με τιμούν μοιράζοντας τις μαζί μου και στην συγκίνηση που βιώνω κάθε φορά που ανοίγει μία μικρή πόρτα στον κόσμο των συναισθημάτων τους.


*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...