PsychologyNow Team

Ψυχοθεραπεία: Μύθοι και αλήθειες

Ψυχοθεραπεία: Μύθοι και αλήθειες

PsychologyNow Team
γυναίκα σε συνεδρία σκέφτεται τους μύθους και τις αλήθειες της ψυχοθεραπείας
Image credit: Pavel Danilyuk / pexels.com

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο, όπου έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ανάγκη των ανθρώπων για βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.


Βρισκόμαστε σε μια περίοδο, όπου λόγω των εκτάκτων καταστάσεων και των φυσικών περιορισμών, που ζήσαμε όλοι, έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ανάγκη των ανθρώπων για βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Εν τούτοις, έρχονται στη δημοσιότητα περιστατικά, όπως η τραγική ανθρωποκτονία στην περιοχή των Γλυκών Νερών που προκαλούν τεράστια ανησυχία και προβληματισμό στους ανθρώπους σχετικά με την αξία και κυρίως με την αξιοπιστία της ψυχοθεραπείας γενικά.

Στις επόμενες λίγες παραγράφους θα προσπαθήσουμε να δούμε αλήθειες και μύθους γύρω από την ψυχοθεραπεία, γιατί ο ενημερωμένος πολίτης είναι ο αποτελεσματικότερος διαχειριστής του εαυτού του.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο συνεχούς έρευνας, ερμηνειών και αναθεωρήσεων. Θα ήταν σχεδόν κοινοτυπία να αναφερθεί ότι δεν υφίσταται πρακτικά επιστήμη ή τέχνη που να μην έχει ασχοληθεί, αλλά και να μην συνεχίζει να ασχολείται, έστω και στο ελάχιστο με αυτήν.

Από τις πλέον καθιερωμένες επιστήμες όπως είναι η φυσική και τα μαθηματικά, έως τις πιο εκλεπτυσμένες τέχνες, όπως η ζωγραφική και η ποίηση. Ακριβώς αυτή η ενασχόληση, κρύβει ίσως και τους περισσότερους κινδύνους, ως προς τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο μέσος άνθρωπος και τις ψυχιατρικές νόσους.

Οι περισσότεροι όροι των επιστημών ψυχικής υγείας, αποτελούν λέξεις της καθημερινότητας. Μπορεί να γίνονται από όλους κατανοητοί ή να είναι φαινομενικά ίδιοι με αυτούς της ψυχιατρικής ορολογίας, αλλά η αλήθεια είναι ότι απέχουν εξαιρετικά από τους επιστημονικούς συνώνυμούς της. Τι σχέση μπορεί να έχει π.χ. ή φράση «…πέρασα ένα απόγευμα μεσ’ στην κατάθλιψη…» με την νόσο κατάθλιψη;

Το μόνο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι εκδηλώνουν και η δύο ένα υποκειμενικό αίσθημα στενοχώριας και εκεί τελειώνει η ομοιότητά τους. Ένας ακόμη παράγοντας σύγχυσης, είναι ο ίδιος ο φόβος του ανεξέλεγκτου και ακατανόητου, αποτελώντας τον κύριο παράγοντα δημιουργίας στίγματος απέναντι στις ψυχιατρικές νόσους.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, δυστυχώς, δεν μπορεί να κατανοήσει, οτιδήποτε δεν μπορεί να ταξινομήσει και η συμπεριφορά μας, στις περισσότερες των περιπτώσεων, συχνά με δυσκολία και ευκαιριακά μόνο μπορεί να ταξινομηθεί ακόμη και από εμάς τους ίδιους.

Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων σύγχυσης έχει μια εξαιρετικά δυσμενή συνέπεια και αυτή είναι ο τρόπος που πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται τους θεράποντες των επιστημών ψυχικής υγείας. Δεν είναι λίγοι, αυτοί που θεωρούν την ψυχιατρική και την ψυχολογία ψευδοεπιστήμες και την ψυχοθεραπεία γνήσιο απόγονο της δεισιδαιμονίας των κακών πνευμάτων, ή στην καλύτερη εκδοχή μια περιττή και άχρηστη παρέμβαση.


Διαβάστε σχετικά: Τι ΕΙΝΑΙ και τι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ η ψυχοθεραπεία


Δεν νομίζω ότι υπάρχει έστω και ένας συνάδελφός μου, που να μην έχει ακούσει πάμπολλες φορές την προτροπή προς ψυχιατρικό ασθενή, είτε από το περιβάλλον του, είτε από τον ίδιο τον πάσχοντα ή πάσχουσα «…είναι στο μυαλό σου…μπορείς να τα καταφέρεις μόνος σου…πως είναι δυνατό να τα έχεις όλα τα καλά και να πάθεις αυτό…». Ένας παραλληλισμός, για κάποιον εμφραγματία θα ήταν «…είναι στην καρδιά σου…μπορείς να τα καταφέρεις μόνος…πώς είναι δυνατό να πάθεις έμφραγμα αφού ήσουν καλά;».

Όμως η αλήθεια είναι ότι οι ψυχιατρικές διαταραχές είναι νόσοι, όπως και όλες οι υπόλοιπες της «σωματικής» ιατρικής, όπως επίσης και οι δυσκολίες συμπεριφοράς και διαχείρισής της, είναι αποτέλεσμα του συγκεκριμένου τρόπου λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Φθάνει να φαίνεται σχεδόν δίκαιο να «σκοτώνεις» το μήνυμα λόγω έλλειψης κατάλληλου αγγελιοφόρου. Εδώ υπάρχει σοβαρή ευθύνη της επιστημονικής κοινότητας.

Ναι είναι μια πραγματικότητα, ότι οι θεραπείες στους πάσχοντες μπορεί να είναι βιολογικές (κυρίως φαρμακευτικές), ψυχοθεραπευτικές (θεραπεία με συζήτηση), ή συνδυασμός αυτών. Πολλοί άνθρωποι, συνεχίζουν να θεωρούν ότι μια συζήτηση με ένα κοντινό και έμπιστο πρόσωπο μπορεί να είναι το ίδιο αποτελεσματική με την ψυχοθεραπεία. Η υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους που μπορούμε να εμπιστευθούμε είναι σημαντική όταν δυσκολευόμαστε.

Αλλά ένας εκπαιδευμένος ψυχοθεραπευτής, μπορεί να προσφέρει κάτι εντελώς διαφορετικό, από το να μιλάς με την οικογένεια και τους φίλους σου. Διαθέτει χρόνια εξειδικευμένης εκπαίδευσης, κατάρτισης και εμπειρίας για την κατανόηση και τη θεραπεία σύνθετων προβλημάτων. Η έρευνα δείχνει ότι η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική και χρήσιμη. Οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ένας ψυχοθεραπευτής, κατά τη διάρκεια της θεραπείας αναπτύσσονται μέσα από δεκαετίες έρευνας και όχι «απλώς μιλώντας και ακούγοντας».

Οι ειδικοί μπορούν να αναγνωρίσουν αντικειμενικά τη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης, περισσότερο και από τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους και η βοήθειά τους γίνεται πιο αποτελεσματική λόγω της εστίασης ή της εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται με τον θεραπευόμενο και βασίζεται στην ουδέτερη και υποστηρικτική στάση του θεραπευτή ή της θεραπεύτριας.

Στο χώρο των θεραπειών, κυρίως αυτών που αφορούν τη θεραπεία με συζήτηση, ακριβώς λόγω της σχετικής ασάφειας, παρεισφρέει μια σειρά ατόμων, μη ειδικών ή και ασχέτων με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Κάτω από το γενικό όρο σύμβουλοι ή θεραπευτές ή ότι άλλο ευφάνταστο, παρέχουν υπηρεσίες «ψυχοθεραπείας», χωρίς καμία πιστοποιημένη εκπαίδευση και αξιολόγηση αυτής.

Ο επιστημονικός φορέας των ψυχιάτρων, η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία με τον κλάδο των ψυχοθεραπειών που διαθέτει, όπως και πολλοί άλλοι επίσημοι φορείς και επιστημονικές εταιρείες επαγγελματιών ψυχικής υγείας, εργάζονται διαρκώς και εντείνει τις προσπάθειές της προς την κατεύθυνση των προϋποθέσεων πιστοποίησης των ψυχοθεραπευτών.

Πάντοτε όμως, ο κάθε συνάνθρωπός μας, που προσφεύγει σε κάποιον θεραπευτή θα πρέπει να αξιολογεί την επάρκεια του επαγγελματία επειδή ακριβώς εναποθέτει, σε αυτόν, την επίλυση των προβλημάτων του.


Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το www.kathimerini.gr

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...